Modern insan neden bu kadar nevrotik? Çünkü modern insan, ömründe ilk kez insan olmaya başladı. İnsanlığın geçmişi, insanların geçmişi değil.
Şimdiye değin insan, birey halinde değil, hep bir güruh halinde; kolektif topluluklar halinde var oldu. Şu anda ise birey doğuyor; dolayısıyla günümüz insanı nevrotik.
Bu aslında iyiye alamet; insan bilinci içinden geçtiği muazzam bir devrim yaşıyor.
Nevroz gerçekte nedir peki? Nevroz, kararsız ve belirsiz bir zihin halidir. Bu mu olsam, su mu olsam? Dışarıdan aldığımız tüm tanımlar ortadan kayboldu, yaslandığımız tüm dayanaklar bitti. İnsan kimliği son derece kırılgan bir halde.
Eskiden "Ben kimim?" sorusuna cevap vermek kolaydı. Hindu, Hıristiyan, Müslüman, Hintli, Çinli, Tibetli, siyah/beyaz, erkek/ kadın - her şey netti, insanlar kim olduklarını biliyorlardı. Şimdi ise her şey o kadar belirgin ve net değil; bu etiketlerin tümü ortadan kayboldu.
Herkes şimdi etiketsiz bir şekilde, çırılçıplak ortada ve büyük bir anksiyete ayyuka çıkmış durumda. Herkes kendini bir şekilde tanımlamak zorunda.
Birisinin kimliğini tanımlama işini eskiden başkaları yapardı; - anne babalar, öğretmenler, papazlar, politikacılar. Yetkili onlardı, onlar kusursuz yetkililerinizdi. Onlara kolaylıkla bel bağlayabiliyordunuz; hiçbir şeyi düşünmek zorunda değildiniz. Her şeyi başkaları çiğneyip ağzınıza koyuyordu; sizse kaşıkla besleniyordunuz.
Şimdiyse insan yetişkinliğe adım atıyor, olgunlaşıyor. Şimdi, kendi kimliğini kendin bulmak zorundasın. Bu o kadar kolay bir iş değil; sadece çok zeki olanlar nevrozdan kaçmayı başaracak.
Mutlak bir zekâ, büyük bir sükûnet, büyük bir, zihinden ve tuzaklarından çıkabilme yeteneği gerekecek. Hem de gittikçe daha çok, daha çok.
Geçmişte hiçbir toplum dâhi insanları sevmedi çünkü dâhiler hep sorun çıkarırdı.
Bir Buda hayattayken, tam bir baş belasıdır. Onun hakiki zekâsı vasat zihni rahatsız eder; mutlak zekâsı aptalların huzurunu kaçırır. Bireyselliği, özgürlüğü, isyanı kalabalıkların zihnine sert bir tokat gibi iner çünkü kalabalıklar, bireysellik istemez. Kalabalık eşsizlik, biriciklik istemez, kalabalık sadece ait olmak ister. Hiçbir şeyden sorumlu olmamak ister.
Büyük bir güruhun parçası olmak ister, böylece sorumluluk hep başka yerde, başkalarında olur - Papa kararları verir, Cumhurbaşkanı kararları verir, senin kafa yormana gerek yoktur. Nedenini sormak sana düşmez, sen sadece söyleneni yapmak ve ölmekle yükümlüsündür.
Modern zihne ilk göz kırpan şey bireyselliktir; böylece de nevroz ortaya çıkar.
Eskiden bütün cevaplar sabitti; cevapları araştırmaya gerek yoktu. Tanrı oradaydı, cennet yukarıdaydı, karma teorisi hazırdı, her şey belli çizgilerle çizilmişti; bu formüllere göre hayat kolayca yaşanabiliyordu. Ancak artık bilmiyorsun; artık hiçbir şey kesin değil. Büyük bir felç olma hali yaşanıyor şimdi.
Bu hal insanlığı öldürebilir ya da muazzam, dönüştürücü bir kuantum sıçrayışına götürebilir.
Sayfa 7 - Doğan YayıneviKitabı okuyor
·
48 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.