İnsan, doğası gereği meraklı bir varlıktır ve aklının önderliğinde, yaşadığı koşulları daha elverişli hale getirmek için çaba sarf eder.
Coğrafi keşiflerle birlikte, yaşadığı yerden başka yerlerin de varlığını fark eden insan, bununla da yetinmeyip dünyadan başka gezegenlerde yaşam izi bulmaya çalışmıştır.
"Eşref-i mahlukât" olarak adlandırılan ve diğer canlılardan ayrılan yönü olan aklıyla ön plana çıkan insan, "daha iyi bir yer" arayışında ne kadar başarıya ulaşabilmiştir?
İyi bir yaşama olanak tanıyan devlet düzeni hangisidir? "Olasılıklar dahilinde en iyi devlet, kusurlu insanların etrafında nasıl inşa edilebilir?" Ortak iyilik ve bireysel menfaaat çatışmasında denge ne şekilde sağlanabilir?
Bunlar ve benzeri birtakım sorular, insanların zihnini hâlâ meşgul etmektedir.
Kitap her ne kadar Thomas More'un
Ütopya eseri etrafında şekillenmiş olsa da, genel manada ütopya türünün tarihsel gelişimine ve dönüşümüne de eserde yer verilmektedir.
Sanayi Devrimi ile başlayan ve kapitalizmin de giderek ivme kazandırdığı gelir adaletsizliği ve eşitsizlik; 1. ve 2. Dünya Savaşları ile insanlığın çektiği acılar ve geleceğe dair umutların tükenmesi, yazın dünyasına da yansımıştır. Geleceğe yönelik insanların zihninde şekillenen karamsar tablo, distopyaların yazımına da hız kazandırmıştır. Günümüzde ise, bilim ve teknolojideki öngörülemeyen ilerleme, gelişmelerin insanlığın ve doğanın faydasına bir seyir izleyip izlemeyeceği hususunda bizleri kuşkuya düşürmektedir ve distopyalarda bilim kurgu türüne yaklaşan bir yazım şekli tercih edilmektedir.
Kitap, dünya edebiyatında öne çıkan bazı ütopyalar ve distopyalara yer vermiş olması sebebiyle ve diğer eserlere, yazarlara yapılan atıflarla bende merak uyandırdı. Yazılan eserlerin sosyoekonomik, sosyokültürel, tarihi vb. birçok yönüne eserde kısa da olsa yer verilmiştir.
Naçizane tavsiyem, kitabı okumadan önce Thomas More'un "Ütopya" eserini okumanız olacaktır. Aksi taktirde hem fazla sürprizbozana maruz kalabilirsiniz hem de yeterince verimli bir okuma olmayabilir.
Herkese kadim dostlarımız olan kitaplarla dolu sağlıklı ve mutlu günler.
Ütopya EdebiyatıZeynep Demirsü · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 201728 okunma