Gönderi

144 syf.
·
Not rated
·
Read in 3 days
#Okudum #KitapYorum #YunusBalı #ÇelikKalkanlarveAltınBağlar #KanonYayınları #Tarih #143Sayfa #Kitabaaşıkokumayasevdalı Merhaba arkadaşlar, Bugün sizlere Kanon Yayınları'ndan çıkan, Yunus Balı'ya ait "Çelik Kalkanlar ve Altın Bağlar" isimli tarih kitabını tanıtmaya çalışacağım. Alman İmparatorluğu'nun, Osmanlı İmparatorluğu Üzerindeki Askeri ve Ekonomik Etkisi (1871-1914) alt başlığında yayınlanmış olup, Alman arşiv belgeleri kullanılarak alana katkı sağlamıştır. Bu kitap, batılı kaynaklarda Türk-Alman ilişkileri ile ilgili çok sayıda belge olmasına rağmen, Türkiye'de son yıllara kadar pek inceleme yapılmayan bir çalışmaya imza atan Yunus Balı nadide bir araştırmanın önemli basamağının mimarı olmuş. Ayrıca Alman İmparatorluğu'nun Osmanlı Devleti üzerindeki siyasi ve ekonomik etkisini, özellikle çok fazla inceleme, çalışma yapılmamış askeri ilişkiler, Alman askeri arşiv belgelerinin özenli bir şekilde taramasıyla değerlendirilmiş. Çelik Kalkanlar ve Altın Bağlar, Türk - Alman siyasi ekonomik ve askeri ilişkileri, daha önce kullanılmayan belgelerle okura sunulmuş. Bu anlamda diğer kitaplardan farklı bir ayrıcalıkla okurlarına ve bu alanda çalışma yürütenlere iyi bir kaynak olmuş. Ben okurken biraz geçmiş okul yıllarıma gittiğimi söylemeliyim. Alman-Osmanlı ilişkilerinin siyasi, ticari ve askeri alandaki nüfuzlarını belgeleri ve kaynakçalarıyla öğrendim. Osmanlı belgelerine dayalı eserler yayınlanmış fakat Alman belgelerinden çokta faydalanılmamış. Bu sebeple Alman kaynaklarından istifade edinilmiş bir kitap. Pek çok sorunun cevabını bulabileceğiniz bir eser. Berlin Anlaşması, itilaf ve İttifak Devletleri, 2. Abdülhamid ıslahatları, ilk borçlanma, Almanya Osmanlı'yı neden yanına aldı?, Almanya Osmanlı Devletini kendi yanında savaşa çekerek hangi hedeflere ulaşmak istemiştir?, Abdülhamit neden Almanya ile yakınlaştı? Savunma sanayii gelişen Almanlar tüfek seyyar top ağır top demiryolu hattı vagon gibi malzemeleri Osmanlı Devleti'ne neden sattı? Osmanlı Devleti de bu ürünleri satın almak için Alman Finans çevrelerinden kredi nasıl çekti? Karşılığı neydi? Yakın doğudaki nüfus mücadelesinde Almanlar politikalarıyla Osmanlı Devleti'nden imtiyaz almayı başardılar mı? Balkanlarda denge nasıl sağlandı? İlk toprak kaybı, imtiyazlar, bankalar, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde gerçekleştirilen iki büyük demiryolu projesi, Hicaz ve Bağdat demiryollarında Alman şirketlerine ihaleler verilmesi ve Alman mühendislerin çalıştırılması. II. Abdülhamid döneminde yaşanmış Almanlarla ilk yakınlaşma, Osmanlı bütçe açığını kapatmak için Alman ve Avusturya bankaları birleşerek kurdukları bir konsorsiyum ile büyük çaplı bir kredi açmaları ve daha pek çok konuda aydınlanacağınız bir eser. Sonuç olarak; Almanlar İngiltere ve Fransa'nın aksine klasik sömürge anlayışını uygulamak yerine Osmanlı Devleti'nin kalkındırarak kendisine pazar yaratmak istedi. Bunda kısmi olarak başarılı oldu. Özellikle silah ve ağır sanayi alanında yüklü siparişler alındı İstanbul'daki Alman büyükelçilerinin özverileriyle Alman Tüccar ve misyonerler yakın doğuda kısa sürede faaliyetlerini artırdılar. Osmanlı Devleti'nin toprak kaybına uğraması Basra'nın elden çıkması Almanların yenilmeleri ve Balkanlardaki hakimiyetlerini kaybetmeleri Berlin Bağdat projesinin gerçekleşmesini engelledi. Dönemin yazı ve konuşma dilinde de Fransız üstünlüğü vardı. Alman askeri heyetiyle Osmanlı Devleti subayları arasında ortak payda Fransızca oldu. Askeriyenin yanında demiryolu yönetiminde de iki taraf genellikle Fransızca anlaşmaktaydı. İkinci Abdülhamit döneminde Darülfünun'da Almanca kürsüsü kurulmasına izin verildikten sonra getirilen hocalar Fransızca ders anlatmaktaydı Alman askeri kitap ve kaynakları da Fransızca sayesinde Osmanlı Devleti'ne girdi.(say. 57) Yeniçeri ocağından sonra hızlıca Asakeri Mansure ordusu kuruldu. Payitaht ve çevresinden gönüllülerden alım yapıldı. Fakat eyaletlerde istenilen katılım gerçekleşmedi. Ağırlık payitaht ve çevresinden olmak üzere askeri eğitim almayan kitleden ordu yaratıldı. Tabi yeni ordu düzenine karşı çıkanlar oldu. Irak Trablusgarp ve Arabistan'da Mansure kabul edilmedi. 2. Mahmut yeni askeri sistemin halkça benimsenmesi ve ve destek görmesi için yeni ordu'da kadrolu imamların da yer almasını ihmal etmedi. (say. 57) Üçüncü Selim, Rus Savaşı sırasında ordudaki liyakatsiz üst düzey komutanların yerine atama yapacağı zaman istihareye yatmak ve kura gibi yöntemlere başvururdu. (say. 49) Niyazi Berkes'e göre 3. Mustafa ve oğlu 3. Selim fala inanırlardı. Hem Mustafa hem oğlu Selim Avrupa devletlerinin yeni ordu sistemlerinin kazandığı başarıların astrologlar sayesinde sağlandığını sanarak, Prusya ve Fransa'daki elçileri aracılığı ile bu ülkelerin krallarından astroloji kitapları ve hizmetlerinde kullandıkları falcıların da bir süre verilmesini istemişler!.
Çelik Kalkanlar ve Altın Bağlar
Çelik Kalkanlar ve Altın BağlarYunus Balı · Kanon Kitap · 20244 okunma
·
94 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.