Balkanlar Gezimizden Aklımızda kalanlar
Balkanlar Karadağ 3
Yugoslavya krallıği
Kral Nicholas'ın torunu Sırp Kralı I. Aleksandr, Yugoslav hükûmetine hakim oldu. Zeta Banovina, krallığı oluşturan dokuz banovinadan biriydi; bugünkü Karadağ ile Sırbistan, Hırvatistan ve Bosna'nın bazı kısımlarından oluşuyordu.
II. Dünya Savaşı dönemi ve Sosyalist Yugoslavya
değiştir
Nisan 1941'de Nazi Almanyası, İtalya Krallığı ve diğer Mihver müttefikleri Yugoslavya Krallığı'na saldırdı ve işgal etti. İtalyan kuvvetleri Karadağ'ı işgal etti ve kukla bir Karadağ Krallığı kurdu.
Ele geçirilen Yugoslavya Donanması-1941
Mayıs ayında Yugoslavya Komünist Partisi'nin Karadağ şubesi, Temmuz ayı ortasında yapılması planlanan bir ayaklanma için hazırlıklara başladı. Komünist Parti ve Gençlik Birliği, 6.000 üyesini gerilla savaşı için hazırlanan müfrezeler halinde örgütledi. Bazı tarihçilere göre Nazi işgali altındaki Avrupa'da ilk silahlı ayaklanma 13 Temmuz 1941'de Karadağ'da gerçekleşti.[19]
Ayaklanma beklenmedik bir şekilde gerçekleşti ve 20 Temmuz'a kadar 32.000 erkek ve kadın mücadeleye katıldı. Kuşatılan sahil ve büyük şehirler (Podgorica, Cetinje, Pljevlja ve Nikšić) dışında, Karadağ büyük ölçüde kurtarıldı. Bir aylık çatışmada İtalyan ordusu 5.000 kişi öldü, yaralandı ve esir alındı. Ayaklanma, Arnavutluk'tan getirilen 67.000 İtalyan askerinin karşı saldırısıyla bastırıldığı Ağustos ortasına kadar sürdü. Yeni ve ezici İtalyan kuvvetleriyle karşı karşıya kalan savaşçıların çoğu silahlarını bıraktı ve evlerine döndü. Yine de yoğun gerilla mücadelesi Aralık ayına kadar sürdü.
Mayıs ve Haziran 1943'te Partizanlara karşı Alman Schwartz operasyonu sırasında Almanlar, Müttefiklerin Balkanlar'ı işgal etmesi durumunda kendilerine karşı döneceklerinden korktukları için birçok Çetnik'i savaşmadan silahsızlandırdı. Eylül 1943'te İtalya'nın teslim olmasının ardından, Partizanlar kısa bir süre için Karadağ'ın çoğunu ele geçirmeyi başardılar, ancak Karadağ kısa süre sonra Alman kuvvetleri tarafından işgal edildi ve 1943'ün sonlarında ve 1944'te şiddetli çatışmalar devam etti. Karadağ, Partizanlar tarafından Aralık ayında kurtarıldı.
Karadağ, komünist Sosyalist Federal Yugoslavya Cumhuriyeti'nin altı kurucu cumhuriyetinden biri oldu. Başkenti Podgorica oldu ve Başkan Josip Biroz Tito'nun onuruna Titograd olarak yeniden adlandırıldı. Savaştan sonra Yugoslavya'nın altyapısı yeniden inşa edildi, sanayileşme başladı ve Karadağ Üniversitesi kuruldu. Karadağ Sosyalist Cumhuriyeti 1974'te yeni bir anayasayı onaylayana kadar daha fazla özerklik sağlandı.[20][21]
Yugoslavya'nın 2008'e kadar olanki dağılışı.
1992'de Yugolsavya'nın dağılmasından sonra Karadağ, Sırbistan ile birlikte daha küçük bir Yugoslavya Federal Cumhuriyeti'nin parçası olarak kaldı. 1992'de Yugoslavya'da kalma referandumunda katılım %66 olmuş, oyların %96'sı Sırbistan ile federasyon lehine kullanılmıştır. Referandum Müslüman, Arnavut ve Katolik azınlıkların yanı sıra bağımsızlık yanlısı Karadağlılar tarafından boykot edildi. Muhalifler, anketin devlet kontrolündeki medyanın federasyon yanlısı oylama lehine yaygın propagandasıyla anti-demokratik koşullar altında düzenlendiğini iddia etti. Avrupa Birliği'nin 2006'da yaptığı referandumun aksine, izlenmediği için referandumun adilliğine dair tarafsız bir rapor yapılmadı.
1991–1995 Bosna Savaşı ve Hırvat Savaşı sırasında Karadağ polisi ve askerî güçleri, Hırvatistan'ın Dubrovnik kentine yapılan saldırılarda Sırp birliklerine katıldı. Daha fazla toprak elde etmeyi amaçlayan bu operasyonlar, geniş çaplı insan hakları ihlalleriyle tanındı.[22][23]
1996'da Milo Đukanović'in hükûmeti, Karadağ ile Slobodan Milošević liderliğindeki ortağı Sırbistan arasındaki bağları kopardı. Karadağ kendi ekonomi politikasını oluşturdu ve para birimi olarak Alman Deutsche Mark'ı benimsedi ve daha sonra Avro Bölgesi'nin bir parçası olmamasına rağmen avroyu benimsedi. Sonraki hükûmetler bağımsızlık yanlısı politikalar izlediler ve Belgrad'daki siyasi değişikliklere rağmen Sırbistan ile siyasi gerilimler arttı.
Karadağ'daki hedefler, 1999'da Müttefik Kuvvet Operasyonu sırasında NATO güçleri tarafından bombalandı, ancak bu saldırıların kapsamı hem zaman hem de etkilenen alan açısından sınırlıydı.[24]
2002'de Sırbistan ve Karadağ, sürekli işbirliği için yeni bir anlaşmaya vardılar ve Yugoslavya Federal Cumhuriyeti'nin gelecekteki statüsüne ilişkin müzakerelere başladılar. Bunun sonucunda, ülkenin 2003 yılında Sırbistan ve Karadağ adında daha ademi merkeziyetçi bir devlet birliğine dönüştüğüne tanık olan Belgrad Anlaşması ortaya çıktı. Belgrad Anlaşması ayrıca, Karadağ'ın bağımsızlığına ilişkin gelecekteki herhangi bir referandumu en az üç yıl geciktiren bir hüküm de içeriyordu.
Bağımsızlık
Karadağ ile Sırbistan arasındaki birliğin statüsü, 21 Mayıs 2006'da Karadağ'ın bağımsızlığı konusunda yapılan referandumla kararlaştırıldı. Seçmenlerin %86,5'ini temsil eden toplam 419.240 oy kullanıldı; 230.661 oy (%55,5) bağımsızlık lehine, 185.002 oy (%44,5) karşı çıktı. Bu, Avrupa Birliği tarafından belirlenen kurallar uyarınca referandumu doğrulamak için gereken %55 barajını kıl payı aştı. Seçim komisyonuna göre, %55 barajı yalnızca 2.300 oyla geçildi. Sırbistan, Avrupa Birliği üye devletleri ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri Karadağ'ın bağımsızlığını tanıdı.[25]
3 Haziran 2006'da Karadağ Parlamentosu, referandumun sonucunu resmen onaylayarak Karadağ'ın bağımsızlığını ilan etti.[26]
28 Haziran 2006'da Karadağ, Birleşmiş Milletler'e 192. üye devleti olarak katıldı.[27]
Yakın tarih
Karadağ, Haziran 2017'de resmi olarak NATO üyesi oldu, ancak "Karadağ NATO'ya katılma konusunda derinden bölünmüş durumda" , Rusya hükûmetinin misilleme eylemleri vaadini tetikleyen bir olay.[28][29][30]
·
61 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.