Böyle işlerde daima kışkırtıcılar, elebaşılar bulunur. Elebaşılar bu gibi şikâyet olaylarında, yalnız hapishanede değil, her türlü toplulukta, dahası askeri birliklerde bile pek yamandır. Bu gibiler her yerde benzer özellikler gösteren özgün tiplerdir. Hakka susamışlardır, istediklerini büyük bir saflıkla, hem de çarçabuk elde edebileceklerine inanırlar. Arkadaşlarına göre, aptal değildirler; hatta aralarında çok zeki olanlara da rastlanır, ama kurnaz ve tedbirli olamayacak kadar ateşlidirler. Bu gibi olaylarda kitleyi ustalıkla yönetip davayı kazanmayı becerenler, halk önderlerinin değişik, bizde nadiren rastlanan, doğal bir tipidir. Ama şimdi sözünü ettiğim kışkırtıcılar, elebaşılar şikâyet davalarını hemen her zaman kaybederler. Sonra da bu yüzden hapishaneleri, sürgün yerlerini doldururlar. Savaşlarını pek taşkın, pek ateşli olmaları yüzünden kaybederler, ama kitle üzerindeki nüfuzlarını da aynı sebeple edinirler. Topluluklar seve seve onların peşinden gider. Heyecanları, onurla karışık kızgınlıkları herkesi etkiler ve sonunda en kararsızları bile onunla birleşir. Başarıya karşı körü körüne güvenleri en koyu şüphecileri bile kendine çeker; halbuki bazen bu güvenin o kadar zayıf, o kadar çocukça bir temeli vardır ki, dışarıdan bakan biri insanların buna inanıp arkasına takılmalarına pek şaşırır. İşin önemli yönüyse, bu gibilerin daima en başta, hiçbir şeyden korkmadan yürümeleridir. Boğalar gibi boynuzlarını eğerek, çok defa da meseleyi iyice ölçüp biçmeden, tedbirsizce öne atılırlar… En alçak, çirkef bir adama bile, giriştiği işte başarı kazandıran, onu amacına ulaştırıp sudan kupkuru çıkmasını sağlayan Cizvitlik onlarda yoktur. Boynuzları mutlaka kırılır… Bunlar her günkü hayatta işe yaramaz, titiz, hırçın, hoşgörüsüz insanlardır. Çoğu da dehşetli dar kafalıdır; öte yandan bu nokta bir ölçüye kadar onlara kuvvet verir. Hareketlerinin tersliği, çoğu kez doğru yürüyecekleri yerde, sapa yollara düşmeleri, asıl işle değil de ıvır zıvırla uğraşmalarıdır onları mahveden. Ama kitle onlardan hoşnuttur, bu da onların kuvvet kaynağıdır…
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
·
43 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.