Cardano&Ferrari vs Tartaglia
Olay, Girolamo Cardano adında Milanlı bir matematikçi mühendisin kulağına gitti. Fransızcaya uyarlanmış adı Jérôme Cardan mekanik konusundaki amatörlere kesinlikle tanıdık gelecektir: Kendisi arabalarımızda motorun yarattığı dönme hareketini tekerleklere ileten kardan mafsalının mucitlerinden biri. O zamana kadar Cardano da üçüncü derece eşitliklerin çözülemeyeceğini düşünenlerdendi. Tartaglia'nın kazandığı karşılaşmadan etkilenip ona yaklaşmaya çalıştı. 1539'un başında ona çözmesi için sekiz problem gönderdi ve bulacağı sonuçlarla birlikte çözüm yöntemini de kendisiyle paylaşmasını istedi. Tartaglia kesin bir şekilde reddetti. Milanlı bilgin sinirlendi ve ülkedeki cebirci camiasını meslektaşlarının küstahlığını kınamaya davet ederek caydırma manevrasına girişti. Tartaglia teslim olmadı.
Sonunda Cardano bir kurnazlıkla amacına ulaştı. Tartaglia' ya Milano valisi Alvaos markizinin kendisiyle tanışmak istedi ğini bildirdi. Tartaglia'nın Venedik'teki durumu hassastı ve bir koruyucuya ihtiyacı vardı. 15 Mart 1539 tarihinde Cardano'nun evinde ayarlanan buluşma için Milano'ya gitmeyi kabul etti. Tartaglia üç gün boyunca boşu boşuna valiyi bekledi. Bu kadar zaman Cardano'nun kötü emellerine ulaşmasına yetti. Bitmek tükenmek bilmeyen müzakereler sonunda Tartaglia Cardano'nun yöntemini hiçbir zaman yayınlamaması şartıyla pes etti. Yemin edildi, formüller kitaplaştırıldı.
Milano'ya dönüşte Cardano formülleri iyice inceledi. Yöntem harika bir şekilde işliyordu ama bir şey eksikti: İspat. O zamana kadar hiçbir matematikçi formüllerinin her zaman işe yaradığını titizlikle kanıtlamayı başaramamıştı. Bu iş Cardano'yu ilerleyen senelerde meşgul etti. Sonunda bir sonuca vardı ve öğrencilerinden biri, Ludovico Ferrari dördüncü derece eşitliklerin çözümü için yöntemini genellemeyi bile başardı. Ama Milano yemini ile eli kolu bağlı olan iki matematikçi sonuçlarını yayınlayamadı.
Sayfa 145Kitabı okudu
·
26 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.