Gerçekçi bir gözlem, bir toplumda sosyalistlerin te mel atabilmelerinin sadece işçi sınıfının sayıca çokluğuy- la veya üretim güçlerinin gelişkinlik derecesiyle bağlantılı olmayıp o toplumun siyasî örgütlenmesiyle dinî örgüt- lenmesi arasındaki ilişkiye çok şey borçlu olduğunu bize gösterir. Devletle kilisenin kaynaştığı Ortodoks Rusya'da komünistler, bürokratik bir örgütlenme tarzını yürürlüğe sokabilmişlerdir. Protestanlığın zafer kazandığı Germa- nik ülkelerde komünistlerin örgütlenmeleri demokratik- tir. Katolik ülkelerde ise komünist partiler, kilisenin al- ternatifi sayılabilecek bir örgütlenme tarzını elde etmeyi başarmışlardır. Kısacası Hıristiyan toplumlarda komünist hareket, kiliseye bir cevap mahiyetindedir ve kilisenin negatifi kalarak da olsa o toplumsal yapının özelliğine intibak etmek zorunluluğuyla yüzyüze gelmiştir. Hıristi- yanlıkla ilgisi olmayan Çin'de ise bir süre hükümran olan siyasî sistem sosyalizm veya komünizm değil, Taoizmle tuhaf bir akrabalığı bulunan Maoizm idi. Bu sistemin ni- teliği de işleyiş tarzı da Avrupa'da aynı adı taşıyan sistemle uzlaşamaz farklar taşıyordu.
Türkiye'de sosyalist veya komünist görüşlü bir kimsenin meselenin bu yönüyle ilgilenip, kendi varlığı- nı açıklama gayesiyle zihnini yormasına uzun zaman ge- rek olmamıştır. Çünkü hiç üzerinde konuşulmasa da bir sosyalistin kendine temel olarak devleti aldığı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasını mümkün kılan sosyal ve kültürel değişmeleri, değişmez veriler saydığı kesin ve bedihi idi. Sosyalistler arasında bölünmeyi mümkün kılan düşünceler her iki tarafın kendini devletin garantörlüğü altunda hissetmelerinden, kendilerini devlet karşısında haklı tezle donanmış saymalarından güç alıyordu. Bir taraf milli ordu şiarını kendine bayrak edinirken, karşı taraf 1961 anayasası ve bu anayasa ile getirilen hukuk kurumlarını meşruiyetinin teminatı saymakta idi. Açıkçası bir sosyalist ancak Kemalizmin başarıları üzerine bina edebileceği eylemlerle yol alma gücü gösterebileceğini bilmezlik edemezdi. Türkiye'nin artık Müslüman bir topl buum olarak nitelendirilemeyeceği ise Kemalizmin temel kaziyesi idi.
·
23 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.