Suçu Toplum Hazırlar, Suçlu İşler.l 1982'de Nobel edebiyat ödülünü alan eser, yazarın ülkemizde en çok okunan eseri ve benim de bu nedenle kendisiyle tanışma kitabım oldu. Yazarın çocukluğunu geçirdiği kasabada yıllar önce yaşanmış bir namus cinayetini anlatmaktadır. Gabriel Garcia Marguez, 23 yıl sonra yaşadığı kasabaya gelir ve olayın şahitleri ile konuşmalarından yola çıkarak Kırmızı Pazartesi’yi yazar.
l Alışık olduğumuz cinayet kitaplarından farklı olarak ise kitabın ilk cümlesi kitabın kahramanı Santiago Nasar’ın ölüm günü ile başlamaktadır. Kitap bir cinayetten daha fazlasını anlatmak istiyor okuyucuya. Romanı okurken ataerkil düzen, ahlak ve toplum çatışması ile karşı karşıya kalıyoruz. Bu yüzden sonunu bilerek kitaba başlıyor olmak kitabın sürükleyiciliğinden bir şey eksiltmiyor.
l Siz işleneceğini bildiğiniz bir cinayete engel olmak istemez miydiniz? Santiago Nasar kesinliği belli olmayan bir olay sebebi ile Vicario kardeşler tarafından hedef haline geliyor. Vicoria kardeşlerin Santiago Nasar’ı öldürecekleri haberi bütün kasaba tarafından biliniyor fakat bazı insanların bu olaya susması, gözden gelmesi hatta bazılarının ise konu namus olduğu için kardeşlere destek bile vermesi içler acısı katolik bir toplumun gerçek yüzünü yansıtıyor.
l Cinayetin öncesi ve sonrasında yaşananları verdiği detaylarla toplumun gözünden de değerlendiren yazar, kitabında işlenecek bir cinayete gelenekler yüzünden kasabada herkesin sessiz kalışı ile kaçınılmaz sona seyirci oluşlarını, kadın ve erkeklerin toplumdaki yerini ve dönemin sosyokültürel yapısını da işliyor.
l Günümüzün sorunu olan bana dokunmayan yılan bin yaşasın kafasını çarpıcı şekilde işlemiş, okurken de aklıma sık sık toplumlardaki Genovese Sendromunun yaygınlığı gelmiştir.
l Nasıl bir toplum bu kadar duyarsız olabilir? Nasıl bir sözle bir kişinin hayatı hakkında bu kadar çabuk karar verilebilir? Sözde suçlu denilen kişi, bir kişinin lafıyla yargı süreci olmadan delilsiz, ispatsız sadece toplumun gelenek görenekleri ve dini yargılarına göre suçlu olabilir mi? Adalet olgusu bu kadar mı basit? Gibi soruları düşünerek gerçekten şaşırarak okuduğum bir kitap oldu. Kısa gibi gözüken insanı düşünmeye iten bir kitaptı. Herkese bol kitaplı günler ve iyi okumalar.
Alıntılar:
- Aşk avına çıkmak, şahinle avlanmak gibidir. (S.9)
- Aşk da öğrenilir. (S.37)
- Bizlerden daha sağlıklıydı; ama insan onun göğsünü dinleyince yüreğinin içinde fokurdayan gözyaşlarını duyabiliyordu. (S.39)
- Suçu toplum hazırlar, suçlu işler. (S.63)
- Onun için deli oluyordum. Hem de tımarhanelik deli. (S.84)
- Kader bizleri görünmez kılar. (S.100)
Salih Doğantekin
