Kitabın incelemesine geçmeden evvel Cemil Meriç'in yaşam serüveni üzerine birkaç cümle:
Cemil Meriç'i Cemil Meriç yapan hiç kuşkusuz kitaplara ve okumaya olan büyük tutkusudur. Ahmed Arif'in kendisi için söylediği "yürek işçisi" yakıştırması gibi, Cemil Meriç de Türkiye'nin yetiştirdiği aydın bir düşünür ve değerli bir şairdir, bir fikir işçisidir. Durmadan üreten, görme yetisini kaybetme ve geçirdiği diğer rahatsızlıklara rağmen durmadan üreten bir fikir işçisi.
Eğitim hayatı kendi kendisini eğitmeyle başlar. O denli donanımlı ve bilgiyle dopdoludur ki, girdiği derslerde hocalarının bilgi eksikliği ve yanlışlarını yüzlerine vurmaktan çekinmez. Öyle ki bir gün hocası ona derslere ihtiyacı olmadığını ve okula gelmesi gerekmediğini söyler
70 Yıl süren yaşamında ilimle buluşma yaşı 4'tür Cemil Meriç'in. Yani, akranlarının yalnızca oyunla meşgul olabildiği bir yaşta yazarımız elinde dergiler ve kitaplarla vaktini geçirir. öyle ki, henüz ufak yaşta başlayan miyopluk hastalığı gün geçtikçe daha da ilerler ve nihayet henüz ömrünün ortalarında, geçirdiği bir kaza sebebiyle de tamamen görme yetisini kaybeder.
Peki okuma tutkusunu yitirmiş midir dersiniz? Hayır. 11 bin ciltlik kütüphanesine daha da aşkla bağlanır. Eşi, çocukları ve dostları artık onun gözleri olur. Eşi Fevziye hanım kendisine sıkça, bazen Türkçe, bazen Fransızca kitaplarından okur.
Kitabımıza gelince: bu eser, Cemil Meriç'in öğrencileri ile yaptığı derslerden ve emekliye ayrıldıktan sonraki dönemlerde verdiği konferanslardan derlenen sohbet notlarıdır. Kitap ders notları niteliği taşıdığı için fazla detay sayılabilecek bazı bölümler mevcut. Kitabın dili bolca eski Türkçe ve Fransızca kelimeler barındırıyor. Kelime dağarcığınız bunlara hakimse okumakta zorluk çekmeyeceksinizdir.
Yazar, bir yandan Balzac, Marx, Machiavelli, Spinoza gibi düşünürlerin tezlerini irdelerken, bir yandan İbn Haldun, Farabi, İslamiyet ve Sosyalizm, Batı ve Osmanlı başlıkları altında bir Doğu-Batı sentezcisi rolü oynar. Pek az kitapta yaptığım "ezberlenesi cümleleri" bu kitapta çokça hafızama kaydettim.
Son olarak, yazarımızı daha yakından tanımak isteyenler için hayatına dair çekilmiş belgeselin linkini youtu.be/huENWVDMG1E ve doktrinini kısaca özetlediği şu sözü bırakmak istiyorum:
"Ben herhangi bir tarikatın sözcüsü değilim. Yani, ilan edilecek hazır bir formülüm yok. Derslerimde de, konuşmalarımda da tekrarladığım ve darağacına kadar tekrarlayacağım tek hakikat: Her düşünceye saygı."
Ve bağımsız düşünme yeteneğine sahip olmayan,
eleştiri yeteneklerini kısıtlayan,
zihinsel engizisyon bağlamında hareket edilen sorgulama;
medeni değildir..
Melek hanım incelemeniz bu düşünceyi verdi bana kaleminize sağlık...:))
Cemil meriç.. Çok merak ediyorum bu yazarı. İncelemende kitaptan çok yazarı anlatman benim için çok bilgilendirici oldu meleğim. Çoook teşekkür ve ellerine sağlık.
