Fransa tarihinin en çalkantılı dönemleri 18. yüzyılın sonu ve 19. yüzyılın başlarını içeren dönemdir. Ama Napolyon’un tarih sahnesinden çekildiği 1815’ten 1830 Devrimi’ne kadar Bourbonların ülkede monarşilerini kurdukları Restorasyon Dönemi deyim yerindeyse Fransa’da fırtına sonrası dönemi temsil eder. Savaş, terör, siyasi çatışma, devrim macerası derken Fransız insanın deyim yerindeyse sosyal olarak genetiği bozulur. Bu zorlu dönemde yaşayan insan profilini anlatmak ise pek kolay değildir. Bir kere farklı sosyal tabakalaşmadan dolayı tek tip insan yapısı görülmez. Üstelik farklılaşmayı tetikleyen birçok etmen toplumun en derin tabakalarına kadar nüfuz eder. Stendhal, böylesine sancılı bir dönemi yaşayan biri olarak Fransız insanını içinde bulunulan sosyal şartların rengine boyayarak okurunun karşısına çıkarır. Bir kere insan tipini yansıtmak için farklı hikayelerin mezcedilmesi yolu yerine tek hikaye ve karakter üzerinden taşradan merkeze doğru bir dikey hareketliliğin öyküsü sunulur. Tercih edilen bu yolun ilk ortaya çıkardığı görüntü ise Fransız aristokrasisi ile avamın birbirine karşı tutumunu ortaya koyar. Kerestecinin oğlu köylü Julien Sorel kabuğunu kırarak önüne geçilmez bir hırsla Fransız aristokrasisinin içine girmeye çalışır. Ama bu zorlu yolda insan ilişkilerindeki toyluğun olağan kusurlarının etkisiyle aşık olur. Seri gelişen olaylar Julien’i çok farklı noktalara getirirken dönemin Fransa’sı insan ilişkileri üzerinden izah edilir. Her ne kadar okura gına gelecek kadar kişiler arası ilişkiler söz konusuysa da eserin kalbine Julien Sorel yerleşir. Sorel ikircikli tavırları, hesaplı stratejik hamleleri, yükselme azim ve kararlılığıyla, davranışlarının görünen yüzünün aksine düşüncelerinin psikolojik devinimleriyle kendisini gösterir. Böylelikle belki o döneme kadar denenmemiş bir psikolojik tahlil Sorel karakteri üzerinden okura ulaştırılır. Sorel psikolojisiyle romanın merkezine yerleşirken hırslı köylünün çevresi ise dönemin Fransa’sını en ince ayrıntılarıyla ortaya koyar. Stendhal aslında birebir şahit olduğu sosyal yapıyı ve o yapı üzerinde etkili olan sınıfları eleştirir. Soylular, kralcılar, aristokratlar, askerler, rahipler, burjuvalar ve köylüler karakterler vasıtasıyla eleştiri oklarının hedefi olurlarken, insan doğasının zaafları ayyuka çıkarılır. Julien’in zaafı ise içinde yaşadığı çatışmalar üzerine kurgulanır. Hayatı boyunca karşılaştığı her dönüm noktasında iki tercih arasında zorlanan kahramanın yaşadığı ruhsal kaos satırlara çok iyi yansıtılır. Bu çatışmanın en ham hali uzun uzun anlatılır. Zira Sorel zirveye giden yollar hususunda bile kararsızdır. Eserin ismi dahi bu kararsızlıktan beslenir. Dönemin Fransa’sında ruhban sınıfı siyah, asker sınıfının ise kırmızı giydiği bilinir. Sorel’in yaşadığı büyük çelişki hangi renge bürünerek yoluna devam edeceği hususundadır. Belki de bu yüzden eserin ikinci kısmında Sorel’i himayesine alan Marki onu mavi (soylu sınıfla ilgili olabilir) renk elbise içinde görmek ister. Çok ilginçtir Sorel ruhban ve soylu olmayı fazlasıyla tecrübe etmesine karşın Stendhal’in gerçek yaşamındaki görevi askerliği çok az tecrübe eder. Bu da Fransız yazarın sosyal duyarlılığının dışa dönük olduğunu kanıtlar. Sonuçta, Stendhal büyük bir aşkı büyük bir hedefle sarmalayarak talibine sunar. Tutkunun cenderesinde kalan insanın nihai amacına dönük güçlü iştiyakı kademe kademe yükseltilerek anlatılır. Sorel’in ibret dolu yolculuğu devri için idealize edilmiş midir bilinmez ama bir gerçek var ki insanın aşkı, ihtirası, tutkusu aynı temel üzerinde şekillenir. Stendhal çok kullanılan bir temadan ölümsüz bir başyapıt yaratır. Her kula nasip olmaz eser sayesinde “insanı” daha iyi anlamak mümkündür…