Gönderi
Osmanlı Aile Yapısı 18.Yüzyılda Konya Örneği
Kitap 18. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı'nın ve Konya'nın sosyo-ekonomik durumunu konu almaktadır. Kitabın başlarında genel olarak Osmanlı döneminden bahsedilmiş daha sonra da Konya ele alınmıştır. Tarih derslerinde 18. yüzyılda Osmanlı dönemini görmekle birlikte ayrıntı diyebileceğimiz ama aslında bir devletin, kültürün izlerini taşıyan sosyal hayata dair bilgilerle eğitim hayatımda pek karşılaşmamıştım. Kitap siyasi olaylardan soyutlanmış bir şekilde dönemin Konya'daki yönetim, eğitim , ekonomi, nüfus gibi faktörlerine ayrıntılı bir şekilde değinmiş daha sonra ise Konya özelinde özellikle şeriyye sicilleri delil gösterilerek Osmanlı'da evliliğe rıza, kadınların haklarını savunmaları imkanı bulunduğu gibi konulara değinilmiştir. Benim kitapta en çok dikkatimi çeken bu nokta olmuştur. Her ne kadar Osmanlı tarihi kitapları okumuş olsamda Osmanlı medeniyetinin dünyaya örneklik teşkil edebilecek bir medeniyet olduğunu bilsem de o dönemi düşündüğümde özellikle evlilik,boşanma gibi konularda kadınların ikinci planda olduğu bu konularda onlara pek söz hakkı verilmediğini düşünürdüm. Algılarım genellikle bu yöndeydi, kitapta okuduğum bazı bölümler beni bu konuda epeyce şaşırttı. Mesela kitapta geçen örneklerden biri Sahra nahiyesinin Karahüyük köyünde yaşayan Aişe ismindeki ergin kız söz konusu dönemde kendi rızası olmadan evlilik akdi gerçekleştirildiği için mahkemeye müracaat ederek nikahı geçersiz olarak tespit ettirmiş ve istediği ile evlenme izni almıştır. Aynı dönemde batıda kadının bu yetkileri yokken Osmanlı döneminde kadının hem nafaka hem de istemediği kişiyle evliliği reddetme ya da istediği kişiyle evlenme gibi hakları olması Osmanlı medeniyetini ne kadar gelişmiş olduğunu gösteriyor ve yine mehir meselesinde dikkatimi çeken aynı dönemde Fransa'da karı ya da ana-babası tarafından kocaya verilen dot, Avrupalı kadınların kocaya vermekle yükümlü olduğu drahoma farklı olup, kadın statüsüne ekonomik bakımdan güç katması, boşanmasını önleme ya da kadına bir çeşit sigorta fonksiyonunu üstlenen mehir yine aynı şekilde gelişmiş Osmanlı ve İslam medeniyetinin bir tezahürüdür. Aslında genel olarak kitabı okuduğumda fark ettim ki İslam'a saldırmak için çeşitli bahaneler bulan insanların sundukları bahaneler, toplumda çok fazla örnek teşkil etmeyen nadir görülen vakalar ve İslam'ın emrettiği değil belirli şartlar altında izin verdiği hususlardır. Bu tür meselelere vakıf olup gerektiğinde bu tarz kimselere cevap verebilmemiz gerkiyor. Kitap bu yönde cevap niteliğinde bilgiler içeriyor. Kitap bu yönden ziyadesiyle bana katkıda bulundu. Kitapta o dönemde kadının eğitim öğretim hayatı ve kadının ekonomideki yeri konularına da daha ayrıntılı bir şekilde yer verilmiş olsaydı. Kitabı okuyan okurlara tam manasıyla o dönemdeki kadının yeri daha net çizgilerle belirlenmiş olurdu.
··
97 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.