Gazali 1000'li yıllarda Horasan'da doğmuş bir Müslüman. Modern dönemin diliyle kendisini biraz daha tanımlamak zorunda hissedersek kendisini filozof, akademisyen, ilahiyatçı gibi sıfatlarla da tanımlamamız münkündür. Açık konuşmak gerekirse, Batı'nın eklentik bilim anlayışından dolayı her konu bir kör düğüme dönüşüyor. Kendimi ortalama bir insan olarak kabul edip felsefeyi biraz daha iyi anlamak için yaptığım çabaları kontrol ettiğimde her seferinde elimde sıfır kalmış hissine kapılıyorum. Bu serzenişle başlamamın özel nedenine inecek olursam; bazı referanslama kriterlerini ve bir kaç tane şekilsel standartları hariç tutarsak Gazali'nin bu eseri tam tamına modern bir felsefe derlemesidir. Kendisinden önceki malumatı peşi sıra, araya kendi görüşlerini de oldukça çok az katarak derlemiştir. Modern dönemin derlemelerinde olduğu gibi de kendisini çok güzel gerekçelendirmiş. Bu eser sonrasında buradaki yanlış düşünceleri tartışacağım da öncesinde neyi tartışmak istediğimi öğretmek istedim şeklinde açıklıyor kendisini. Bunu Batı'nın eklentik yapısı içinde yaptığı içinde (tercihen ya da zorunluluk bilemiyorum) bu konularla özel olarak ilgilenmiyorsanız mahiyeti askıda kalıyor. Yani dışarıdan okuyucusuna bir kördüğüm sunuyor eser. Maalesef kendi Batılı zihnimin de her yerde referans görme ya da kronolojik bir takip yapabilme tutkusu da yetim kaldı böylece. İkinci bir soru da aklımıza şunu getirebilir. Eğer Gazali reddiye yazmak arzusu ile bu eseri kaleme aldıysa; gerçekten buna gerek var mıdır? Çünkü reddiye yazmaya bir gereklilik oluştuysa; bu bilgilerin en azından belli zümreler tarafından yayılıyor ve tartışılıyor olması gerekmektedir. Aslında bu reddiyelerin de o zümreye yazılmaları gerektiğini düşünmekteyim. En azından hatalı olduğu kabul edilen bilgilerin Gazali tarafından avama yayılmaması daha evla olabilirmiş.Çünkü tartışma seviyesi hariçte duran için dinlenip ya da okunup hızlıca anlaşılacak bir noktada değildir. Şerh gerekir. Son olarak da, antik Yunan felsefesini anlamak açısından metni kimin okuduğu her zaman çok önemli oluyor. Elimizde Sokrates, Platon ve Aristoteles'den gelen bazı metinler mevcuttur. Müslümanlar bunları okuduklarında hanif ya da ehli kitaptan kimseler görürler ve gerekçelendirdikleri yerlerde de oldukça haksızlar diyemeyiz. Hatta masumane bir şekilde bu insanların eserleri tahrif ve tevil edildikleri için başımıza falanca falan geldi diye de savunurlar. Batılı ise baktığında gördüğü şeyi, metafiziğin hayattan yavaş yavaş çıkarılmasının ilk adımları olarak görecektir. Aydınlanma, düşünme ve akla olan tapınma duyguları gibi..

Felsefenin Temel İlkeleriİmam Gazali · Vadi Yayınları · 200136 okunma

·

87 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Birkan Girgin