Dune 1.2 (Güncellenmiş Versiyon)
Sanırım bu olağanüstü esere inceleme yapmam çok zor olacak demiştim 3 yıl önce ilk incelememi yaparken. Ve hatta biraz da uzun gelecek ama bu seferlik de böyle olsun diye devam etmiştim...
Semih Doğan 'e teşekkür etmiş ve onun beni bu seri ile tanıştırmasına minnet duymuştum. Onun incelemesi ile seriye başlamış hatta onunla bu sayede iletişim kurmuş ve yıllardır süren arkadaşlığımızın temelini Dune ile atmıştık. (Teşekkürler Frank )
Biliyorsunuz sitede Mart - Nisan boyunca Dune serisini okuma etkinliği düzenledik Semih ile. (#107761038) Ve ben de ilk kitaptan sonra incelemeyi düzenleyip yeniden yazmak ve kitap bilgileri dışında kendi yorumuma birkaç şey eklemek istedim. Dune evreninin dili, dini, kadınları, suya verdikleri önem hakkında da yazdım bu kez.
Seriyi okumadan önce benim yaptığım şeyler aşağıda. Ama şunu eklemek istiyorum. Yapmasanız ve seriye başlayıp arkadaki İmparatorluk Terminolojisi'ni seri ile aynı anda okusanız da her şeye hakim olacaksınız. Herbert tarafından yaratılan Dune diline terminolojiden kelimeleri ve anlamlarını okudukça ilerleyen zamanlarda aşinalığınız olacak.
Dune okumadan önce iyi bir araştırma yaptım. Yazarı, serinin diğer kitaplarını, karakterleri iyice hazmettim bir gün boyunca. Ve sonra Ekler kısmı ile başladım okumaya. Okuma şevkimi arttıran bir bölüm oldu Ekler bu nedenle. Sonra İmparatorluk Terminolojisi ile devam ettim, başlı başına farklı bir tarz okuyacağımı bildiğim için bunun önemi büyük oldu. Ve okurken biraz da olsa aklımda kalsın istedim kelimeler.
Bir de karakterlerin ve kelimelerin ayrıntılı açıklamasından, Dune evreninin yaradılış sürecinden, Dune terminolojisinden ve daha birçok şeyden ayrıntıları ile bahseden bir siteden yararlandım. ( bilimkurgukulubu.com )
Bir kitabı okumaya başlamadan her seferinde bu kadar çok araştırma yapmıyorum tabi. Ama serinin uzunluğu ve okurken geçireceğim vaktin kalitesini arttırmak adına bunları yapmalıydım. Sonuçta bu sadece seriye başlangıç. Uzun bir serüven olacak :)
Klasik Dune serisi 6 kitaptan oluşuyor. (1965 yılında yayınlanıyor ilk kitap ve 1985'de 6. kitapla seri bitiyor. Frank Herbert 1986'da vefat ediyor çünkü.)
Hepsi de İthaki tarafından nihayet tamamlanarak Türkçe'ye çevrildi.
Ve sonra oğlu Brian Herbert ile Kevin Anderson tarafından 6 kitap daha kaleme alınıyor. Hanedanlık Üçlemesi ve Cihat Üçlemesi olarak geçiyor bu seriler. Ancak bu kitaplar Dune evreni öncesini anlatır nitelikte kitaplar. Hanedanlık Üçlemesi de İthaki tarafından çevrilen Dune kitapları arasına girdi. Geriye Cihat Üçlemesi kaldı. İsimleri ise kronolojik sıra ile şöyle;
"Atreides Hanedanı" (1999)
"Harkonnen Hanedanı" (2000)
"Corrino Hanedanı" (2001)
"Butleryan Cihadı" (2002)
"Makinelerin Seferi" (2003)
"Corrin Savaşı" (2004)
Yine Brian Herbert ve Kevin Anderson seriye iki kitap daha ekliyor. Bu kitaplar da yarım kalan ilk 6 kitabı sona erdiriyor. Ama onlar henüz Türkçe'ye çevrilmedi.
"Dune Sapkınları" (2006)
"The Sandworms of Dune" (2007)
Bunun dışında da kitaplar mevcut. Ayrıntılı bilgi için; ( bilimkurgukulubu.com/edebiyat/dune-s... )
Bu kadar bilgi yeterli gelecektir sanırım. Biraz da uzun oldu zaten. Ama merak edenler için açıklama olsun istedim.
Şimdi kitaptan bahsedebilirim.
Bir çöl gezegenidir Arrakis. Üzerinde yaşayan halk tarafından Dune olarak anılmaktadır gezegenin adı. Ve bu gezegende Melanj adında bir baharat bulunmaktadır. Bu baharat hem insan bilincini hem de psikolojisini etkilemekle beraber galaksiler arasında da seyahat etmeyi sağlar ve aşırı kullanımında uyuşturucu etkisi vermektedir. E tabi bu durumda baharat çıkarma işlemi oldukça önemli. İmparator baharat çıkarımı işlemini Harkonnen Hanedanı'nın elinden alıp düşmanları Atreides Hanedanı'na verince olaylar bir anda karışır. Bütün bunların yanında kitabı benim açımdan zevkle okunur hale getiren ve bu güzel serinin baş kahramanı canımız Paul Atreides'i unutmak olmaz. Atreides Hanedanı Dükü Leto ve eşi Leydi Jessica'nın (Jessica bir Bene Gesserit'tir. Bene Gesserit, Dune evreninde kadınların oluşturduğu bir kardeşlik grubu. ) oğullarıdır Paul. Kendisi seride çok sık duyacağımız "Kuisatz Haredah" kelimesinin karşılığıdır. Erkek Bene Gesserit anlamına gelir bu kelime. Çölde yaşayan göçebe bir topluluk olan Harkonnenler tarafından hazırlanan bir tuzakta Dük Leto ölünce, Paul ve Jessica kaçarak Fremenler'e sığınır. Fremenler de çölde yaşayan özgür kabilelerdir. Paul zaman geçtikçe Fremenler arasında liderliğini belli eder, Fremenler'i esaretten kurtaracak kehanette adı geçen kişi ve onların peygamberi olmuştur. Kendisine Muad'dib adını seçer, zor şartlara göre evrim geçirmiş çöl faresi anlamına gelir Muad'dib. Ve babasının intikamını almak için bir cihat başlatır. Muad'Dib'in cihatı ve onun yaşadıklarını hem heyecanla hem de keyifle okuyacaksınız. Onu hiçbir zaman unutamayacaksınız.
Dune serisini ikinci okuyuşumda en çok dikkatimi çeken şey; seride yönetici olarak görünen erkeklerin aslında arka planda kadınlar tarafından yönetildiği oldu. İlk bakışta cinsiyetçi görünen toplumda, sayfalar ilerledikçe kadına verilen önem artar hatta sanıldığından da büyüktür kadının yeri Dune evreninde. Onların Döllenme Programları, Rahibe Ana'lar seriye yön verir.
Bir de su mevzusu var ki... Yine ikinci okuyuşumda daha iyi kavradığımı hissettim suyun önemini. Dune evreninde su altından bile daha değerlidir. Kadınları su halkaları şeklinde takılar takarlar. Halk geceleri uyurken bile damıtıcı giysiler giyer. Mesela "ölüye su vermek" deyimi onların ölen kişiye verdiği değeri gösterir. Çünkü suyun tek damlasını bile boşa harcamazlar. Yani bir ölünün ardından göz yaşı döküyorlarsa o kişi onlar için çok kıymetlidir. Ayrıca, bir kişi ölünce hemen beden suyunu alırlar. Çünkü insanın eti kendine, suyu ise kabilesine aittir! Ölen bir Fremenin suyu alınınca, halkı ile yaşamaya devam eder yani. Ancak burada da bir şey dikkatimi çekti. Ağır suçluların ne olursa olsun suyunu almaz, çöle dökerler. Su çalmak onlar için günahtır ve hatta ölüm sebebidir. Yani su konusunda katı kuralları da vardır.
Gelelim Dune dini ile İslâm arasındaki benzerliklere. Muad'Dib'in dini, İslâm'dan ezgiler taşır. Dilinde de Arapça kelimelerle benzerliklere rastlanır. Savaşlarına "cihat" denir. Çöl yaşlısına Şeyh Hulud adını verir hatta birini ağırlarken "ehlen ve sehlen" kelimesini kullanırlar. Rahibe Ana'ya "seyyidina" adını verirler. Bunun gibi birçok esinlenme mevcut dilde ve dinde...
Ne kadar uzun oldu değil mi... :) Okuyanlar bilirler ve okuyacaklar da görecekler, ne yazacaklarının ne de düşüncelerinin sonu var Dune efsanesinde. Bu da okuma heyecanımı arttıran bir etken oldu. Bu yazılanların sadece kısa bir özet olduğunu bilerek okuyabilirsiniz incelemeyi. Çünkü Dune, bundan daha fazlası.
Eser 712 sayfa ancak hem akıcı hem de gerçekten büyük bir zekanın ürünü. Olayları kavradıktan sonra okunması kolaylaşan, hızla ilerleyen bir kurguya sahip. Okuduğunuz en en en iyi seri olacak Dune, bu konuda iddiam tam. Bu harika evreni mutlaka keşfedin dostlarım. O zaman gelsin ikinci kitap :)
··
2 plus 1
·14.2k views
Böyle paslaşarak yapılan incelemeleri çok seviyorum, çok okuyacağım bir tür değil ama sizlere baka baka konusunu anlatacağım aşağı yukarı:) Çok emek verip yazmışsınız, teşekkürler.
Rica ederim, türü ben de okuyamam sanıyordum. Ama öyle iyi geldi ki bu ara bana :) Teşekkür ederim nazik yorumunuza :)
Ne kadar güzel bir inceleme yazmışsınız. Çok teşekkür ederim. Seriyi merak ediyorum. Sever miyim daha da önemlisi üslubu zor mudur endişe ediyordum. En kısa sürede okuyacağım. Sevgiyle kalın.
Rica ederim, çok sevindim beğenmenize... Seriyi biz de sanirim sitede bir etkinlik ile baştan okuyacağız. Duyuru yapacağız o zaman. Belki hep birlikte okuruz :)
İlk incelemen de revize edilmiş hali de çok iyi canım benim 🌸 ilkine kitabı araştırırken rastlamış ve seriyi senin sayende okuma cesareti göstermiştim. 2. Kitaba en kısa sürede başlayacağım ve şimdi serinin neden bu kadar değerli olduğunu ve hayran olunduğunu daha iyi anlıyorum. İyi ki varsın ❤️❤️❤️
Teşekkür ederim kuşum... İyi ki tanıştık, birlikte okuduk okuyoruz iyi ki... 🥰
Ilk incelemenin üzerine katarak yaptığın yeni incelemeyi de ilkini okurkenki heyecanla okudum ❤ Etkinliğe katılanlardan biri olarak birinci kitabı ben de bitirdim hem bu kadar muhteşem bir etkinlik için hem de kıymetli düşüncelerini bizimle paylaştığın için teşekkürler 🌸
Dune bambaşka bir seri ❤
Arzumum seninle Dune okuduğum için ayrıca sevinçliyim zaten 😍 Gelsin ikinci kitap 🧡
Harika olmuş incelemen, seriye başlamadan senin verdiğin bilgiler bana ışık oldu...
1 ve 2 filmini izledim , kitabıyla arasında fark var mı?
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.