FYODOR MİHAYLOVİÇ DOSTOYEVSKİ, 1821'de Moskova'da doğ du. Petersburg Askeri Mühendislik Okulu'nu bitirdikten kısa bir süre sonra edebiyatla uğraşmak için askerlikten ayrıldı. İlk romanı İnsancık lar (1846), dönemin ünlü eleştirmeni Belinski'den büyük övgü aldı. Hemen ardından İkiz (1846) adlı kısa romanı geldi. Daha sonra art arda Ev Sahibesi (1847), Beyaz Geceler (1848) ve Yufka Yürek'i (1848) yayımlayan Dostoyevski, Netoçka Nezvanova (1849) adlı romanı ya yımlandığı sıralar, devlet düzenini yıkmaya çalıştığı gerekçesiyle tutuk landı; ölüm cezası, Sibirya'da dört yıl ağır hapis cezasına çevrildi. Ser best bırakıldıktan ve evlendikten sonra Amcamın Rüyası (1859) adlı komik bir öykü yazdı. Aynı yıl kaleme aldığı Stepançikovo Köyü'nün (1859) ardından kardeşiyle birlikte Vremya adlı bir edebiyat dergisi çıkardı. Aynı dergide tefrika edilen Ölüler Evinden Anılar (1861-62), Dostoyevski'nin başlangıçtaki başarısını yeniden gündeme getirdi. Yi ne dergide yayımlanan Ezilenler (1861), eleştirmenlerin tepkilerine hedef olmasına karşın okurlarca beğenildi. 1862 yazında çıktığı bir Avrupa gezisi, beraberinde Batı Batı Dedikleri: Yaz İzlenimleri Üzerine Kış Notları (1863) adlı ünlü makalesini getirdi. Aynı yıl dergisi kapatıldı. Yeniden Avrupa'ya gitti. Tek umudu, artık tutkunu haline geldiği ku mardı. Ama tüm parasını rulette yitirdikten sonra güçlükle Rusya'ya döndü. Kardeşiyle Epoha adlı yeni bir dergi çıkardı ve derginin ilk sa yısında Yeraltından Notlar (1864) romanı tefrika edilmeye başladı. Ha yatında bir talihsizlik dizisi başladı, karısını ve kardeşini kaybettikten sonra dergi kapandı. Alacaklılarının tehditleri üzerine, bir yayımcıdan aldığı borçla Avrupa'ya kaçtı. Suç ve Ceza'yı (1866) yazmaya başladı ve onun için aldığı avansla Rusya'ya döndü. Önce Kumarbaz (1866) adlı romanını yayımladı. Aynı yıl tamamladığı Suç ve Ceza, eleştirmenleri ve okurları hemen büyüledi. l 867'de asistanı Anna Snitkina'yla evlene rek yeniden yurtdışına çıktı; dört yıl Rusya'dan uzak kaldı. Alçaltıcı bir yoksulluk içinde geçen bu dönem boyunca ülkeden ülkeye dolaştı. Bütün bu güçlüklere, sara nöbetlerine, vazgeçemediği kumar tutkusu na rağmen, ilk çocuklarının trajik ölümüne de katlanan genç karısı, bağlılığını bir an yitirmeden ona gerçek aşkı tattırdı. Dostoyevski, bu ağır yaşam koşulları altında da sendelemeyerek ikinci başyapıtı Bu da/a'yı (1870) yazdı. Budala'yı, 1870'te Ebedi Koca, 1872'de Ecinniler, 1875'te Delikanlı izledi. Karamazov Kardeşler'i (1879-1880) yazmaya başladığında, artık ülke çapında tanınan ünlü bir yazardı. Dostoyevski bu arada, Grajdanin'e yazdığı "Bir Yazarın Günlüğü" (1873-1881) baş lıklı köşe yazılarını, 1876-1877 yılları arasında aylık bir yayın olarak çıkardı. 1881' de Petersburg'da ölen Dostoyevski, Batılı ülkelerin ede biyat ve düşün yaşamında önemli bir rol oynamış, özellikle varoluşçu luğun temel kaynaklarından biri sayılmıştır.
51 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.