Ethica'da, Teolojik ve Politik İnceleme'de ya da bir başka Spinoza kitaplarında gördüğümüz; soğuk, yalın felsefe üzerine kurulu anlatıların hiçbirini burada görmek mümkün değil. Buradaki Spinoza, duyguları olan Spinoza ve Spinoza, duygulatını bize doğrudan aktarıyor. Bir insan olarak Spinoza'yı okuduğumuzda onun gerçekten de insani duygularını gösteren, yaşayan, hisseden bir Spinoza olduğunu öğreneceğiz. Buradaki insani Spinoza tabii ki gerçeklerden bir hayli uzaklaşılmış Spinoza üzerine ama yazarın da dediği gibi hem bunu oluşturma özgürlüğü vardır bir yazarın hem de neden olmasın. İki bölüm çıkarabiliyoruz kitaptan. İlk bölüm, soğuk bir kış günü gibi bir Spinoza'dan bahsediyor. Diğer bölüm ise Spinoza'yı duyguları ile yaşatıyor. Kitapta Spinoza'ya eşlik eden karakterlerin birkaçı göndermeler üzerine kurulu. Bir başka dünyanın insanları bunlar. Darwin gibi, Hawking gibi insanlar. Smilevski'nin yarattığı kurgunun benzeri birkaç kitap daha var ama buna cesaret edebilen kitapların sayısı, Spinoza üzerine yazılan kitapların yanında hiçbir şey. Adından Bento diye hitap edebilen bir kitabın kurgusallığı üst derecede olur. Özellikle Spinoza'yı cinselliği yaşayabilen bir kişi olarak hayal ettiğimizde. Tarihe adını kazımış kişileri bir sohbetle yaşatmaya çalışmak güzel gelebilir. Ama yukarıda övgüler düzdüğüm anlatının yanı sıra bir tarihi kişilik hakkında kurgu romanları ilk kez okuyan ya da bu kişilikleri ilk kez böyle kitaplarda okuyanlar için olumsuz izlenimler de doğacaktır. Smilevski'nin kitap sonunda açıklamaları olmasa Spinoza hakkında kimbilir neler düşünecektir onu tanımaya çalışanlar. Neden bu kitapla tanısanlar peki? Çünkü Spinoza, felsefesiyle tanıtılmaya çalışılan bir düşünür. Okuyucuların daha kolaya kaçacağı bir kitap olacak bu. Tarihin belki de en aykırı filozoflarından biri olan Spinoza için yine de güzel bir kurgu roman olmuş. Bir Yalom değil ama zevkle okunan bir şey çıkmış ortaya.

Spinoza ile SohbetlerGoce Smilevski · Nora Kitap · 202310 okunma

·

104 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

H. Ferventis