Psikolog veya Rehber Öğretmen Olmak
Temel düzeyde psikologluğun, psikolojik danışmanlığın veya rehber öğretmenliğin sanıldığı kadar kolay veya zor olmaması yazının ana fikrini oluştaracaktır.
Bu meslekleri yerine getirebilmek için mizaç veya karakter özelliklerinin uygun olması beklenir. Bu yönde belirli bir yeteneğe sahip olunması gerektiği düşünülür. Mesleği icra edenlere belirli yakıştırmalar yapılır. Belirli kalıpyargılar oluşturulur.
Bu yönde bir toplumsal kabul vardır. Fakat ben tam olarak böyle düşünmüyorum. Açıklayayım.
Bu mesleklerin hepsi psikoloji biliminden beslenir. Psikoloji de doğası gereği bilim olduğundan yaklaşım şekli de insanın önyargılarından, umutlarından, sevgi ve nefretlerinden uzak olmalıdır. Tabi ki bunu sağlarken insanı salt kendi haline bırakamayız. Dolayısıyla bilimsel yöntemi ölçüt alırız.
Bilimsel yöntem bize ne der: Deney, gözlem, somut veriler, araştırma, inceleme, yöntem, teknik.
Bu şekilde keyfi yaklaşımlardan uzak bilimsel bir görüşle danışanlara/hastalara yaklaştığımızda, yaptığımız iş profesyonelleşir ve daha doğru bir hal alır.
Örneklerle açıklayayım: Mesela psikolojide farklı ekoller vardır ve bu ekollerin farklı terapötik/danışsal yaklaşımları söz konusudur.
Fakat genellikle her yaklaşımda ortak, belli başlı ilkeler ve teknikler vardır.
Ve bunlar öğrenen herkes, eğer bilişsel bir yetersizliği yoksa ve yeterince eğitim görürse anlayabilir ve yapabilir.
Mesela ilke olarak: önce zarar verme, önce basit-asgari düzeyde nezaketi-ilgiyi ver, etkin bir şekilde dinle-odaklan ve kendini ver.
Bunlar, herkesin öğrenirse ve çabalarsa yapabileceği örnek bazı ilkeler.
Mesela teknik olarak da: Somutlaştırma (herkes, her şey değil de; kim, ne).
Tam empati (o bu durumda ne düşünebilir ne hissedebilir, ben bu durumda olsam... yine aynı şekilde).
Yansıtma (Duygu-İçerik): Ne anlatıyorsa, farklı kelimelerle ona geri aktarmak.
Yorumlama: Anlatılanları analiz etme, çeşitli neden ve sonuçlar çıkarma.
Yüzleştirme: Farkına varılmayan iki durumun veya bir durumun farklı yönlerinin karşılaştırılması ve ifade edilmesi, farkındalık yaratılması.
Yeniden çerçeveleme: Olaya farklı açılardan bakma, tekrar bir değerlendirme, durumun pozitif tarafları varsa bulma ve ifade etme.
Daha bunlar gibi çok fazla örnek var.
Daha detaylı olarak da ele aladabiliriz, mesela: Bilişsel-davranışçı ekolde fobilerin giderilmesine yönelik hatalı otomatik düşünceler ve travmatik olabilecek yaşantılar tespit edilir.
Bunlara yönelik mantıksal bir çerçeve sunulur: Düşünceler tekrar değerlendirilir.
Davranışlar gözden geçilir ve değiştirilir. Bu aşamada yapılacak şeylerden bir tanesi sistematik duyarsızlaştırma (azdan çoğa doğru aşama aşama korku veren durumla yüzleştime ve alıştırma) olabilir.
Böyle bir yöntemi çalışacak bir kişi gerekli eğitimi alırsa elbette başarıyla uygulayabilir. Kişi, hangi kişisel özelliklere sahip olursa olsun, psikoloji bilimi temel ilke ve tekniklerine uygun hareket ederse yapması gerekeni yapmış olacaktır.
Daha verilebilecek çok fazla örnek, yazılabilecek çok fazla şey var fakat anlatmak istediğimi anlattığımı, ana fikri verdiğimi düşünüyorum.
Hülasa, yapılabilecekler bilgi ve deneyim odaklıdır, çeşitli ilke ve tekniklere dayalıdır; insanın kişisel-keyfi durumlarından ayrıdır. Yani bilimsel temellidir. Mizaçsal durumlardan, karakteristik özelliklerden, keyfi inançlardan arınıktır, öyle de olması gerekir. Detaylarda farklılaşmalar olabilir, kişisel tutumlar işe karışabilir fakat mesleğin özü ve temeli bu şekildedir.
·
42 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.