Devlet-i Aliyye'nin ilk kitabında Osmanlı'nın neden büyük ve kudretli olduğunu görürken , ikinci kitap Devlet-i Aliyye "tagayyür ve fesâd" ise Osmanlı'nın neden kudretini yitirdiğini gözler önüne seriyor. Valiliklerin makam mevkilerin bizzat devletin kendisi tarafından rüşvetle verilişi ile nerede bir rüşvetçi ve hırsız varsa devletin yönetimine geçişine şahitlik ediyorsunuz. Padişahların kafesten devletin başına geçmesi, çocuk padişahların annelerinin yönetimde olması, farklı tarikatların farklı padisahlarca kollanması, askerlerin ulemayı da arkalarına alarak devletin yönetim kadrolarını değiştirmeleri Osmanlıyı hazin sona doğru sürüklüyor. Mutlaka okunması ve ders çıkarılması gereken muhteşem bir eser. Kitabın son kısmında bilgi ve belgeler ile telhisler var.
