Merak ettiğim kitabın Türkçeye çevrilmesinden dolayı çok mutlu oldum. Keşke bu tarz kitaplar daha fazla çevrilebilse. Bunların da bir okur kitlesi bulunuyor. Belki anlık olarak çok satmayabilir, lakin yine de şans vermekte fayda var diye düşünüyorum. Kitabın özgün adı "Arabia infelix; or, The Turks in Yamen,"dir. Türkçeye ise Bir İngiliz Ajanın Gözünden Yemen ve Yemen'de Türk İdaresi olarak çevrilmiştir. Bu başlık altında ise Bahtsız Arabistan ve Yemen'de Türkler ibaresi yer almaktadır. Peki İngiliz yazar George Wyman Burry ya da Şeyh Abdullah, burada İngilizlere ne tür bilgiler aktarıyor. Kitabın içindekiler kısmında baktığımızda geçmişten günümüze Yemen'i anlattığını görüyoruz. Bu kitap, savaşın yaşandığı zaman diliminde 1915'de İngiltere'de basılmıştır. Yazar, Yemen'deki Türk varlığını İngilizlere ayrıntılı bir şekilde anlatıyor. Coğrafi olarak Türkler nerede, İngilizler nerede, dağlık, ovalık alanlar neresi, kim kiminle iş tutuyor ve ne yapabiliriz (İngilizler için) gibi çeşitli bilgileri aktarıyor. Tabii ki Yemen'in şu anki sınırlarıyla o zamanki sınırlarının aynı olmadığını sunulan haritalardan da anlıyoruz. Bölgede, İngilizlerin desteklediği, örgütlediği, ayaklandırdığı aşiretler de gözler önüne seriliyor. Kitap bugünden geçmişe bir yolculuk değil. Yazarın yaşadığı zamanın içinden doğrudan paylaştığı bilgilerden oluşmaktadır. Bury, bu coğrafyaya gelecek kişilere kılavuzluk yapıyor. Gezgin ya da ajan fark etmez. Kitabı okuyan herkese coğrafyayı, kültürü, dini, dili, mezhepleri, siyaseti, ticareti, tarihi mahalleleri, sokakları, dağları, tepeleri; Yahudilerin, Türklerin, Arapların ve İngilizlerin oldukları yerleri; yöneticileri, şeyhleri ve yöneticilerin tutumları hakkında bilgiler de veriyor. Öyle, 'asalım, keselim' tarzından bir anlatım da yok. O zaman Osmanlı şehri olan Yemen'i bir İngiliz'in gözünden okuyoruz. Not: Kitabın kapağında kullanılan kabartma yazı ile arka kapak yazısı da güzel olmuş. Ön kapakta yayınevinin logosu ise buraya tam oturmamış. Biraz daha soluk ya da arkadaki siyahlık kaldırılabilirdi diye düşünüyorum. Okuduğum metinde gözümü tırmalayan bir şey görmedim. Kitabın çevirmeni ise İlker Can. Onun da eline sağlık. Kitabın içine eklediği dipnotlarla, anlaşılmayan yerlerin ya da bilinmeyen yerlerin anlaşırlığını sağlamış. Dipnot eklenmiş çeviri türünü severim. Çünkü bu kitap düz geçilecek bir metin değil. Yazarın yazarken bildiği lakin okurun bilmediği bazı kavram ve yerler ya yazar tarafından ya da editör tarafında bazen dipnotlarla belirtiliyor. Bir de bu metni çevirdiğimizde bunların hiçbiri yoksa o zaman yerli yayınevi ve çevirmene iş düşebiliyor. Bazen bunlar belirtiliyor, lakin çoğu zaman dipnotlara yer verilmiyor. Burada iki farklı düşünce ve 'ekol' ortaya çıkıyor. Çevirmen salt metni çevirir ek bir şey ekleyemez diyenler ve dipnot eklenmesi gereken yerleri çevirmen ekleyebilir ve bu da kitaba, yazara müdahale olmadığını savunanlar. Ya da ben öyle görüyorum. İki düşünceyi de savunan okur, çevirmen ve yazarlar var. Ben dipnotlarla aydınlatılması taraftarıyım. Yazar hakkında çevirmenin uzun ve ayrıntılı bir önsözü de yer alıyor. Burası da önemli. Çünkü o yazarı tanımak ve bulunduğu ortamı ve şartları da bilmek, kitaplarını anlamak açısından da önemlidir. Tarihi seven, Ortadoğu üzerine ve özelde Yemen üzerine okuyan kişilere tavsiye ediyorum. Ezcümle: Bu kitabı 8 -11 Haziran 2021'de okudum. Bu yazı ise 27 Mayıs 2024'de 1000Kitap sitesine eklenmiştir.

Bir İngiliz Ajanının Gözünden Yemen ve Yemen’de Türk İdaresiG. Wyman Bury · Kayıt Yayınları · 20212 okunma

·

71 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

S. Ali