Çağdaş Türk romanı içinde olduğu kadar, kendi yapıtları arasında da farklı bir yeri olan ve 1991 yılında Pegasus Edebiyat Ödülü’ne değer görülen Gece’nin yayımlandığı yıldan bu yana yeterince incelenmediği gözlenmiştir. “Çok katmanlı” yapısı, “yazar-anlatıcı-okur” ilişkisini ele alış biçimi ve geleneksel romanlarla arasındaki mesafe, metnin “çetin” olarak nitelendirilmesine yol açmıştır. Bu tezde, Gece metnindeki kurmaca ve üstkurmaca çerçeveler irdelenmiş ve daha önce ayrıntılı bir biçimde üzerinde durulmayan bu çerçevelerin birbiriyle olan ilişkilerine yakından bakılmıştır. Başlarda üstkurmaca düzlemde gördüğümüz “yazar” söyleminin, metin kişilerinin söylemlerine karışması sonucunda yapıntılaştığı ve otoritesini yitirdiği gözlenmiştir. Okurun nasıl “içeri” alındığı ve kahramanlaştırıldığı, metnin biçim ve içeriği aynı anda ele alınarak aydınlatılmaya çalışılmıştır. Bu tezin amacı, Gece’ye tek ve değişmez yorumlar getirmek değil, metin-okur ilişkileri çerçevesinde, metnin çoğul anlam dünyasını açığa çıkarmaktır. Tezin sonucunda, metnin birinci, ikinci ve üçüncü bölümlerinde yavaş yavaş artan karanlığın, son bölümde kendini “gece”ye bıraktığı görülür. Gece metninin, yapıntılaştıkça üst-söylem üreten ve sonunda yere düşen bir ayna gibi paramparça olan kurmaca bir yazara sahip olduğu anlaşılır. Metnin son sözleri, bu parçalanışı kuran “yazar”ı açığa çıkarır ve yapıntılaştırır. Bu “yazar”, metinde anlatılan baskıcıların kullandıkları teknikleri okur karşısında kullanmıştır; dolayısıyla okur, metnin “kişi”si haline gelmiştir.

GeceBilge Karasu · Metis Yayınları · 20202,176 okunma

·

10 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Enes ESEN