Her şey diger her şeyin bir kısmın içerir ve bir şeyin büyük bir parçası, büyüklukleri Hakhak gösterse de, onun küçük bir parçası olarak da pek çok parçayı içerir, ama her madde sonsuz sayıda maddeyi eşit oranlarda içermez. "Bu yüzden" diyor fr. 12'nin sonmunda: "Zihin de tamamen buna benzer, hem daha büyük hem de daha kucüktur: Fakat zihnin dışında hiçbir şey, başka bir şey gibi değildir, ama bu şeyler en açık ha hyle her bir şeydir ve her bir şey idiler, ki onun içinde bunların çoğu vardır."
Bu pasaj Aristoteles'in "şeyler varolan şeylerden meydana gelirler ve vardırlar ama çok küçük olduklarından ötürü bizim için algılanamazdırlar" şeklindeki gerçek ifa- desinin kaynağı olabilir (Phys. 187a36). Bir parça kemik dediğimiz şeyin tüm sonsuz çeşitlilikteki maddelerin bir kısmını içerdiğini, ancak kemik parçalarının baskın ol- duğunu ve geri kalanların çoğunun ise sadece algılanabilir miktarlarda mevcut oldu- gunu varsaymalıyız. Geri kalanların çoğunu diyorum, çünkü biz buna aynı zamanda sert, beyaz ve kırılgan da diyoruz ve ben Anaksagoras'ın dilinde bunun sert, beyaz ve kınigan olanların baskın miktarlarını da içerdiği anlamına geldiğine inanıyorum."
Herhangi bir maddenin kısımlarının, geri kalanlardan ayrı olarak mevcut olma- smın teorik bir olasılığının bile olduğunu varsayarsak, bunu anlamak ve kabul et- mek daha zor olacaktır. Ancak maddenin sonsuz bölünebilirliği bunu imkânsız kılar. fr.6'da Anaksagoras'ın da belirttiği gibi. "En küçük diye bir şeyin olması imkânsız ol- duğunda, hiçbir şey ayrılamaz ya da tek başına olamaz, ama tıpkı başlangıçta olduğu gibi, şimdi de her şey bir aradadır." Yine fr. 8'de bunun karşıtı olan bir örnek verir. "Bir dünya düzenindeki şeyler ne birbirinden ayrılabilir ne de balta ile kesilebilir, ne sıcak soğuktan ne soğuk sıcaktan ayrılabilir." Işte Anaksagoras'ın bize sorduğu yine oldukça zor ama özümsemesi imkânsız olmayan bir fikir daha, çeşitlilik içeren dunya, her şeyin orijinal bir karışımından meydana gelen bir ayrışma ya da bölünme süreci le (ἀποίκισις, διάκρισις) evrilmiştir, ancak gerçekleşmiş olan ayrışmaya rağmen her şey hâlâ başka her şeyi içermektedir. "başlangıçta olduğu gibi şimdi her şey bir aradadır. "
Sayfa 239Kitabı okuyor
·
63 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.