Eflatun, sofistlerin "Her şeyin ölçüsü insandır" ilkesinin aksine "Her şeyin ölçüsü Tanrıdır." diyerek işe başlamakta ve bu görüşü üzerine bütün bir felsefe, ahlak, ve siyaset sistemini kurduktan sonra, bu sistemin temeline de dini yerleştirmektedir. Çünkü, kurmak istediği yeni toplum düzeninin dinsiz yaşayamayacağına inanmaktadır. Eflatun'un din sosyolojisi açısından dikkati çeken iki önemli eseri vardır; "Devlet" ve "Kanunlar”. Eflatun eserinde, günün sosyal şartlarına uygun bir devlet ve anayasa planını çizdikten sonra, koyduğu kanunların sadece maddi yaptırımlarla tutunamayacağını, asıl manevi yaptırımlar gerektiğini, bunu da ancak dinin verebileceğini söylemektedir.
Toplumda rastlanan her türlü bozukluğun dinsizlikten, inançsızlıktan ileri geldiğini, dolayısıyla iyi bir toplum düzeninin kurulabilmesi için, ilkin dinsizlikle savaşmak ve bunun için de birçok devletin yaptığı gibi, dinsizlik aleyhinde kanunlar çıkarmak gerektiğini ifade etmektedir. Ona göre, dinsizliği önlemek için kanun çıkarmak da yeterli değildir. Çünkü, dinsizliğin asıl sebebi maddi değil, manevidir, halktan değil filozoflardan kaynaklanmaktadır. Böylece o, dinsizliğe götüren materyalist felsefeye karşı, spiritualist bir felsefe kurmak gerektiğini belirterek, düşünce tarihinde ilk olarak sağlam bir İlahiyat (Teoloji) sistemi kurmaktadır. Eflatun'a göre, bu İlahiyatın ilk işi; Tanrı'nın varlığını ispat etmek, ikincisi Tanrı'nın insanlarla ilgilendiğini, hiç kimsenin yaptığının yanına kâr kalmayacağını göstermek, üçüncü olarak da; Tanrıların bir takım yalvarmalarla ve hediyelerle kazanılamayacağını, herkesin kendi hareketlerinden sorumlu olduğunu anlatmaktır.
Böylece Eflatun, dinde inanç, amel, eğitim ve yaptırımın önemini anlatmakta ve bunların bir toplumun var olma, yaşama şartlarından biri olduğunu belirtmektedir. Eflatun'un din-toplum ilişkilerini çeşitli yönlerden ayrıntılı bir şekilde incelemesi, din sosyolojisinde tarihsel anlamda gerçek bir öncü olduğunu göstermektedir.
Palet yayınevi
·
44 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.