Ömer Hayyam, 18 Mayıs 1048'de Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun ilk başkenti olan Nişabur'da doğdu. Kendisi matematikçi, astronom, tarihçi, filozof ve şairdi. Ayrıca rubai türünün kurucusudur. Bu yüzdendir ki Ömer Hayyam tarafından yazılmamış ama ona izafe edilmiş ve onun rubaileri olduğu sanılan birçok rubai vardır. Kendisinin yazmış olduğu 100 civarı rubaisi olduğu tahmin edilmektedir. Biz ne kadar onu şu anda rubaileriyle tanımış olsak da Batıda daha çok matematik alanında yaptığı çalışmalarıyla tanınmaktadır. Binom açılımını bulmuş, cebir ile ilgili de önemli çalışmaları vardır. Hatta Descartes ve Pascal'ın önemli buluşlarının aslında temelini Hayyam'ın teorilerinden aldığı da düşünülmektedir. Astronomi alanında ise o kadar iyidir ki kendi doğum tarihini kendi bulmuştur. Hatta Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı Sultan Melikşah'ın isteği üzerine takvim oluşturulan heyetin başına geçer ve 5000 yılda 1 gün hata veren Celali Takvimi icat eder. Hatta öyle ki o zamanlar halk arasında bu takvim Ömer Hayyam takvimi olarak adlandırılmıştır. Ömer Hayyam'ın ayrıca Hasan Sabbah ile de bir dostluğu olduğu düşünülmektedir. Bu düşüncenin temelinde ise rubailerini Semerkant'ta yazdığı ve Hasan Sabbah'la medresede tanıştığı yatar. Zaten Ömer Hayyam, Hasan Sabbah ve Nizamülmülk'ün konu olarak alındığı Amin Maalouf'un yazmış olduğu Semerkant adlı kitap da vardır. İlerde okumak istediğim kitaplardandır. Rubailerine gelirsek konu olarak dünya, varoluş, Allah, devlet, cennet ve cehennem ile ilgili sınır tanımadan anlatımları ve özgün bir üslubu vardır. Özellikle dini konularda kinaye dolu birçok rubaisi de vardır. Ayrıca çoğu rubaide şaraptan bahseder. Şarabı över, şarabın haram olmasını eleştirir. Fakat Rıza Tevfik'e göre şaraptan bahsedilen rubailer Ömer Hayyam'a ait değildir. Doğruluğu tartışılsa da ben şaraptan bahsetmeyen Ömer Hayyam pek düşünemiyorum çünkü kitaptaki birçok rubaideki tema şaraptır. Fakat bu kadar fazla olması da rahatsız etmedi değil. Buna rağmen güzel bir kitaptır. Ömer Hayyam'ın düşüncelerini hiç çekinmeden aktarması çok beğendim. Özellikle ölüm ve hayat ile ilgili dörtlükleri ayrı bir güzeldi. Doğu'nun en önemli şairlerinden biri sayılan Ömer Hayyam'ın bu kitabı bence mutlaka okunmalıdır.

DörtlüklerÖmer Hayyam · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202122,4bin okunma

·

73 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Kevser Ece