Komünist Enternasyonal Belgelerinde Türkiye Dizisi, Frankfurt Goethe Üniversitesi Kütüphanesi’nde tamamı bulunan ve onbinlerce sayfadan oluşan Komintern yayınlarının Türkiye ile ilgili her kısmı dikkatle taranarak oluşturulmuş. Komünist Enternasyonal Kongre Tutanakları, Komünist Enternasyonal Dergisi, Enternasyonal Basın Haberleri Dergisi, Rundschau ve Komintern'in yayımladığı çeşitli karar, rapor, tutanak ve belgelerden derlenen bu dizide dönemin komünistlerinin 1920-1938 yılları arasındaki Türkiye’ye, Türk Kurtuluş Hareketi’ne, Boğazlar Meselesi’ne, Kürt Meselesi’ne, Türkiye’nin dış ilişkilerine, Halifeliğin Kaldırılması’na, iç isyanlara, demokrasi denemelerine nasıl baktıklarını gelişmeleri nasıl yorumladıklarını görebiliriz. Dizi başta 6 kitaptan oluşacak şekilde planlanmış. 1. Boğazlar Meselesi, Lozan ve Montrö 2. Kürt Millî Meselesi 3. Şefik Hüsnü Komintern Organlarındaki Yazı ve Konuşmalar 4. Türkiye Komünist ve İşçi Hareketi 5. Millî Kurtuluş Savaşı 6. Kemalist İktidar (1923- 1938) Dizinin ilk kitabı olan "Boğazlar Meselesi, Lozan ve Montrö" 1977’ye yayımlanmış. İlk dört kitabın yayımlanmasından sonra 80 Darbesi araya girmiş. Beşinci kitap ancak 85 yılında Kaynak Yayınları tarafından yayımlanabilmiş, son kitap olarak Kemalist İktidar adıyla yayımlanması planlanan kitap ise 12 Eylül döneminde kaybolduğu için belgelerin asıllarından tekrar çevrilmesi gerekmiş ve ancak 1994’te Kemalist Cumhuriyet adıyla yayımlanabilmiş. Kemalist Cumhuriyet yayımlanırken dizinin önceki kitaplarının baskıları tükendiği için dizi tekrar yayımlanıyor ancak bu dizi 5 kitap olacak şekilde farklı bir sırayla düzenleniyor. 1. Kurtuluş Savaşı ve Lozan 2. Kemalist Cumhuriyet 3. Kürt Sorunu 4. Komünist İşçi Hareketi 5. Şefik Hüsnü, Komintern Yazı ve Konuşmaları Aydınlık Yayınları’nın Boğazlar Meselesi, Lozan ve Montrö olarak yayımladığı kitap, Kaynak Yayınları’nın yeniden derlemesinde bir kısmı Kurtuluş Savaşı ve Lozan kitabında diğer kısmı ise Kemalist Cumhuriyet kitabında olacak şekilde düzenleniyor. İncelemeyi çok uzun tutma sebebim hem diziyi genel olarak açıklamak hem de Kaynak Yayınları’ndan okuyacak olanlar için bu kitaptaki yazıların diğer kitaplarda olduğunu söylemek ihtiyacı hissetmem oldu. Boğazlar Meselesi’nin, Musul Sorunu’yla, petrol meselesiyle, İngiliz-Amerikan-Fransız çatlağıyla birlikte okunması yönünden bu kitabı önemli buluyorum. Meseleyi, dönemi dışarıdan ve soldan okumak isteyenlere diziyi tavsiye ederim.

Boğazlar Meselesi, Lozan ve MontröMeriç Özeller · Aydınlık Yayınları · 01 okunma

··

172 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Muhammet Yusuf Güner