Turgut Uyar'ın "Denge" şiiri ne güzeldir...
Kendi doğrularını tek hakikat sanan,
Kurallarına uymayanı ötekileştiren
Ahkam kesen, ahlak zabıtası kesilen herkese karşı bir manifesto niteliğindedir...
Şiirin daha başında "siz" ve "ben ayrımını yapar şair.
Siz dediği elbette toplumdur, ben dediği ise özne. Toplum-Birey çatışmasını tüm şiir boyunca görürüz.
"Sokaklarda yitirmiş, cebimde bulmuşum"
dizesi şiirin özet dizesi bana göre.
Toplumun içinde kaybettiği şeyleri şair kendisine dönünce bulmuştur, bireyselleşerek, toplumdan ayrılarak, sürüye uymayarak.
Evet aile, toplum, çevre bir şeyler söylüyor bize sürekli ama biz kalbimizi dinlemeliyiz.
Ve insanlara dönüp "sizin adınız ne" demeliyiz.
Ben sizi tanımıyorum, adınızı bile bilmiyorum.
Şair adeta;
Tamam, siz büyüksünüz
Şiir sizin şiiriniz
Al sizin alınız mor sizin morunuz
Tanrı sizin tanrınız
Zevkler sizin zevkiniz
Yeter ki bana bulaşmayın, dengemi bozmayın diye haykırmakta...
"Hiç birinizle dövüşemem" dizesi bu isyanın bir tezahürü.
Şair, denize karşı yan gelip uzanmış ve kendisine akıl verenleri, üzerinde iktidar kurmak isteyenleri gülümseyerek dinlemekte ve alay edercesine adınız ne diye sormaktadır.
Canı ne istiyorsa onu yapan
Milleti değil kalbini dinleyen
Elalemden çok vicdanını dinleyen insanların şiiridir bu...
Sezen Aksu ne güzel seslendirmişti vakti zamanında.
Demet Evgar'da çok güzel okumuş.
Ölümsüz şiir
Okuyun, okutun:
"Sizin alınız al inandım
Sizin morunuz mor inandım
Tanrınız büyük amenna
Şiiriniz adamakıllı şiir
Dumanı da caba
Ama sizin adınız ne
Benim dengemi bozmayınız...
Bütün ağaçlarla uyuşmuşum
Kalabalık ha olmuş ha olmamış
Sokaklarda yitirmiş cebimde bulmuşum
Ama sokaklar şöyleymiş
Ağaçlar böyleymiş
Ama sizin adınız ne
Benim dengemi bozmayınız...
Aşkım da değişebilir gerçeklerim de
Pırıl pırıl dalgalı bir denize karşı
Yangelmişim diz boyu sulara
Hepinize iyi niyetle gülümsüyorum
Hiçbirinizle dövüşemem
Benim bir gizli bildiğim var
Sizin alınız al inandım
Morunuz mor inandım
Ben tam kendime göre
Ben tam dünyaya göre
Ama sizin adınız ne
Benim dengemi bozmayınız..."