Edna Pontellier 27 yaşında evli ve iki çocuk annesi bir kadın. Yazıldığı zamanın - ve şimdinin de - toplumsal yapısına göre Edna’ya biçilen rol evini çekip çevirebilen şefkatli, anlayışlı ve sabırlı bir eş ve anne olması. Yani Edna’nın aklına ben kimim, ne yapıyorum, bu hayattan ne istiyorum gibi soruların gelmemesi gerekiyor ama geliyor işte. Hikaye de orada başlıyor aslında. Edna ilk başta varoluşsal sancılar çekiyor diyebiliriz. Ne olduğunu bilmiyor ama kendinde bir şeylerin yolunda gitmediğini anlıyor. Daha sonra bir takım olaylarla birlikte aslında içinde bulunduğu hayattan, evlilikten, annelik rolünün gerekliliklerinden memnun olmadığını fark ediyor. Uyanış da oralarda bir yerde gerçekleşiyor. Kendi arzularının peşinden gitmeye ve ayakları yere basan özgür bir kadın olmaya karar veriyor. Tabii sonra verdiği bu kararlar kendi temel değer yargılarıyla çelişiyor, son(u) da tam orada oluyor. Kate Chopin zamanına göre yeterince güzel bir toplumsal cinsiyet eleştirisi yapıp feminist bir perspektif sunabilmiş bence. Edna bir karakter dönüşümünden ziyade uyanış yaşıyor, silkelenip özüne dönüyor. Toplumun ondan beklentileri gerçek kimliğini ve yeteneklerini köreltmiş de o bunları fark edip üstüne gitmeye başlayınca tekrar kendini buluyor sanki. Bir yandan da çok git gelleri var. Psikoloji ile biraz ilgiliyseniz Edna’nın iniş çıkışları, dramatik kararları, duygu patlamaları dikkatinizi çekmiştir. Bir psikoloji öğrencisi olarak bir tanı ile bağdaştırmak istersem bipolar bozukluk uygun olabilirmiş gibi görünüyor. Tabi burda olay hem biraz psikolojik hem de felsefik olabilir. Varoluşsal sancıları ve özgürlük arayışını daha felsefi bir bakış açısıyla ele alıp Edna’nın depresif ve manic dönemlerini romantik bir açıyla ele alanlar vardır mutlaka. Okurun ilgi alanı ve yorumuna kalmış bir yer burası. Diğer bir yandan, Madan Bovary’nin Uyanış’tan önce yazılmış olması bir takım karşılaştırmalara yol açıyor doğal olarak. Tema bakımından her ne kadar benzer olsalar da Flaubert ve Chopin’in üslupları ve hikayeyi işleyiş şekilleri farklı. Uyanış daha yalın ve kısa bir anlatıma sahip. Kısa olmasının bazı dezavantajları var, hikayenin ve karakterlerin daha yüzeysel kalması gibi. Ben her ne kadar okuduğum kitabın uzun ve derin bir anlatımı olmasını tercih etsem de Uyanış’ı edebi olarak yeterli buldum. Sonuç olarak Uyanış düşük bir beklentiyle başlayıp toplumsal/feminist amacı, akıcı dili ve dramatik sonu ile okurken keyif aldığım bir kitap oldu.

UyanışKate Chopin · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20193,057 okunma

·

65 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Liz