Aralık ayında, başıbozuk kuvvetlerin durumu daha da karıştı. Birçokları yeni orduya geçti; fakat Ethem’in etrafında hâlâ kuvvetli bir kısım bulunuyordu. Miralay Arif, Anadolu İhtilâli hakkındaki hatıralarında bundan epeyce bahseder. Yazdığına göre, Ethem’in üç bin kişilik kuvveti, ayrıca yüz makineli tüfeği ve dört topu varmış. Onların fikir vasıtası olan Yeni Dünya, Eskişehir’de durmadan ordu aleyhine yazılar yayınlıyordu. Onların merkezi Kütahya idi ve Ankara ile muhaberedeydiler. Askerleri ayda on beşten otuz liraya kadar aylık alırlardı. Yani resmî ordudakinden hemen hemen üç defa fazla. Bu sebepten resmî ordudaki askerlerin bir kısmı da o tarafa geçiyordu.
Bütün bunlar, Ethem başta oldukça, başıbozukların hakkından gelmenin güçlüğünü gösteriyordu. Ethem, Miralay İsmet’i tanımıyor, kendisinin doğrudan doğruya Ankara’daki Büyük Millet Meclisi’ne bağlı olduğunu söylüyordu. Ordu efradı ise buna nisbeten daha azdı ve Yunanlılar da bundan faydalanmaya hazırlanıyorlardı. Büyük Millet Meclisi’nde, başıbozuklarla anlaşmak temayülü vardı. Ethem’le konuşmak için bir delegasyon da göndermek istiyorlardı.
Bu aralık, Mustafa Kemal Paşa, durumu dikkatle gözden geçiriyor ve bizzat Eskişehir’e kadar gidip tetkikler yapıyordu. Miralay Refet, başıbozukların imhasına taraftardı. Kendisine Miralay İzzeddin (sonra Paşa) ve Miralay Arif de taraftardılar. Miralay Kâzım Köprülü bir delegasyon başında olmak üzere Ethem’le konuşmak için gönderildi. Bütün bu karışık durum esnasında İstanbul Hükûmeti de Ankara ile anlaşmak için teşebbüse geçti. Bu, Tevfik Paşa’nın ikinci kabinesi zamanında oldu. Bu kabinede vatanseverliklerinden hiç şüphe edilmeyecek olan İzzet Paşa ve Salih Paşa gibi adamlar da vardı. Ferit Paşa kabinesinin düşmesi İstanbul’u gevşetmişti ve o zaman, Anadolu’ya zabitlerin geçmesi ve mühimmat gönderilmesi daha kolaylaşmıştı.
İstanbul’da Dahiliye Nazırı olan İzzet Paşa ile Bahriye Nazırı Salih Paşa Anadolu’ya gelmek istediler. Anlaşıldığına göre, meseleyi barış yoluyla hâlletmek istiyorlar ve İngilizlerin Yunanlıları Anadolu’dan çıkaracağını zannediyorlardı.
22 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.