Günümüze kalan örneklerden ve yazılı belgelerden Çanakkale'nin 18. yüzyılın ortalarından başlayarak 20. yüzyılın ilk çeyreğine kadar yoğun bir çanak-çömlek üretim merkezi olduğu anlaşılmaktadır.
Çanakkale atölyelerinde 18. yüzyılın ortası ile 19. yüzyılın ikinci yarısı arasında üretilen örnekler farklı form ve ilginç desenleriyle ünlü İznik ve Kütahya keramiklerinden ayrılır. Bu kaplar da kaba kırmızı bazen bej renkli hamurun kullanıldığı, bezemenin şeffaf renksiz sıraltına uygulandığı görülmektedir. Mor-kahverengi, siyah, beyaz, sarı en çok kullanılan renklerdir. Desenler de daha çok benek, rozet, cami, gemi motifleri ve hayvan figürlerine rastlanır. Bu dönemde üretilen örneklerden çoğunun dış yüzeylerinin yarıya kadar astarlandığı göze çarpar.
Çanakkale keramiklerinin 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra daha çok gündelik kullanım için üretildikleri görülmektedir.
Formlar kabalaşmıştır; gene kırmızı hamur kullanılmakta, ancak yeşil, koyu yeşil, kirli sarı, kahverengi gibi tek renk sırlı bezeme yaygındır. Bazı örneklerde bezemenin renkli sırın üstüne yapıldığı görülür. Sırüstüne boyamalı kabartma rozetler yaygın bir motiftir. Bilinen formların yanısıra su testileri. derviş testileri, halka gövdeli ve boyunları kanatlı kuş veya at başlı süs testileri, nargileler, vazolar, zarflı fincanlar, mataralar, şamdanlar, maşrapalar, insan ve hayvan biçimli kaplar ilginç formlarıyla dikkati çeker.
Yurdumuzda yakın tarihlere kadar fazla tanınmayan Çanakkale keramiklerinin, yurt dışındaki müze ve özel koleksiyonlarda sergilenen çeşitli ve ilginç örnekleri, bu kaplara olan ilgiyi gün geçtikçe arttırmaktadır.
Sayfa 122