çocuk oyunlarının görsel bir ansiklopedisi
Bruegel “Çocuk Oyunları” adlı eserindeki kalabalık düzenlemede herhangi bir oyun ya da figür grubunu odak noktaya yerleştirmeyerek, izleyicinin yapıtı algılama sürecini de oyunsallaştırır. Bir ipucunun peşine düşemeyen izleyici, sahnenin sunduğu oyun çeşitliliğine koşut olarak resme bakış biçimlerini çeşitlendirir. Yapıttaki ayrıntı zenginliğinin de desteğiyle her bakış yeni bir keşfi olanaklı kılar. Böylece Çocuk Oyunları’na bakış, oyuna dönüşür; izleyici de homo ludens’e…
“Oyun, kültürden daha eskidir.”
Johan Huizinga
Yaşlı Pieter Bruegel’in 1560 tarihli “Çocuk Oyunları” başlıklı yapıtı (Kunsthistorisches Museum, Viyana), Batı sanatında çocuk ve oyun temasına ilişkin en önemli görsel örnek niteliğindedir. Flamanlı usta iki yüzden fazla çocuğu yaklaşık doksan kadar oyunu oynarken betimlediği resmini, Avrupa kültürünün yüzyıllara dayanan oyun kültürü ve belleğinin görsel bir tanıklığına dönüştürür. 1604’te Karel van Mander’in tanımladığı biçimde “çocuk oyunlarının bütün türlerini gösteren” yapıt, özellikle sahnedeki çocuk sayısı ve oyun çeşitliliği açısından Batı sanatında daha önce üretilmiş ‘çocuk oyunu’ ya da ‘oyun oynayan çocuk’ temalı resimlerden ayrılır.
*
Tablodan bazı ayrıntılar:
Resmin sol tarafında bir çocuk, aklın sembolü olan baykuşu kovalamaya çalışmaktadır (baykuş tüneği 5, elinde sopa baykuşu kovalayan çocuk 6)
Sol alt köşedeki vaftiz töreni oyununa katılanlardan biri üzerine mavi bir pelerin örtmüştür. Bu durum, yalan söylemek ve kendini ya da bir başkasını kandırmak anlamındaki “birine mavi pelerin giydirmek” deyimini akla getirir (vaftiz alayı 14)
Resmin solundaki binanın üst katından maske takmış çocuk bakmakta, maske ile Bruegel aldatmayı, hile ve sahtekarlığı göstermek istemiştir.(7)
Binanın hemen önünde kemikler ile aşık oyunu oynayan iki kız (1), bebekleriyle oynayan kızlar görülmektedir (2).
Aynı yerde elinde fırıldakla bir genç görülmektedir (9). Fırıldakla oynayan çocuğun tasasızlığı ve yüz ifadesi, "bir fırıldak kadar salak" anlamındaki bir Flaman deyimini anlatmaktadır.
Körebe oynayan çocuklar, bina ile çit arasında yer almaktadırlar (15). Gelinin tam ortada yer aldığı düğün alayı (44). Hem körebe oynayan çocuklar, hem de düğün alayı, aynı zamanda parlak mavi vurgular ve resmin sol alt köşesine uzanan hareketle vaftiz alayına bağlanmaktadır. Sağ alt köşede bakkalcılık oynayan kız görülmektedir (29).
Resminin en sağına doğru göze çarpan halat çekme oyunu (37), dövüş (75) ve saç çekme oyunu (32) çatışmayı ve güç gösterilerini simgelemektedirler.
Ayakları suya sokma (65), topaç çevirme (55), uzun eşek (28), birdirbir (36), sırıkla yürüme (50), it ite, itin kuyruğuna (78), tahta ata binme (18), çember çevirme (22), altın beşik (19), su kıyısında oturma (66), mavi kulede saklanma (56), çit üstünde ata binme (43), sıra dayağı (38), kağıt-makas (17) bu oyunlardan bazılarıdır.
·
59 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.