Tolstoy'un gözüyle Hz. Muhammed (s.a.v)Ünlü Rus yazar Tolstoy'un, ölümünden bir yıl önce
Rus halkına İslam dini hakkında fikirlerini beyan ettiği ve Hz. Muhammed'in hadislerini derlediği risalesidir. Komünizm döneminde halktan gizlenmiş bu önemli kitabın içeriğine baktığımızda giriş kısmı açıklayıcı bilgilerden oluşuyor. Tolstoy’un inancı, Hz. Muhammed’e (sav) olan hayranlığı, kendi hayat hikayesi ve kaleme aldığı eserleri bu kısımda özet şeklinde anlatılmış.
Tolstoy bazı felsefecilerin, düşünürlerin aksine dini inançları kuvvetli olan biriydi. Çarlık Rusya’ya karşı göstermiş olduğu tepkisi, Kilise ile girdiği din ve siyasi çatışması ve sonra Sovyetler Birliği’nin insanlara dayattığı kimliği reddederek doğruyu bulmaya çalışmış. Gerçekliği kendine gaye belirlemiştir. Hakikate karşı duyduğu bu istek ve dünya değerlerine önem vermemesi de onu bu konuda devamlı bir arayış içine itmiş. Sonucunda dini gerçeklere yani İslam’a git gide yaklaştırmıştır.
Tolstoy komünizme ve sosyalizme karşı İslam dinini savunmuş. Rejimlerin, yönetimlerin baskıcı tutumu karşısında da direnerek cesurca hem İslam dini için hem de Hz. Muhammed (sav) için olumlu düşüncelerini dile getirmekten vazgeçmemiştir.
Ve okurlarını Hz. Muhammed’in (sav) hadiseleriyle tanıştırmayı amaçlamış. Fakat Tolstoy gibi bir değerin aydınlar içinde, halk arasında çok sevilmesi onun İslam’ı benimsemiş olduğunun bilinmesi yeni bir akım başlatabilir düşüncesiyle gizli tutulmaya çalışılmış. Bu yüzden de Hz. Muhammed’in (sav) hadislerini topladığı kitapçık uzun süre gizli kalmış.
İşte kitabın birinci bölümünde Tolstoy, Hz. Muhammed’in hadislerinden derlediği kesitler var. Hadisler içinden bazı konuları özellikle seçerek belirlemiş. Bunlar; Fakirlik, eşitlik, adalet gibi kavramları gösteriyor. Bu hadislerin kaynakları da kitap içinde verilmiş. Rus halkına bu hadisleri sunarak kendi fikirlerini paylaşmaya çalışmış.
Tolstoy’un özellikle şu alıntısı Müslümanlığa ve İslam dinine olan hayranlığını açıkça belirtiyor.
“Eğer insan, seçme hakkına sahip olsaydı, aklı başında olan her Provoslav(Hristiyan) ve her bir insan, şüphe ve tereddüt etmeden Muhammediliği; tek Allah’ı ve Onun Peygamberini kabul ederdi…”
İkinci Bölümde “Mektuplar” yer alıyor. Tolstoy’a yazılanlar, onun cevap olarak verdikleri şeklinde bir mektuplaşma var. “Muhammedilik” ile ilgili düşüncelerinin yanı sıra Hristiyanlık, Musevilik, Hinduizm, Budizm, Brahmanizm, Konfüçyüs dinlerinden de mektuplar içinde yer veriyor.
Üçüncü Bölümde ise Tolstoy’un İtirafları bulunuyor.
Çocukluktan başlayarak yetişkinliğe kadar olan hayatında Hristiyanlık dinine mensup olduğu yılları neden bu dini kabul edemediği, yaşadığı çelişkileri, kafa karışıklıklarını, bir arayış içinde olduğu zamanlarını neden-sonuç ilişkisine dayandırarak aradığı cevapları ve sonunda İslam dinini nasıl benimsediğini bu bölümde detaylıca anlatıyor.
Dördüncü ve son bölümde de Hz. Muhammed’in Hadisleri Risalesinin Rusça baskısı var. Orijinal metine de sayfalarca yer verilmiş.
Özetle Tolstoy; İnançsız yaşanamayacağını, yaşantımızda inancın çok büyük etkisi olduğunu söylerken eşitlik, adalet, fedakarlık, sevgi ve insanlığın ancak İslam’da olduğunu da üstüne basa basa vurguluyor.
Birde Tolstoy gözünden okuyup değerlendirmek isteyenler için tavsiye ederim.
