Gönderi
Yan Lianke ile pek çok okur gibi Günler Aylar Yıllar novellasıyla tanışmıştım. Bu kitabının aksine Patlama Kayıtları nedense pek okunduğuna denk gelmediğim ve fakat muhteşem bir roman! Patlama Kayıtları’nı okuduğunuzda yazarın tahayyülleri zorlayan hayal gücünü nasıl etkileyici bir hicivle bir araya getirip muhteşem bir anlatımla sunabildiğini görüyorsunuz. Lianke, kendine has ‘mito-gerçekçilik’ denen büyülü gerçekçilikle Çin’de bir köyün masalsı, destansı hikâyesini anlatırken muazzam bir siyasi hiciv çıkarmış ortaya.
Roman, yazarın Çin’de Patlama isimli bir köyün hikâyesini yazmaya başlayan bir karakter olarak karşımıza çıkmasıyla açılıyor, ki bu açılışla da Lianke kendi hayal alemine ilk adımı attığımızı hissettiriyor adeta. Sonrasında bu köyün hanedanlar döneminin kısa bir özetiyle asıl hikayeye giriş yapıyor ve köyün önde gelen ailelerinden dört erkek kardeşin hikayesi ekseninde Mao dönemi ve sonrasında köyün tarihini bir masal tadında anlatıyor. Ama ne anlatmak! Aniden her yerden fışkırarak tomucuklanan çiçekler, tükürüklerde boğulan insanlar, kesik parmak ve iskeletlerden bir günde inşa edilen havalimanları, sigara tiryakisi olan ağaçlar ve aklınıza hayalinize gelmeyecek büyülü gerçekçi unsurlarla bambaşka bir dünyadan bir masal okuyorsunuz sanki. Fakat masal deyince tozpembe bir hikaye de asla değil Lianke’nin anlattığı; aksine lafını hiç esirgemeyen, oldukça sert bir siyasi hiciv. Mao döneminden başlayıp, 1940’lardan 2010’lu yıllara değin Çin’in siyasi tarihini hicvediyor oldukça acımasız ve çekincesiz bir şekilde Lianke. Mao sosyalizmi, Kolektifleştirme, Büyük Atılım, Kültür Devrimi yıllarından başlıyor reform ve dışa açılma politikası döneminden günümüz Çin’ine uzanıyor. Ahlaki yozlaşma, yok olan doğal yaşam ve doğaya verilen tahribattan militarizme her şeyiyle kapitalist düzenin kanıksadığımız ama özünde son derece absürt ve aykırı çarklarını yerden yere vuruyor. Mao dönemi de bu eleştirilerden payını almış elbette ama asıl kapitalist düzenin insanın tabiatına nasıl aykırı olduğunu muhteşem vurguluyor; insanın nasıl açgözlü, doymak bilmeyen, iktidar ve güç hırsıyla gözü dönen ve tüm değerlerini yitiren bir canavara bu sistemde dönüştüğü daha güzel nasıl anlatılabilirdi, bilmiyorum. Karakterle beraber bitmek bilmeyen bir hırs girdabına kapılıp gitmeyi de iliklerinize kadar hissettiriyor okurken ve bir kez daha görüyoruz ki bunun sonu gerçekten yok. Satın alınan seçimler, rüşvet, torpil, içi her anlamda boşaltılan kamu kurumları, yolsuzluklar nasıl masal gibi anlatılır, sistem nasıl tiye alınır onu göstermiş Lianke. Son çeyrekte dış politika ve militarizmi de öyle çılgın ele almış ki (bana Kurt Vonnegut’ı anımsattı) bence etkilenmemek elde değil.
Yazarın kendine has büyülü gerçekçiliğiyle mest olurken harika bir siyasi hiciv okumanın tatminini yaşattı bana Patlama Kayıtları. Çok ama çok sevdim.
·
1,766 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.