Gönderi

213 syf.
·
Not rated
·
Read in 14 days
Sözlü edebiyat bütün edebi eserlerin esin kaynağıdır , kürt edebiyatının günümüze kadar gelmesinde de sözlü edebiyatın yeri yadsınamaz. Kürt sözlü edebiyati da Dengbejlik ile oluşmuştur. Dengbejlik türkü anlamına gelen "kılam" veya "stran" ile oluşmuştur. Dengbej bu alanda uğraşan kişiye denir. Bu türküler günlük yaşamdan , dönemin kültürel ve tarihi özelliklerinden de bilgi verir. Dengbejlerin önde gelen isimlerindendir Evdalê Zeynikê. Evdal kürt halk şairidir. 1800 lü yıllarda ağrıda dunyaya gelmiş, 110 yıl yaşamış birçok tarihi olaya şahit olmuştur ve bu olayları eserlerine yansıtmıştır. köylerdeki illerdeki beyler onu evine davet eder onu büyük bir istekle dinlerlerdi. Evdal gittiği yerlerde sevilmiş sayılmış bir şairdir. karşılaştığı kişileri türkülerine yansıtmış onlari eserlerinde yaşatmış hatta bazen onlarla birlikte türkülerini dile getirmiştir. Evdal birgün bir ermeni köyüne gider ve orada kendisini tanimayan bir ermeni kızına kılam ( turku) okur. okuduğu türküde kürtçe , türkçe , arapça , farsça ve ermenice kelimelerle aşkı , sevmenin güzelliğini dile getirir. . Dengbej Evdal doğduğu yerde kalmamış ve onun mal mülk edinme derdi olmamıştır. bunu türkülerinde de dile getirmistir. " wezê nemînim li dunyayê" ( bu dünyada kalmayacağım) Evdal sadece günlük yaşamdan kendinden değil tarihten savaştan da bahsetmiştir eserlerinde. Osmanli devleti 1865 yılında Adana yöresindeki Kozanoğlu isyanını bastirmak için büyük bir askeri güç gönderirken Sürmeli mehmet paşadan da destek istemişti. Sürmeli M. Paşa ünlü ishak paşanın torunu ve dönemin Eleşkirt Beyi' dir. Mehmet Paşa askerleriyle kozan üzerine giderken yanında Evdal i da götürür. Evdal ın orada ünlü Türk ozani Dadaloğlu ile karşılaştığı bilinir. Evdal bu savaşı ' wey xozane' adli eserinde dile getirmiştir. Kitap Dengbej Evdal in yaşam öyküsünü eserleriyle iç içe veriyor. Oluşan eser öncesinde eserin öyküsü yada donemin koşulları anlatılıyor. Kitabin yazari Ahmet Aras yazılı edebiyat olmadığı için uzun ve titiz bir çalışma sonrası bu kitabi oluşturmuştur. Kitabı oluşturulurken birçok şehir gezmiş bir çok insan tanımış ve kitapta onlarla olan konuşmalara da yer vererek Yaşar kemal' in " benim fikir babam " dediği Dengbej Evdal' ı daha yakindan tanımamıza vesile olmuştur.
Evdalê Zeynikê
Evdalê ZeynikêAhmet Aras · Nûbihar Yayınları · 201852 okunma
··
70 views
Metin T. okurunun profil resmi
Çok Kürt arkadaşım oldu ve var. Ama ben Kürtleri pek tanımam. Tıpkı diğer Türkler gibi. Bir Kürt edebiyatı varmış, hiç bilmem. Oysa, kafasında küncü kadar beyni olan biri bile, böyle kadim bir milletin illaki bir edebiyatının olduğunu bilirdi. Üniversitede bir Kürt arkadaşım Kürt dilinin hangi dil ailesine ait olduğunu sormuştu da, çok azımız bilmişti. Kürtçe bozulmuş Türkçedir diyenimiz bile oldu. Daha doğuşumuzdan itibaren nasıl yenilmesi zor ön yargılarla dolduruluyoruz değil mi? Sonra da bu ön yargıların tutsağı olarak geçiriyoruz ömrümüzü. Hani tutsaklık kötü bir şeydi? Türkler tutsak olmazdı? En kötü tutsaklık bir bireyin kendinin tutsağı olması değil midir? "Ne olursan ol yine gel, ama elindeki silahı bırak da gel," diye ifade edebileceğimiz bir sözle açacağımız bir kapı, temelde hiç de yanlış değil. Nasıl Türk kökenli vatandaşlarımızda milliyetçi, militarist, baskıcı kimi fikir tutarsızlıkları yaygınsa, ne yazık ki her sosyal seviyeden ve gruptan Kürt kökenli vatandaşımızda da şiddet konusunda tutarsız fikirler ve zihinsel paradokslar yaygın. Yani yok aslında birbirimizden farkımız. Ne bir kuruş fazla ne bir kuruş eksik. Şiddet sarmalı tehlikeli bir girdaptır. Düşmemek lazım gelir. Bir düştünüz mü, kurtulmanız hayli zor olur. Birbirimizi şiddet üstünden algılamaktan vazgeçip anlamaya çalışmamız lazım. Bunun yolu da konuşmaktan, daha çok konuşmaktan ve illa da edebiyat üstünden geçer. Biz okurlara çok şey düşüyor. Stefan Zweig'in Satranç'ını bir de bu gözle okumakta fayda var. #13293799 Kaleminize sağlık.
Melek yeter okurunun profil resmi
kitap kürtçe hocam
Cesur Atagün okurunun profil resmi
Selam. Kitap Kürtçe mi, Türkçe mi?
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.