Bu Konsey Millet Meclisi ile Koruyucular Konseyi arasındaki ihtilafları çözmek, dini liderin ihtiyaç duyduğu konularda kendisine danışmanlık yapmak ve sistemin sorunlarını çözmek amacıyla kurulmuştur.
İran’da Devrim sonrası yapılan ilk anayasada Teşhis Konseyi yer alamamış ve Millet Meclisi çoğu kez eli kolu bağlı kalmıştır. Meclis, Koruyucular Konseyi’nden dönen kararları mecburen ya onların istediği şekilde düzenlemek durumunda kalmış ya da kanunu çıkarmaktan tamamen vazgeçmiştir. Bir müddet sonra sistem ciddi bir çıkmaza girmiş ve Meclis yetkilileri duruma çözüm bulması için İmam Humeyni’ye başvurmuşlardır. Bunun üzerine İmam Humeyni İslam’ın namaz, hac gibi birincil emirleri değil fakat ikincil emirleri söz konusu olduğunda İslam düzeninin maslahatını gözeterek karar verecek bir kurum oluşturulmasını önermiştir. Böylece 1988 yılında Düzenin Yararını Teşhis Konseyi oluşturulmuştur.
Buna göre Düzenin Yararını Teşhis Konseyi’nin birincil görevi Millet Meclisi ile Koruyucular Konseyi arasındaki ihtilafları çözmektir. Millet Meclisi çıkardığı yasayı Koruyucular Konseyi’ne göndermekte ve görüşlerini sormaktadır. Koruyucular Konseyi, yasayı uygun görmemesi halinde gerekçeleri ile birlikte Meclise geri göndermekte ve Millet Meclisi de Koruyucular Konseyi ile hemfikir olmaması halinde yasayı Düzenin Yararını Teşhis Konseyi’ne götürmektedirler. Teşhis Konseyi yasayı incelemekte veya Koruyucular Konseyi ya da Millet Meclisi lehine karar vermektedir ve konseyin verdiği karar yasalaştırılmaktadır.
Teşhis Konseyi’nin ikinci görevi, dini liderin ihtiyaç duyduğu konularda onun için gerekli çalışma ve araştırmaları yaparak danışmanlık vazifesi görmek, üçüncü görevi ise sistemin sorun ve çıkmazlarını çözüme kavuşturmaktır. Yasada belirtilmeyen bir sorun ortaya çıktığında ya da yasayla çözülemeyecek bir mesele ile karşılaşıldığında vakit kaybı olmaması için bu kurum uygun kararı alma yetkisine sahiptir.
Son olarak dini liderin ölümü, istifası ya da azledilmesi durumunda Cumhurbaşkanı, Yargı Erki Başkanı ve Koruyucular Konseyinden bir fakihten oluşan bir kurul yeni dini lider seçilene kadar onun vazifelerini üstlenmektedir. Burada, Koruyucular Konseyi’nden hangi fakihin bu kurulda yer alacağına Düzenin Yararını Teşhis Konseyi karar vermektedir. Düzenin Yararını Teşhis Konseyi’nin tüm üyeleri dini lider tarafından belirlenmektedir. Konseyin eski teknokrat ve bürokratlardan oluşan toplam 34 üyesi vardır. Hükümet nezdinde önemli mevkilerde bulunan veya devrimin önemli şahsiyetlerinden hayatta olanlar da bu durumda görev almaktadır.
Sayfa 59 - Şura-yı Teşhis-i Maslahat-ı NizamKitabı okudu
·
63 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.