Gönderi
Merhaba arkadaşlar. Hepimize günaydınlar ve mutlu sabahlar dilerim. Dostoyevski’nin başyapıtı olarak değerlendirdiği, elimizde toplam 5 farklı baskısının (İş Bankası, İletişim, Can, Öteki Yayınları, Varlık Yayınevi) yer aldığı bir eserle karşınızdayız. Eser yayımlandığı 1846 yılında yazarın ilk edebi başarısızlığı olarak dikkat çekiyor. Böyle olunca da hayli ilgi çekici bir eser çıkıyor karşımıza. Çünkü yaklaşık 30 yıl boyunca bu kitabı için çalışıyor. Yani neredeyse ölene kadar diyebiliriz. Sürekli eseri düzeltmekle uğraşıyor. Bunu yapmasının temel sebebi ise eseri değil eserin biçimini beğenmemesi. Ve bir türlü toparlayamıyor. Bu bilgiyi alınca, nasıl başarısız olmuş diyerek başladığımız bir eser oldu tabi.
Diğer yandan psikolojik bir eser olduğunu söyleyebilir miyiz? Bence, evet. Şöyle ki, bazı kült dediğimiz eski öyküler vardır. İsim vermesem bile çok güzel bir kitap aklımıza gelecektir. Kitabın konusu olan kahraman bir gün uyanır ve kendisi olmadığını fark eder. Uyandığı, başka bir yaşamdır çünkü. Bay Golyadkin de böyle bir hayata uyanır. Daha sonra bir doktor ziyareti olur bu defa ve dünya ile insanlar hakkında düşündüklerini konuşurlar. Her bir bölüm ve her bir sahne bir insanın psikolojisini derinden inceleyecek şekilde geçer. Yani insan ilişkileri, davranışlar, alışverişler kısaca toplumsal ve sosyal hayata dair önemsiz diyebileceğimiz aslında önemli sorunlara dikkat çekilir.
Yine burada oldukça evhamlı olan karakterimizin aslında Rusça orijinalinde ‘Dvoynik’ denilen, hayalet veya gölge anlamına gelen bir kelime olduğunu belirtelim. Buradan bile kitabın adının nereden geldiğini anlayabiliyoruz aslında. Aslında anlatılmak istenense pek çok kere olduğu gibi insanların yüzsüzlüğünü, bencilliğini, ahlaksızlığını, dalkavukça hareketlerini (yani açıkça yavşaklığını) anlatan bir başka eseridir. Karaktersizlik demiyorum çünkü başkalarında olmayan karakter, yazarın bu kahramanında en az 2 farklı biçimde var. Şöyle biraz hikayeye de bakalım ve unutmadan: Za Zdrowie!
Godyalkin, kendi halinde yaşayan biridir. Çoğumuz gibi insanların birbirlerini yargılamasını ve eziklemesini sevmez. Bu durumdan şikayet eder. Ancak yine pek çoğumuz gibi (hepimiz suçluyuz bu konuda ve maalesef en az 1 defa bu hatayı yaptık) eleştirdiği bu durumu uygulamakta, sosyal olarak kendisinden düşük statüde bulunan insanlarla konuşmak istememekte, yanındakileri hor görüp kötü davranmaktadır. Ancak devamlı olarak bunu yapmasının en temel sebebi ise insanların da ona bu şekilde davranmasıdır. Çünkü ezik ruhlu biridir. Kendimize yönelik eleştirimizin sebebi, ruh halimize göre bazen bizlerin de insanlara tepeden bakması olayıdır. Kitaptaki karakter ise başkalarına kötü davranan ve kendisine de kötü davranılan biridir.
Bir sabah uyandığında mutlu kalktığını düşünür -darısı başımıza- ve alışveriş yapmaya gider. Bir doğum günü partisi için hazırlanacaktır. Parti yerine en iyi biçimde gitmek için hazırlık yapar ve gider. Gittiğinde ise oradaki hizmetçi onu içeri almayacağını, bu şekilde talimat aldığını belirtir. Bundan sonrası ise yalnızca bir rezillik ardından da büyük bir şaşkınlık sahnesidir ama asıl kendini okutturan da açık konuşmak gerekirse bu bölümlerdir diyebiliriz. Zaten çok uzun olmayan bize göre bir öykü yazara göre ise bir roman olduğunu söyleyelim.
Bizler burada Golyadkin’i çalışkan, dürüst, yardımsever olarak tanımladığımız gibi zayıf karakterli ve özgüven eksikliği yaşayan biri olarak tanıtabiliriz. Yedek Golyadkin ise ‘Öteki’ adıyla kendine yer bulur eserde. O ise Golyadkin’in aklında var olan ve kendisinin bastırılmış tüm dürtülerini yaşayan bir karakter olarak tanımlanabilir. Zaten kendi hayatını çalmaya çalışan bir ikiz fikri aslında kitabın ana temasını oluşturacak ve bizler burada bu çıkmazı okuyacağız desek yeridir.
Büyük yazar Dostoyevski’ye ait daha önceki incelemelerimiz ve okuma listemiz ise şu şekilde:
#13515085
#81769718
#133546312
#133678186
#133688790
#133696828
#133706339
#133810021
#133824802
#133832302
#133855156
#133887623
#133963496
#257214091
#257393124
#257440564
#258487451
#258543876
#259424350
#259831333
#259865577
#259906286
#260175240
#260379768
Okuma listemiz ise şu şekilde:
Amcanın Düşü (Amcanın Rüyası)
Başkasının Karısı
-Dokuz Mektupta Bir Aşk Öyküsü
-Başkasının Karısı ve Karyolanın Altında Bir Koca
-Bir Noel Çamı ve Bir Düğün
-Polzunkov
Bay Proharçin
-Bay Proharçin
-Dokuz Mektupluk Roman
Beyaz Geceler
-Beyaz Geceler
-Başkasının Karısı
-Noel Ağacı ve Nikah
-Haysiyetli Hırsız
-Yufka Yürekli
Budala
Delikanlı
Dostoyevski’nin Mektupları (Mektuplar)
Ebedi Koca
Ecinniler (Cinler)
Ev Sahibesi
-Ev Sahibesi
-Bay Proharçin
-Dokuz Mektupluk Roman
-Polzunkov
Ezilenler (Aşağılanmışlar)
Gülünç Bir Adamın Düşü
-Tatsız Bir Olay
-Timsah
-Gülünç Bir Adamın Düşü
İnsancıklar
Karamazov Kardeşler
Kumarbaz
Küçük Kahraman
-Küçük Kahraman
-İsa’nın Noel Çamındaki Oğlan
-Asırlık
-Mujik Marey
Netoçka Nezvanova
Ölüler Evinden Anılar (Notlar - Hatıralar)
Öteki (İkiz)
Puşkin Üzerine Konuşma
Stepançikovo Köyü
Şerefli Hırsız (Dürüst Hırsız - Namuslu Hırsız)
-Sayın Proharçin
-Bobok
-Şerefli Hırsız
Suç ve Ceza
Yaz İzlenimleri Üzerine Kış Notları
Yeraltından Notlar
Hepimize iyi okumalar dilerim..
·
292 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.