Büyük Balıklar
Ted Turner 1997 yılında Birleşmiş Milletler’e bir milyar dolar bağışta bulunmuş. Bu olay bana tilki ve kürkçü dükkânı meselesini hatırlattı. Yani nasıl ki tilkinin dönüp dolaşacağı yer kürkçü dükkânıysa aynı bunun gibi paranın da dönüp dolaşacağı yer Ted Turner gibi insanlardır. Çünkü üretim araçları veya paranın dolaşım mekanizmaları üstünde kimler söz sahibiyse belli bir süre sonra paranın da yığılacağı yer orasıdır. Burada yığılma kelimesinin altını çizmek istiyorum. Çünkü yığılma kelimesinden hareket ederek içinde bulunduğumuz sistemin gaz sancılarına dikkat çekmek istiyorum.
Mesela on lirası olan bir öğrenci düşünün. Bu öğrenci lokantada bir şeyler yiyip parayı lokantacıya versin. Lokantacı ekmek almak için parayı fırıncıya versin. Fırıncı un almak için parayı çiftçiye versin. Çiftçi benzin almak için parayı akaryakıt istasyonuna versin. İstasyoncu alkol almak için parayı tekel bayiciye versin. Ve tekel bayici de parayı tekrar oğluna yani şu lokantada yemek yiyen çocuğa versin. Dikkat ettiyseniz on lira bu kadar insana hareket kattı.
Ama şimdi farz edin para en sonunda tekel bayiciye değil de onu harcamayan birine gitsin. Ve bu adama giden her para onda biriksin. Dikkat ederseniz belli bir süre sonra dolaşımda olan para azalacaktır ve bununla birlikte insanların hareketleri kısıtlanacaktır. Kaba bir tabirle kriz dediğimiz şey meydana gelecektir. İşte kapitalist sistemin bence sıkıntılarından biri budur! Yığılma sıkıntısı! Sistem bu yığılmanın yani paranın belli yerlerde toplanmasının önüne geçemiyor. Bu yüzden sürekli bağışlar veya yardımlar veya fon benzeri şeyler aracılığıyla, belli yerlerde yığılan parayı tekrar piyasaya salmanın yollarını arıyor.
Ve bu yığılma olayı bizimki gibi sistemlerde sadece paranın değil bilginin, sanatın veya kültürün de sıkıntısıdır. Mesela başarısını herhangi bir alanda kanıtlamış bir insan kendi alanının dışında bir işe el atsa da yine o insana doğru bir yığılma oluyor. Mesela müziği güzel ama edebiyatı kötü bir sanatçının kitaplarının çok satması gibi! Ya da bilim konusunda öncü ama etiği zayıf toplumların ahlaklarına talebin artması gibi! Velhasıl içinde bulunduğumuz sistemin en büyük sıkıntılarından biri yığılmadır. Ve burada azlığın değil fazlalığın önüne geçilemiyor.
Sayfa 136 - Luna YayınlarıKitabı okuyor
·
53 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.