Klasikler Ve Çevirmenler
Not: Bu ileti eserleri orijinalinden ve sonrasında Türkçe çevirilerinden okuyan insanların görüşlerinin derlenmesiyle yazılmıştır. Sonrasında sitedeki okurların katkıları eklenmiştir.
Günlerdir çevirmenlerin dünyasına daldım ve haklarında o kadar çok şey okudum ki beynimden dumanlar çıkıyor. Yabancı dilde yazılmış eserlerde en rahatsız olduğum şey, çeviri ne kadar kaliteli olursa olsun ''çevirinin çevirisini'' okumaktır. Misal Rusça bir eseri, Fransızca'ya çevirmişler. Bizdeki çok iyi Fransızca bilen bir çevirmen de Türkçe'ye çevirmiş. Bu benim bir okur olarak tercih etmek istemediğim bir durum. Klasikler konusunda bu yüzden çok titiz bir liste hazırlamak için uğraşıyorum. (Tuco isimli bir okur, bazı çevirinin çevirisi eserlerde, dili bilen orjinal eserle çevirinin çevirisi olan eserin kıyaslanarak bir hata var mı kontrol edildiğini söyledi. Yani her çevirinin çevirisi kötü demek değilmiş.) Elbette ben de insanların yazdıklarını kendime ölçü aldım. Hata payı vardır. İlgilenirseniz diye, buraya hangi çevirmeni hangi dilden tercih etmeniz gerektiği konusunda bir liste paylaşıyorum:
"?" KOYDUKLARIM DAHA SONRA TEKRAR İNCELENECEK ÇEVİRMENLER.
RUSÇA
*HASAN ALİ EDİZ; Fransızca, Rusça ve Sırpça bilmektedir. Bence Suç ve Ceza'da bazı yerlerde mantık hataları vardı. Bu, basımla da ilgili olabilir. Nihal Yalaza Taluy'un hâlâ en iyisi olduğunu düşünüyorum. Ek olarak Mehmet Özgül de bütün eleştiriler bir yana bence güzel bir çeviri yapmış. ✅
*NİHAL YALAZA TALUY; birçok değerlendirmeye göre çok iyi bir çevirmen. Şahsi kanaatime göre de okumaktan en keyif aldığım çevirmen kendisi. ✅
*KORAY KARASULU; genç bir çevirmen ama emin adımlarla ilerlediği söylenmiş. Kumarbaz'ı inceledim. Nihal Yalaza Taluy ile hemen hemen aynı çevirmiş. ✅
*MAZLUM BEYHAN, Suç Ve Ceza'yı inceledim. Hasan Ali Ediz ile kıyasladım. Mazlum Bey de güzel bir çeviri çıkarmış. ✅
*LEYLA SOYKUT, Karamazov Kardeşler'i inceledim. Nihal Yalaza Taluy'u çok sevmeme rağmen, çevirisi onunkinden daha çok hoşuma gitti. ✅
*ATAOL BEHRAMOĞLU; Çehov çevirilerini inceledim. Biraz sert bir dili var. Ama tercih edilir. ✅
*LEYLA ŞENER: Olumlu değerlendirmeler olumsuzlardan fazla ve okuduklarım beni olumsuz etkilemedi. ✅
* BELGİ PAKSOY, İmge Kitabevi'nin çevirmeni. ✅
*MEHMET ÖZGÜL, Ergin Altay ile benzer eleştiriler almış. Budala'yı onun çevirisinden okudum. Haksızlık yapıldığını düşünüyorum. Ergin Altay'ı okuyup anlamak zorken, Özgül'ün Türkçeye gereken önemi vererek temiz bir çeviri ortaya koyduğunu düşünüyorum. ✅
***
1) AYŞE HACIHASANOĞLU; diğer çevirilerine biraz mesafeli olmakla beraber Karamazov Kardeşler çevirisi sevilmiş ve başarılı bulunmuş. Ama ben pek tercih etmem.
2) SERDAR ARIKAN; (?) İthaki Yayınları'ndan çevirileriyle dikkatimi çekti. Çevirdiği kitaplara basım çok güzel, kitap da güzel ama biraz zor ilerledi yorumlarını çok okudum. Tercih etmek kaybettirmez. Desteklemeliyiz ki daha iyi işler ortaya çıksın.
3) SABRİ GÜRSES; olumsuz yorumlar var, Oblomov çevirisi ödül almış. Buna şans verebilirsiniz. Bir hata yok gibiydi. Elimde de var. Fakat İnsancıklar çevirisini okudum, gerçekten çok kötü bir çeviriydi. Tavsiye etmiyorum. Belki de İnsancıklar henüz yeni yeni çeviri yaptığı zamanlara denk gelmiştir.
*Oblomov'u İngilizceden çeviren Serpil Demirci'den ve aslından çeviren Sabri Gürses'ten okudum. Bende oluşan düşünce bir klasiği bir çeviriden okumayın. Sabri Bey bana çok hitap etmemekle birlikte çok değerli önsöz ve sonsöz yazıları olan bir isimdir. Can Yayınları'nda, hangi kitap olduğunu şu an hatırlayamadığım birkaç yazısını okumuş ve çok faydalanmıştım. Bu yüzden tek seçim için isabetli değildir ama ikili seçimde ikinci seçeneğiniz olabilir. Birinci varsa bence Nihal Yalaza Taluy olmalı.
4)ERGİN ALTAY, sükut-u hayal. Asla tavsiye etmiyorum. İletinin sonundaki blog yazılarına ve çeviri kıyası iletilerime bakabilirsiniz. Detaylı bilgi orada mevcut.
5) NESRİN ALTINOVA, Fransızca çevirileri ile baş tacı ama Rusça da çevirmiş. Ya da Fransızca'ya çevrilmiş Rusça eserleri de çevirmiş. Bunu bilgi sahibi biri varsa yorumlara yazarsa çok sevinirim. Ezilenler çevirisini inceledim. Bana güzel geldi ama hala çevirinin çevirisi endişesini taşıyorum.
6) SERPİL DEMİRCİ; Öteki Yayınları'nda karşımıza çıkan bu çevirmenle ilgili net bir bilgi okuyamadım, ama çevirdiği her kitap zevkle okunmuş. İnsancıklar'ı çok edebi ve temiz çevirmiş. İyi ki ondan okumuşum. Benim için zirve o.. derken, kendisinin de çevirinin çevirisi yaptığını öğrenmiş bulunmaktayım, çok üzüldüm. Su gibi akıyor yazdıkları ama esere sadık olmak daha önemli. Hata yoksa güvenilir bir çevirmenle kıyaslayınca okunabilir.
FRANSIZCA
1) İSMAİL YERGUZ ✅
2) BERTAN ONARAN, zaman zaman kullandığı eski kelimeler dolayısıyla eleştirilse de ben bu eleştiri sahiplerinin sözcük dağarcıklarını geliştirmeleri gerektiğini düşünüyorum. Anadilinizi bir avuç kelimeyle konuşamazsınız. ✅
3) ALİ CEVAT AKKOYUNLU; Almanca ve İngilizce de biliyor, onlardan da bire bir çeviri yapıyor. Klasik çevirmeni değil, üç dili de yetkin çevirdiği için ekledim.✅
4) NESRİN ALTINOVA✅
5) MİNA URGAN, pek emin olamadığım biri. Sadece İngilizce çevirileri dikkate alınabilir.
6) SABAHATTİN EYÜBOĞLU; Rusça da çevirmiş Fransızca da. Fransızca biliyor, Rusça eserler için tercih etmem. Fransızca için tercih ederim. ✅
📢İngilizce eserlerde dikkat edin. Şu yazıyı okumanızı öneririm; 5ne1kim.wordpress.com/2019/02/27/moby...
7) ROZA HAKMEN; Kayıp Zamanın İzinde serisinin çevirmeni. Proust'un çevirmeni desek yeridir. Oscar Wilde'dan çevirileri mevcut. YKY Don Quijote çevirisi de ona ait. İyi bir çevirmen. Alıntıları da inceleyebilirsiniz. ✅
8) ERAY CANBERK, Asteriks ve Red Kit çevirileri.
9) BİRSEL UZMA, çevirisi akıcı.
10) SAMİH TİRYAKİOĞLU, tercih edilebilir ama alternatifi varsa ben onu tercih ederdim. Kıyaslama yaparken biraz daha akıcı çeviriler gözüme çarptı.
11) CEMAL BALİ AKAL, Helikopter Yayınları'nda dikkatimi çekmişti, sonra eskiden Engin Yayıncılık'ta da çevirileri olduğunu fark ettim. Engin Y. bilenler bilir, zamanında çok güzel çeviriler yayınlayan bir yayınevidir.
*VOLKAN YALÇINTOKLU (anlatım bozukluklarını ne yapacağız?) Hem iyi çevirileri var hem kötü cümleleri var yer yer. Kararsız kalınacak türde. Kötü bir çevirmen değildir. Ama alternatifi varsa ben ona da bakardım.
*TAHSİN YÜCEL; çok yerilmiş. Bir insanın bilgili olması ve bir dili iyi bilmesi iyi bir çeviri yapacağı anlamına gelmiyor. Bütün çevirilerinin kötü olduğunu da iddia etmek haksızlık olur. Kişisel tercihim başka biri varsa ona bakıp, buna göre okumak.
İNGİLİZCE
1) MURAT BELGE ✅
2) FATMA ÇOLAK ?
3) METE ERGİN; çok iyi, hakkında birçok övgü içeren yorum okudum.✅
4) OSMAN ÇAKMAKÇI ?
5) PÜREN ÖZGÖREN ✅
6) ÇİĞDEM ERKAL İPEK ✅
7) ALİ CEVAT AKKOYUNLU ✅
8) BELKIS DİŞBUDAK ÇORAKÇI; Şibumi'nin çevirmeni. ✅
9)NİHAL YEĞİNOBALI (Farklı kelimeler kullanmayı seviyor. İmlemek, işaret etmek gibi.) Net bir şekilde iyi yahut kötü diyemiyorum, bana zaman zaman metinden uzaklaşma etkisi bırakıyor.
10) MİNA URGAN; Moby Dick'i YKY'den okuyanlar, Sineklerin Tanrısı ve Ütopia çevirileri de onundur. Güvenilirliğini sorguluyorum bu blog yazısından sonra.
5ne1kim.wordpress.com/2019/02/27/moby...
11) AVİ PARDO, Charles Bukowski çevirileri seviliyor.
12) DOST KÖRPE
13) NEVZAT ERKMEN
14) HASAN FEHMİ NEMLİ, Edgar Alan Poe çevirileri ile beğeniliyor. ✅
***AKŞİT GÖKTÜRK, biraz dolambaçlı çeviri yaptığı söyleniyor. Siz bilirsiniz.
***METİN İLKİN ; çok kötü. İngilizce eserleri çevirmiş, çevirmese daha iyiymiş denmiş.
***MEHMET HARMANCI; çok kötü. O kadar çok çevirisi var ki insanüstü bir güç gerek bunu yapabilmek için. Kitapyurdu'nda ismini aratırsanız her dilde çeviri yapmış :) 300 küsur eser var. Ne kadar yetkin olacağı zaten bu sayıdan ötürü şüpheli. :)
ALMANCA
1) AHMET CEMAL; Oğuz Atay'ın telefonla arayıp Körleşme'yi çevirmesini istediği yetkin çevirmen. ✅
2) ALİ CEVAT AKKOYUNLU ✅
3) KAMURAN ŞİPAL; benim için mesafelilerde. Yer yer iyi yer yer tuhaf. Çünkü Cem Yayınevi'nden Kafka Bütün Öyküler çevirisini büyük oranda okudum. Misal mezarlığa gömütlük demiş. Böyle not aldığım birkaç kelime vardı ama bulamadım. Ne gerek vardı? Fakat iyi çevirmendir, çeviri dünyasında da yeri önemlidir.
4) BEHÇET NECATİGİL ?
JAPONCA
1) Hüseyin Can Erkin
2) Ali Volkan Erdemir
*****
Bu liste ben araştırmaya devam ettikçe güncellenecektir ve sizlerin de katkılarını bekliyor olacağım. Ben daha ziyade klasikler üzerinden gittim. Çünkü genelde 1950 sonrası ile pek ilgilenmiyorum. Daha İspanyolca, İtalyanca, Almanca vs. var da var. Görüş ve katkılarınızla daha nitelikli bir liste ortaya çıkacaktır. Herkese keyifli okumalar.
******
7 Nisan 2018
Anna Karenina için:
okunasikitaplar.com/anna-kareninani...
http://1000kitap.com/MetinKibar Bey'in vesilesiyle bu yazıyı okudum ve buraya linki ekliyorum. Yazının ve dolayısıyla araştırmanın sahibi, benim yapmaya çalıştığımı daha profesyonelce gerçekleştirmiş. Okumanızı tavsiye ederim.
*******
17.04.2018
t24.com.tr/k24/yazi/ceviri...
ceviribilim.com/?p=432
İki çeviri de bana aynı kalitede geldi. Bilemiyorum. Anna Karenina linkinde Ergin Altay'ın epey kötü çevirisi, aslından uzak cümlelerine bakınca, burada Koray Karasulu herhâlde daha doğru çevirmiştir. Lakin ben de o linke bakmamış olsam, ikisi arasında kararsız kalırdım.
Robinson Crusoe için:
ceviribilim.com/?p=148
Kafka biyografisinin hazinin sonu;
dassozluk.com/forum/interessa...
*****
MOBY DICK, Mina Urgan ve Sabahattin Eyuboğlu için; 5ne1kim.wordpress.com/2019/02/27/moby...
Çeviri karşılaştırmaları:
#26918600
#27500575
#28522685
#32957208
Liste güncellenmiş güzel olmuş. Yorumda belirttiğim isimleri görmek sevindirici benim için. İngilizce çevirmenlere Nevzat Erkmen ekleyebiliriz aslında, bilirsiniz kendisi dünyanın okuması en zor eserlerden biri olan James Joyce'dan Ulysses'ı çevirdi. Öyle insanı deli eden bir kitabı çeviren insana büyük saygı duyuyorum, daha önceleri çeviri konusunda ödül de almış biri hem kendisi yazar aynı zamanda.
Hemen ekliyorum.
5 sonraki yanıtı göster
Şu anda önüme koca bir defter açıp aşağıda yazılan yorumlarda bakmam gereken her şeyi not alıyorum. Katkıda bulunan herkese çok teşekkürler.
Arkadaşlar bu sene Dostoyevski okumak istediğim için diğer Rus devlerine ve çevirmenlerine hiç girmedim. Almanca ve diğer dillere pek bakmadım. Fransızca ile kesişim noktalarında karşılaştım. O yüzden yazdığınız yorumlar çok önemli. Tek başıma ben bu kadar bakabildim ve şu an boynum tutulmuş vaziyette. Günlerdir bilgisayar başındayım :) Zaman ilerledikçe diğer bütün isimlerle elbette karşılaşacağız. O yüzden şu an imece usulü bu liste genişlemeli, bu hepimiz için çok güzel ve değerli. :)
Ahmet Cemal
Avi Pardo
Kamuran Şipal
Behçet Necatigil
Nihal Yalaza Taluy
Ergin Altay
Ali Cevat Akkoyunlu
Tomris Uyar
Ataol Behramoğlu
Roza Hakmen
Azra Erhat
Seçkin Selvi
Rekin Teksoy
Yiğit Bener
Şadan Karadeniz
Murat Belge
Sabahattin Eyüboğlu
.
.
.
hiç affetmem bunları görmem yeterli.
İlya İlf ve Yevgeni Petrov, birlikte kaleme aldıkları On iki Sandalye eserinin orijinalinde, bir yerinde (aklımda kaldığı kadar) şöyle der. "Kim buna bir kız çocuğu derse, bana ilk taşı o atsın."
Bizdeki Mehmet Özgül çevirisinde bu çok önemli nokta atlanmış, yerine, “Evet, bunun oğlan çocuğundan nesi eksik? Onun kız olduğunu söyleyecek biri varsa çıksın ortaya!” gibi saçma sapan bir şey yazılmış.
Oysa eminim ki bu metni oraya koymak için ne kadar çok çalışmıştır ikili. Çünkü o söz İncil'e bir göndermeydi. Bir kadın, zina suçlamasıyla İsa’ya çıkarılır. Taşlanarak öldürülmesini isterler. İsa bunun üzerine şöyle der: “Aranızda kim günahsızsa, ona ilk taşı o atsın!” ve kadın serbest bırakılır. Çevirmen bunu bilmiyordu ve belki de bir Rus deyimi sanıyordu.
İletinin sonuna eklediğim linki incelemenizi tavsiye ederim.
Ayrıca Almanca için Kamuran Şipal yazılmamış listeye, çok eleştirilmiş ama Hesse çevirileri güzel diye düşünmekteyim, ama Kafka çevirileri için çok sövmüşler. :))
Kübra Hanım bu bildiğin kamu hizmeti olmuş:) Konuyla yakından ilgilenen okur dostlarımız sayesinde liste daha da zenginleşecektir. Emeklerinize sağlık, harika bir paylaşım...
Necip Bey bildirim ve yorumlara yetişemiyorum sayfayı yeniledikçe 25-30 bildirim geliyor :) Birlikte çok nitelikli bir liste elde edeceğiz inşallah..
dassozluk.com/forum/interessa...
Almanca bilmiyoruz ama bilenler sağolsun.
Metin Amca, size bu konuda çok ihtiyacımız var. Çünkü dili siz biliyorsunuz. Şu rezalet çeviriler beni artık o kadar yordu ki hayretten ne diyeceğimi bilemez oldum. İletinin sonuna paylaştığım blog yazısına bakar mısınız? Tam sizlik. Benim anlayamadığım koskoca İletişim Yayınları, nasıl olur da bu çevirileri bize pahalı pahalı satarlar?
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.