Gönderi

64 syf.
9/10 puan verdi
Çarkın Dişlisi
Katip Bartleby’e inceleme yazmamayı “tercih ederim” ama sanırım duygularımı anlatmadan duramayacağım. Bu kitap içerisinde birçok defa bu kelimeleri görebilirsiniz. Tercih etmiyorum, yapmamayı tercih ederim, anlatmamayı tercih ederim… Hayatımız yaptığımız tercihlerle şekilleniyor bunu biliyoruz. Ama hangimiz gerçekten istemediğimiz bir şeyi istemediğini dile getirip yapmamayı tercih ediyorum diyebilmiştir? İş yerinde, okulda, sokakta, ailemiz ve arkadaşlarımızla olan ilişkilerimizde yapmak istemediğimiz şeyi yapmadan, hiçbir tepki vermeden bir direniş göstermek mümkün mü? Sanırım bunun cevabı hayır olur. Çünkü toplumda farklı olan her zaman dışlanır, önü kesilir, umursamaz hatta bencil olarak bile nitelendirilir. İşte Katip Bartleby de farklı diye nitelendirilen o insanlardan biri. Öykü, bir avukat ağzından anlatılıyor. Bürosunda 3 katip ile birlikte çalışan bu avukat işlerin yoğun olması nedeniyle bir katibi daha işe almaya karar veriyor ve Bartleby’i bu şekilde işe alıyor. Bartleby’in işe başlaması ve kendine verilen bazı işleri “yapmamayı tercih etmesi” ile tıkır tıkır işleyen düzen artık bozuluyor. Avukat için bu ilk defa karşılaştığı ve anlamlandıramadığı bir şey oluyor. Ona kızmak, bağırmak istese bile bunu yapamıyor. Patron olarak ona emirler vererek işleri yaptırmaya çalışıyor olmuyor, güzel bir dille onu anlamaya çalışarak yaptırmaya çalışıyor yine olmuyor. Ama tabi bu durum artık sadece patronu değil ofise gelen diğer avukatları da rahatsız ediyor. Sistemi bozan ve aykırı olan bu kişinin icabına bakılması gerektiğini düşünüyorlar. Bartleby ise bu duruma hiçbir tepki vermiyor. Sadece bekliyor. Belki de bu durum bizlerin başına gelse bağırıp çağırıp hakkımızı aramaya başlarız ama Bartleby hiçbir tepki vermiyor. Herkesin koşulsuz bir şekilde uyduğu sistem içinde savrulup gitmektense “tercih etmemeyi” seçiyor. Hal böyle olunca avukat da ilk defa bu alışılmış sistemin dışına çıkarak bir çalışanı ile kişisel bağ kurması gerektiğini düşünüyor. Üstünün kendisine saygı duyarak onun hayatını anlamaya çalışması Bartleby’nin pasif direnişinin bir sonucu oluyor. Kitabın sonunda “Vah Bartleby! Vah insaniyet!” cümlesi bence Bartleby’nin ulaşmak istediği sonuca ulaştığını gösteriyor. Sistem içerisinde hiçbir değişiklik yapmadan yaşayıp giden bir avukatın değişmesine sebep oluyor. Belki de bu değişiklik bizlere de bir ders olur ve çarkın dişlilerinde takılıp kalmak yerine farklılıklara olumlu bir şekilde bakmaya teşvik eder.
Katip Bartleby
Katip BartlebyHerman Melville · Can Yayınları · 201913,6bin okunma
·
35 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.