Sözün dört türü olduğunu bil:
İlki ne bilinir ne de söylenir.
İkincisi hem bilinir ve hem söylenir.
Üçüncüsü söylenir ama bilinmez.
Dördüncüsü bilinir ama söylenmez.
Ne bilinir ne söylenir olan söz odur ki dini ziyan eder, insanı zarara uğratır.
Bir diğeri, söylenir ama bilinmez söz odur ki gerek Allahu Teâlâ'nın kitabında gerek Peygamber'in (s.a.v.) bildirdiklerinde olsun âlimler kendi kitaplarında onları tefsir etmeye çalışmış ve yorumlama da ihtilafa düşmüşlerdir. Çünkü el ve yüz nasıl birbirinden farklıysa indirilen ayetlerin manâsı da senin söylediğinden farklıdır. Eğer kişi Kur'ân ayetlerini te'vil etme yoluna giderse Allah ona yardım eder.
Hem söylenir hem bilinir olan söz ise din ve dünya yararınadır. Hem bu dünyada işe yarar hem ahirette. O sözü söylemekten ve işitmekten her iki taraf da istifade eder.
Bilinir ama söylenmez olan söz odur ki; büyük bir kişinin ya da bir dostunun ayıbını gördüğünde bunu söylemenin uygun olmayacağını anlarsın. Bu sözü söylediğin zaman ya o büyük kişinin ya da dostunun hışmına uğrayacağını bilirsin. Ya da fesat tohumu atılması korkusuyla bunu söylemezsin. Öyleyse bu söz bilinir ama söylenmez.
Ama söylediğim bu dört çeşit sözden en iyisi o sözdür ki hem bilinir ve hem söylenir.
Ancak bu dört çeşit sözün her birinin biri iyi, biri kötü olmak üzere iki yüzü vardır. Halka söz söyleyeceğin zaman en güzel ve en iyi şekilde söyle ki sözün anlaşılsın, kabul görsün ve insanlar senin seviyeni bilsin, çünkü büyük kimseler ve akıl sahipleri sözleriyle tanınır. Söz insanda saklı değil, insan sözünün altında gizlidir. Arapçada denildiği gibi: 'İnsan dilinin altında gizlidir. Konuşmadıkça ne olduğu anlaşılmaz.' Söz öyle bir üslupla söylenir ki dinleyenin ruhunu yeniler ve aynı söz öyle bir üslupla söylenir ki ruhu karartır."
·
8 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.