4. Murat – Ahmet Haldun Terzioğlu Yazarın KÖSEM SULTAN ve GENÇ OSMAN romanlarını okumuştum. Her ikisi de beklentimin üzerindeydi. Anlatım akıcı dil yalındı. Yazar akademik bir dil kullanmamış tarihi olayları bir roman kurgusu içinde başarılı bir biçimde anlatmış. Cahit ÜLKÜ’nün SARI SELİM romanını okuduktan sonra Selim’e bakışım değişmişti. Sokollu Mehmet’in saray içinde ne kadar güçlü olduğunu görmüştüm. Bu vezir o kadar güçlüydü ki Sarı Selim, bu gücü aşamıyor ve çok önemli bir proje olan Hazar denizi ile Karadeniz’i birleştirme işini yapamamıştı. Aklımızda padişahların her istediğini yapan kişiler gibi tasarlarız oysa. Sarı Selim, Kıbrıs konusunda ısrarcı davranır. Bu adanın ne kadar önemli bir coğrafi konumda olduğunun farkındadır. Sonuçta Kıbrıs alındı fakat Sarı Selim kendisinden sonra padişah olan 3. Murat’a vasiyet olarak Sokollu’nun öldürülmesini bırakır. Selim, aslında öngörülü bir padişahtır. Tarihte anlatıldığı gibi “ayyaş” bir adam değildir. Onun da gücünün yetmediği durumlar vardır. Çoğumuz tarihe, bize öğretilen yanlış ezberlerle bakıyoruz bilmeden. Bu nedenle tarihi romanlar aslında olduklarından daha önemliler. Tarihte SEMERKANT dendiğinde aklımıza ilk olarak CENGİZ HAN gelir. Dünya tarihinin tartışmasız en büyük komutanı olan Cengiz Han, Semerkant’a neredeyse âşıktır. Ardından Aksak Timur gelir ki o da eşi aracılığı ile kendisini Cengiz Hana başlar ve kendisine yalnızca EMİR ünvanını layık görür. Timur da yine çok büyük bir askeri deha ve büyük bir liderdir. Ne yazık ki çoğumuz bu iki büyük komutana da yanlış ezberlerle bakarız Avrupalı NAPOLYON’un büyüklüğünü takdir eder ama biz Timur’a veya Cengiz’e barbar gözüyle bakarız. Cengiz Han için Harold LAMB’ın ve LEO DE HARTOG kitaplarını önerebilirim. Yavuz Selim için Mısır seferi çok önemlidir ancak Yavuz’un her hangi bir kente bilinen bir aşkı yoktur. 2. Mehmet’in en büyük ideali İstanbul’dur ki bu kenti alamasaydı FATİH ünvanını alamayacaktı. 4. Murat için ise BAĞDAT, çok önemlidir. Kendisi tahta çıktığında Osmanlı Devleti çok büyük bir felaket yaşamıştı. 2. Osman ya da GENÇ OSMAN hiçbir yöneticinin hak etmediği bir biçimde tahttan uzaklaştırılmış ve bunun yanında alçakça hakaretlere maruz kalkmıştı. Padişahlar artık KAPIKULLARI olarak tanımlanan askerlerin kapıya kul olmadıklarını anlamışlardı. 4. Murat’ın da bildiği ve başına gelmesinden korktuğu Genç Osman olayı, onun davranışlarında ve kişiliğinde büyük bir etkiye sahiptir. 4. Murat henüz 12 yaşında Osmanlı tahtına geçtiğinde devletin her yanında sorunlar vardı. Sarayda onun tahta geçmesinde etkili olan Hüsrev Paşa ve Topal Recep Paşa vardı. Her ikisi de çok güçlü yöneticilerdi. Bunların yanında bir de annesi KÖSEM SULTAN vardı ki bu kadın vezirlerden bile etkiliydi. Anadolu’da Abaza Mehmet Paşanın isyanı, Bağdat’ta BEKİR SUBAŞI isyanı, Erdel’de karışıklılar ve daha pek çok sorun çözülmeyi bekliyordu. 4. Murat, bütün bu sorunların içerisinde saray içi siyasetini öğrenmeye çalışır. Sert bir doğası vardır. Fazlaca kuvvetli bir bedeni vardır. Kara kaş ve kara gözlüdür. Hüsrev, Topal Recep ve Kösem’in oyunları ile isyanlarda en sevdiği dostlarını kaybeder. Musa Çelebi ve Hasan Halife. Ancak Murat-, beklemeyi sabretmeyi bilen bir adamdır. Bağdat’ın elden çıktığını ona uzunca bir süre söylemezler. Öğrendiğinde çok üzülür. Kenti kaptırdığı kişi Şah Abbas’tır ve güçlü bir devlet adamıdır. 4. Murat bütün bu zorlukların içinde yönetimi yavaş yavaş ele alır. Topal Recep’ten ve Hüsrev Paşadan kurtulur. Askerlerine gücünü ve yönetim becerisini kabul ettirir. Bağdat’ı yeniden Osmanlı Devletinin mülkü yapar. Romanda dikkat çeken akılda kalan başka olaylar da vardır. Bekir Subaşı ve Şeyh Mahmut ayrıca altın yapan kız, bunlardan bazılarıdır. Murat’ın ölümü ve dönemin olayları içinde Kösem Sultan’ın etkisine yeterince değinilmemiş olduğunu görürüz. Ancak 4. Murat anlatıldığı gibi berbat bir zorba değildir. İdealleri ve devlet adına dertleri vardır. Yazar onun 28 yaşında ölümü konusunu da hiç irdelememiş. Oldukça şüpheli olan ölümünde Kösem Sultan’ın parmağı olduğu da o dönem konuşulan konular arasındadır. Tıpkı Fatih’in şüpheli ölümü gibi.

Dördüncü MuratAhmet Haldun Terzioğlu · Panama Yayıncılık · 201780 okunma

59 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Hakan CUCUNEL