Yeraltından Notlar
Bu kitaba bir kaçış yolu demek sanırım pek de yanlış olmaz.
Yeraltında yaşayan bir karakter… toplumdan izole olmak … iç dünyasındaki korkak benlik.
Bunlara bakacak olursak Dostoyevski bu romanında adı sanı olamayan bu karakterin insanlardan yeraltına kaçan, topluma karışmaya cesaret etmeyen (aslında istemeyen çünkü tercih edilmiş bir yalnızlıktır) bir karakter üzerinden bizlerin düşünmekten korktuğu, kendimize itiraf etmeye cesaretimizin olmadığı yönlerimize parmak basıyor. Karakterinin adının olmaması onun aslında bir sembol olduğunu belki de bu kişinin sen, ben, biz … olduğunu çelişkileri, saplantıları olan, toplumdan kaçan, hayatın anlamını sorgulamaya çalışırken kendi iç dünyasıyla sürekli çatışma halinde olan Herkesten gizlemeye çalıştığımız korkak benliğimizin bir yansımasını bu karakter üzerinden bulmamızı sağlıyor. Kitabı okuyan kimse kendi yaşamından düşünceler, kendi hayatının yer altısına kaçışını belirtmiştir. Buradaki yeraltı tabiri elbette ki metaforik bir yerdir. Aslında insanın kafasının içindeki gün yüzüne çıkmaya cesareti olmayan düşüncelerdir. Çünkü insanın en büyük zindanı, en büyük bilinmezliği beyninin içidir. İnsanın bazen haykırmak istediği düşünceleri vardır. Karşısındaki onu görmezden geldiğinde, onu küçümsediğinde, aşağıladığında onlara haykırmak istediğimiz düşünceler. Ama bunları yapamıyoruz çoğu zaman hiçbir şey yapamıyoruz. Ben neden böyleyim acaba diye düşünürüz neden ona karşı koymadım, neden kendimi savunmadım ve ona şunları söylemedim diyerek iç karartırız. Karakterin de böyle bir kişilikte olduğundan kendini yeraltına çekmeyi bir kaçış olarak kullanıyor. Ama aslında o da bunun koca bir yalan olduğunun pekâlâ farkında.
Dostoyevski’nin dediği gibi “Gerçeğin her şeyin babası ve üstünde olduğunu hatta zavallı egolarımızın bile üstünde olduğunu “kabul etmesine rağmen yine de yeraltına çekiliyoruz bu kaçışı mübah görüyoruz.
Fyodor Dostoyevski
Yeraltından Notlar
·
1 artı 1'leme
·81 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.