Gönderi
cahillik mutluluk mudur?
Bir taşlama olarak nitelendirebileceğimiz bu yapıt Latince kaleme alınmış ve Yunanca alıntılarla süslenmiştir. Encomium (övgü), dönemin entellektüellerini eleştirmek üzere hayat bulmuş ve kendini zeki sayan herkesi hedef almıştır. Bu bir kişi ismi değildir, ilerleyen kısımlarda anlatıcının kadın olduğunu da öğreniyoruz ama ismi öğrenemiyoruz.
Erasmus, kitap boyunca antik yunan kültürü ve terimleriyle harmanladığı eleştirileriyle çok ciddi bir kitleye sesleniyor. Cahillik mutluluktur mottosunu her cümlesinde ironi barındırarak toplumdaki ahmak insanları yerden yere vuruyor. Daha önceden birkaç felsefik eser okumuş biri için akıp gidebilecek bir kitap, özellikle 60.sayfadan sonra yazarın üslubuna alışınca. Ağır ağır okunması gereken ve altı çizilecek yerlerin bol olduğu kaliteli bir eser. Entelektüel bir birikim oluşturmak isteyen okuyucuların da mutlaka okuması gerek.
… BÖLÜMLERDEN ÖZETLER …
Erkek ve kadınların yaratılma serüveninden kısa ve genel olarak bahsederken erkekleri güç, kadınları ise budalalık timsali gösterdiği 17.bölüm mide bulandırıcıydı. Bir de bunu yaparken kimsenin tavır almamasını, bu cümleleri söyleyen kendisinin de bir hatun kişi olduğunu söyleyip kendini haklamaya çalışması da komik bir durumdu.
En büyük budalaların ilahiyatçılar olduğunun söylendiği bir 53-54. bölüm var ki çok sağlam ve yerine göre haklı eleştiriler mevcut. Öbür dünyada İsa’nın karşısına çıktıklarında kendilerini haklı çıkartıp cenneti hak ettiklerini söyleyecek olan bu kişiler, en basit insanlık görevlerini yerine getirmeyip harama el uzatmamak, oruç tutmak vs gibi dinsel şeyler sıralayarak İsa’nın karşısında komik duruma düşeceklerdir. Paraya el sürmedim diyen kişinin çift kat eldivenle bu işi yaptığını, tuttuğu oruçtan sonra yediği yemekle mide fesadı geçirecek seviyeye gelen kişinin İsa karşısında düşeceği komik durumdan bahseder. Attığı çalışılmış nutuklarla ezbere konuşan ve kendini havarilerin varisi olarak gören sözde bilgiç özde budala tiplere budala tanrısının nasıl torpil geçtiği alaycı bir üslupla anlatılır.
Uzun soluklu 65.bölüm de ilgimi çeken, etkileyici bölümlerden oldu. Tanrı’nın saçma şeyleri sevdiği ve bilgelerden çok ahmaklara değer verdiği bir çok vecizeyle ortaya konmuş. Tanrı’nın bilgelerin kurtuluşa kapalı, ahmakların ise ıslah olabilme ihtimalinden duyduğu hoşnutluğa vurgu yapılmış. Bağlılıklarının gereğini yerine getirmekten kaçanların toplu dua turları yaparken ahmaklık mantosuna bürünmesi de tüm bu söylenenleri kanıtlar niteliktedir. Günümüzde de sayıları oldukça fazladır.
Erasmus'un derlediği, günümüzde de geçerliğini koruyan, antik döneme ait bazı atasözleri, deyim ve vecizeler:
-Ahmak horlamaya bir başladı mı balıklar ağına takılmak için yarışır ya da baykuş (bilgelik tanrıçası Minerva simgesi) uçar.
-İşin özü yoksa, iyi bir benzeri vardır.
-Doğru zamanda aptallığa vurmak en büyük bilgeliktir.
-Öğütlerinize azıcık ahmaklık karıştırın.
-Bilge olmak ve homurdanmaktansa deli ve beceriksiz görünmeyi tercih etmek.
·
1 plus 1
·44 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.