Gönderi
TOK AÇIN HÂLİNDEN BİLMEZ: "varlıklı olan, yoksulun ne denli sıkıntı içinde bulunduğunu bilmez" anlamında kullanılan bir söz.
Evet, aç birinin hâlini ancak o açlığı iliklerine kadar yaşayan biri anlayabilir. Knut Hamsun’un hayat hikayesi incelendiğinde eserinin gerçekliğini, etkileyiciliğini oluşturan en önemli unsurun yazarın açlık tecrübeleri olduğu yadsınamaz. Bu doğrultuda roman için “büyük ölçüde otobiyografik bir eser” tespiti doğrudur. Yazar olma yolundaki çilesinden bu başyapıt doğmuş.
“Midesi kazınmak” dağın eteği diye düşünüp zirveye doğru çıkarken doğru orantıda açlık şiddetinin de arttığını düşünürsek Knut Hamsun’un anlatmaya çalıştığı “açlık” ölçüsünü ancak en tepede buluruz. Güzel Türkçemizdeki “açlıktan imanı gevremek” deyimi acaba kifayet eder mi bu ölçüyü anlatmaya? Ya “açlıktan gözü dönmek” ?.. Öğün biraz gecikince dilimizden dökülüveren “açlıktan öldüm” deyimi de mi?.. “Karnı sırtına yapışmak”?.. Yok, sanırım daha etkili bir deyim de bilmiyorum. Öyle bir açlık ki tükürüğünü yutmak, yerden bulduğu talaşı çiğnemek hatta parmağını ısırarak kanını emmek yollarını denettiriyor.
Yazar böylesine bir açlığı okuyucusuna da hissettirmeyi başarıyor. Hedefine çok yaklaştı, şimdi karnını doyuracak ben de rahat bir nefes alacağım derken tekrar açlıkla baş başa kalan kahraman... Aç insanları düşündüren nefis bir empatiye yelken açtırıyor yazar. Elimdeki açık kitabı yüzüme bastırıp “Acaba şu an sokakta ya da yoksul evinde kaç tane aç ve çaresiz insan var?” diye gözlerim dolarak düşünmekten kendimi alamadım. Hem de hacimce pek cılız bu eser nihayet bulana dek pek çok kez yaptım bunu. Aç bir insanın karnını doyurmanın ya da buna vesile olmanın kazandıracağı sevap daha bir büyüdü düşüncemde. Öbür taraftan insanları açlığa, insan onuruna yakışmayacak bir sefalete mahkum etmenin ya da buna sebep olmanın vebali, günahı da aynı oranda büyüdü düşüncemde. “Yatacak yeri yok!” sözüne müstahak buldum öylelerini.
“Allah kimseyi açlıkla terbiye etmesin!” sözünü açlıktan tokluğa henüz geçmiş birinden sıkça duyarız. Kendimiz de söylemişizdir çoğu zaman. Terbiye etmenin en çetini demek ki! Değil mi ki yazara bu başyapıtını yazdıran da o?
Rivayete göre, Cenâb-ı Hak nefse:
- Ben kimim, sen kimsin? diye sormuş. Nefis de:
- Ben benim, sen sensin! diye cevab vermiş. Bunun üzerine Allah ona azab vermiş, Cehenneme atmış, sonra yine sormuş:
- Ben kimim, sen kimsin?
Nefsin cevabı aynı olmuş:
- Ben benim, sen sensin!
Hangi azâbı verdiyse, nefis gurur ve enaniyetinden vazgeçmemiş. Nihayet uzun süre aç bırakmış, sonra tekrar sormuş:
- Ben kimim, sen kimsin?
Nefis bu sefer şu cevabı vermiş:
- Sen benim Rabb-i Rahîmimsin, bense senin âciz bir kulun!
Bu azap verici açlığı anlatmakla kalmıyor yazar. Bu açlığı çekerken ahlaki bir duruşa da dikkat çekiyor. Zorlu hatta dayanılmaz şiddetteki açlığa rağmen gayr-i ahlaki yollara tevessül etmeyerek onurlu bir duruş sergiliyor kahramanımız. “Karnı açlardan ziyade kalbi açlara acırım.” diyen Cenap Şehabettin haksız sayılmaz bu anlamda. Zaten o kalbi açlar olmasa karnı açlar da bu kadar çok olmazdı belki.
Açlık üzerine neler söylenmiş diye sordum Google amcaya. Hem aç insanlar için duyarlı olamaya çağıran hem de terbiye cihetinden bakan sözler okudum. Bazılarını alıntı yaparak yazıma son veriyorum.
Keyifili okumalar...
“Komşusu açken tok yatan bizden değildir.” (Hadis-i Şerif)
Fakir bebeğin içemediği sütü, zenginin köpeği içiyorsa bana adaIetten bahsetmeyin. (P. SamueIson)
Eğer açIık derdi oImasaydı, ne avcı tuzak kurardı, ne de kuş tuzağa düşerdi. (Şeyh Sadi)
Açlık, en akıllı balıkları bile oltaya getirir. (Goethe)
AçIık, iIaçIarın padişahıdır. HekimIer niye perhiz verir düşünsene. (MevIana)
AçIık, en iyi terbiyedir. (Romanos Diogenes)
Yeryüzünde hiçbir gıda, açIık kadar IezzetIi değiIdir. (Cervantes)
Ne zaman aç kaldımsa, kalbinde hikmetten açılmış bir kapı buldum. (Şiblî)
··
95 views
Bu yorum görüntülenemiyor
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.