Çip Yarışı
Oldukça karmaşık ve yüksek riskli yarı iletken yapımı her zaman dev şirketlerin savaşı oldu. Ancak bu savaş artık hükümetler arasında da bir yarış. Entegre devreler veya daha yaygın olarak çipler olarak bilinen bu kritik teknoloji parçaları, şimdiye kadar üretilmiş en küçük ama en titiz ürünler. Üretimleri oldukça zor ve maliyetli olduğundan dünya çapında yalnızca bir avuç şirkete bağımlılık var. ABD’nin ekonomik rakibi Çin’e ihracatta kısıtlamaları artırmasıyla birlikte çiplere erişim de jeopolitik bir silah haline geldi.
Her yapay zeka atılımının, elektrikli araçlarda menzil yükseltmenin ya da hipersonik füzeler için yönlendirme sisteminin kalbinde sillikon var. Dünyanın önde gelen çip teknolojisinin çoğu ABD’den geliyor. Çin elektronik bileşenler için en büyük pazar ve kendi kullandığı çiplerden fazlasını üretme konusunda da giderek daha istekli hale geliyor. Bu durum Çin’in yükselişini sınırlamaya ve ulusal güvenlik kaygıları olarak nitelendirdiği konuları kontrol altında tutmaya çalışan ABD için çip sektörünü odak noktası haline getirdi. Çin ise kendi çip endüstrisini kurmak ve ABD tarafından giderek daha fazla kısıtlamalara maruz kalan ithalata olan bağımlılığını azaltmak için milyarlarca dolar harcıyor. Aynı zamanda Avrupa ve ABD, çiplerin Çin’deki fiziksel üretimini oradan çekmek ve Doğu Asya’daki birkaç tesise olan bağımlılığını azaltmak için önemli paralar harcıyor.
Peki çipler neden bu kadar kritik? Verileri depolayan bellek yongaları nispeten basittir ve emtia gibi alınıp satılır, programları çalıştıran ve bir cihazın beyni görevini gören çipler ise daha karmaşık ve pahalıdır. Nvidia Corp’un H100 AI hızlandırıcısı gibi bileşenlere erişim hem ulusal güvenlikle hem de bilgi işlemin geleceği olarak görülen alanda liderliği ele geçirmek için dev veri merkezleri inşa etme yarışına giren Google ve Microsoft gibi dev şirketlerle doğrudan ilişkili. Günlük cihazlar bile giderek daha fazla çiplere bağımlı hale geliyor. Cihazlarla dolu bir arabada her düğmeye basıldığında bu dokunuşu elektronik sinyallere çevirecek basit çipler gerekiyor ve pille çalışan tüm cihazların elektrik akışını dönüştürmek ve düzenlemek için çiplere ihtiyaç var.
Çip yapımı bu süreçte giderek daha ayrıcalıklı bir iş haline geldi. Yeni tesislerin fiyatı 20 milyar dolardan fazla, inşa edilmesi yıllar alıyor ve kar edebilmek için 24 saat kesintisiz çalıştırılmaları gerekiyor. Bu nedenle dünya çapında 3 şirket çip arzını elinde tutuyor; Tayvan’dan TSMC, Güney Kore’den Samsung ve ABD’den Intel. TSMC ve Samsung dev firmalar için üretim yaparken Intel kendi kullanımı için çip üretmeye çalışıyordu ancak artık TSMC ve Samsung ile rekabet etmeye çalışıyor.
Peki mevcut jeopolitik rekabette durum ne? Çin’in devasa kapasitesine rağmen ülkenin çip üreticileri hala ABD teknolojisine bağımlı ve denizaşırı çip üretim teknolojisine erişimleri daralıyor. ABD, Çin’in Washington’un potansiyel askeri tehdit olarak gördüğü süper bilgisayarlar ve yapay zeka gibi beceriler geliştirmesini engellemek için 2023’te bazı çipler ve çip yapım ekipmanlarına sıkı ihracat kontrolleri uyguladı. Bu yılın başlarında ise müttefiklerine kısıtlamaları daha da sıkılaştırmaları için baskı yaptı. ABD şu an Almanya ve Güney Kore’yi halihazırda Japonya ve Hollanda’nın dahil olduğu Çin çip kısıtlama anlaşmasına dahil etmeye çalışıyor çünkü bu 4 ülke, yarı iletken tedarik zincirindeki kilit firmalara ev sahipliği yapıyor.
Aralarında Huawei’nin de bulunduğu Çin’in teknoloji liderlerinden bazıları bir çeşit kara listeye alındı. Amerikalı çip teknolojisi tedarikçilerinin kara listedeki bu şirketlere satış yapmak için ABD hükümetinden onay alması gerekiyor. En büyük çip üreticileri TSMC, Samsung ve Intel, ABD’nin yarı iletken üretimini desteklemek için sağlayacağı fondan faydalanmak için ABD’deki yeni fabrikalara yönelik planlarını açıkladılar.
Avrupa ise Doğu Asya’daki üretim yoğunlaşmasını azaltma yarışına dahil oldu ve AB ülkeleri yarı iletken üretimlerini başlatmak için 43 milyar euroluk bir plan üzerinde anlaştılar. Japonya ise yarı iletken sektörünü canlandırmak için yaklaşık 26,7 milyar dolar tutarında hükümet fonu ayırdı.
📰: tepenoktasi.com/p/cip-uretimi-n...
·
41 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.