Ünlü mağara mitosunda Platon insanın yeryüzündeki yaşamının karanlık ve belirsizliğini anlatmıştır. o yalnızca ezeli gerçeklerin ma- ğara duvarındaki titrek ışıldamalarını algılar. Ancak insan, zihnini Tanrısal ışığa alıştırmakla gitgide bu döngünün dışına çıkarak aydınlanma ve özgürlüğe ulaşabilir.
Platon, yaşamının sonraki dönemlerinde bu ezeli formlar ve idealar öğretisinden uzaklaşmış olabilir ama bunlar birçok tektanrıcı için, kendi Tanrı anlayışlarını dile getirmeye giriş- tiklerinde yaşamsal bir önem kazandı. Bu idealar zihnin mu- hakeme gücü tarafından kavranabilecek sağlamlıkta ve sürek- lilikte idiler. Onlar, duyularımızla algıladığımız değişken, ku- surlu maddi görüngülerden daha tam, daha sürekli ve etkili gerçeklerdir. Bu dünyanın şeyleri sadece tanrısal âlemin ezeli formlarını yansıtır, onlardan 'pay alır' ya da onları 'taklit eder'. Sevgi, Adalet ve Güzellik gibi sahip olduğumuz her bir genel kavrama karşılık gelen bir idea vardır. Bununla birlikte, İyi ideası hepsinin üstündedir. Platon eski ilk örnekler mito- sunu felsefi bir forma dönüştürmüştü. Onun ezeli ideaları, sı- radan şeylerin en katıksız gölgeleri olduğu mitsel tanrısal dün- yanın akılcı bir versiyonu olarak görülebilir. Bazen ideal Gü- zellik ve İyinin yüce bir gerçeği temsil ediyor görünmesine rağmen, Platon, Tanrı'nın doğasını tartışmayıp, asıl mesaisini formların tanrısal dünyasına hasretti. Tanrısal dünyanın durağan ve değişmez olduğuna ikna olmuştu. Yunanlılar devinim ve değişmeyi daha aşağı gerçeğin işaretleri olarak görmektey- diler: Değişmezlik ve süreklilikle tanımlanan, hep aynı kalan gerçek kimliğe sahip bir şey gibi. Dolayısıyla, en mükemmel hareket döngü hareketiydi, çünkü o sürekli kendi ilk nokta- sına dönmekte, tekrar dönmekte, gök kürenin dairesel dönüşü tanrısal dünyayı elden geldiğince taklit etmekteydi. Bu tamamen durağan tanrısallık imgesinin, her ne kadar Kitabı Mukaddes'in sürekli aktif, yenilikçi ve insanı yarattığına piş- man olduğunda fikrini bile değiştirip insan soyunu Tufan ile yok etmeye karar veren tanrısı ile çok az ortak yanı olmasına rağmen, Yahudi, Hıristiyan ve Müslümanlar üzerinde olduk- ça büyük bir etkisi olmuştur.
Sayfa 66Kitabı okuyor
·
21 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.