Giyinmek her zaman coğrafi, örfi, ahlaki, dini ve zamansal olmuştur. Ve aynı zamanda: “Kıyafet, giyinenin bedenini şekillendiren, bedene nüfuz eden ve yön veren güçlü bir araçtır-bedenin hareketlerini, duruşunu ve jestlerini etkiler. Giysi bedeni fiziksel olarak şekillendiren ve uygun şekle ve tavra sokan bir toplumsal pratiktir.” Hiçbir simgesel imaj toplumdan ve zamandan azade olmamıştır. Bedensel şartlar eşitse -yani renk, ırk, cinsiyet, ulus anlamındaki şartlardan bahsediyorum çünkü bunlar da statü için etken faktörler-statüyü belirleyen en önemli parametre dış görünüştür. Herkesin diline pelesenk olmuş bir ben dış görünüşe bakmıyorum lafı ancak lafügüzaftır. Dış görünüş arkaik atalardan ve kabile hayatının ilk başından beri statüyü belirler. Giyim kuşam ise bu dış görünüşün ilk göze çarpan parçasıdır. Dolayısıyla statü, dinsel eğilim, bilinçsel seçim karması sonucu ortaya çıkan giyim şeklimiz istesek de istemesek de bizi yansıtır. Gelelim en büyük kurgusal sorunumuza. Yani mahrem ve mahrem olmayan yani serbest ve yasaklı alana. Çünkü bu alan her zaman bir çatışma bir kavga nedeni. Tarihsel tüm süreçler bunun ispatı ile dolu. Bu noktada yazarla aynı fikirdeyim ortadoğu coğrafyasında mahrem alanımızı belirleyen şey kadın bedeni. Ve ne yazık ki kadın bedeni kavganın ve güc değişiminin sürekli yaşandığı akışkan bir gerçeklik. Akışkan diyorum çünkü anatomik olarak kadın olmak ve toplumsal kadın kimliği aynı değil. Neyse bu başka bir tartışma. Mahrem alan bu kadar sorunlu bir yapıya sıkıştırılmaya çalışılınca ortaya çıkan tablo erkek egemen bir toplumda kadınların hemen hiç söz sahibi olmadığı bir tartışma yaratıyor. Çünkü ahlaklı alan erkek egemen toplumun kendi iç dinamikleri içinde kadına söz hakkı tanımıyor. Giyim kuşam ise birden bire bu yapısal formda daha da bir önem kazanıyor. “Kıyafet kodları ve normları toplumsal denetim süreçlerinin belirlenmesi açısından bir çerçeve çizerler. Kıyafet, toplumsal cinsiyetin gündeliğe yayılan söylemsel pratikleri arasındadır ve kıyafet kodları ulus-devletlerin kuruluş ve var olma tarihlerinden kökenlenirler ve toplumsal etkileşim ve tecrübeyle işlerler.” Giyinmek kadar giyinmemek de ne yazık ki kadın için sorun. Bir şort veya bir slip mayo ile ortalıkta salınan erkeğe kimse iffetsiz ahlaksız gözüyle bakmazken; aynı şartlara haiz kadın için durum hiç de öyle değil. Burada elbette toplumsal bakış açıları devreye giriyor. Moda tabirle yenilikçi ilerici modern cağdaş kesim ile daha tutucu muhafazakar kesim arasında bir uçurum oluşuyor. Kavga ve güç savaşlarına neden oluyor. Tıpkı örtünmek gibi örtünmemek de bir simgesel tavır. Ama bunun da sınırları var. Yani kadın örtündüğü kadar örtünmese de suçlu. “Kadınlara yakışır” kıyafet güzellikle ve cinsel ahlakla ilgili bildirimlerin örtüştüğü noktada tasarlanıyor ve yeniden-üretiliyor kıyafetle birlikte dişil bedenler de! Uygunluk söz konusu olduğunda dine uygunluk kadar ahlaka uygunluk da gerekiyor hatta modern çağdaş ya da hanım hanımcık tavra uygunluk da gerekiyor. Kitap daha çok kadın bedeni üzerinden konuşuyor. Erkek giyiminden bahsetmemiş. En çok eleştirdiğim noktalarından biri bu. Çünkü başlığa uygun değil. Ahlakı giyinmek olmuyor. Kadın giyiminden ahlak çıkarımları yapılmış çünkü. Kitap belki de en güzel vurgusunu kadın bedeninin mahrem alanı belirlediği tespitiyle yapmış. Ve ikinci önemli çıkarımı ise iktidar kadınlık arasındaki ilişki üzerinde. “Kıyafet kodları “iktidarın” işleyişiyle bağlantılı olarak kuruluyor ve erillikle kadın(sı)lık arasındaki cinsel farklılıklar boyunca uzanan hatların korunmasında önemli bir role sahip.” Toplumsal cinsiyet rolleri üzerinde hiç durmayan kitap daha çok baş örtüsü ve seküler kesimce belirlenen çağdaş modern hanım hanımcık giyim tarzı üzerinden ahlakı değerlendirmiş. Kltap 2016 yılında kaleme alınmış bir tez aslında ve doğrusu çok da tatminkar bir kitap olmamış.

Ahlakı GiyinmekHilal Özçetin · Metis Yayınları · 20244 okunma

··

2 artı 1'leme

·

480 görüntüleme

Ahmet Aslan

@ahmetaslanahmet ·

18 Nisan 15:02

Kaleminize sağlık 👏🏻

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

OkuryazaR