SINIRSIZ SAYGI
Bu yaziyi Richard Dawkins'in Tanri Yanilgisi kitabinin 28. sayfasinda bulunan " Hak Edilmeyen Saygi " baslikli yazisindan alintilayip cok az kendi düsüncelerimide harmanlayip kitabdaki cümlelerin yerlerini degistirerek ve birbirlerine ekleyerek tekrar uyarladim. Alintiladigim cümlelerin sonunda bir sayfa numarasi var. Bunu cümleyi alintiladigimi fark edebilmeniz ve kitabin kendinde cümlenin aslini aramak istediginizde bulabilmeniz icin yaptim. Birde sahtekar muamelesi görmemek icin tabi.
Toplumumuzda neredeyse herkesin ( dindar olmayan dahil ) kabul ettigi söyle yaygin bir sani vardir : dinsel inanc bilhassa saldirilara karsi savunmasizdir ve olagandisi kalinlikta bir saygi duvariyla korunmasi gereklidir ki bu saygi her insanoglunun birbirine göstermesi gereken saygidan farkli bir siniftadir ( s. 28-29 ) .
Din.... merkezinde bazi fikirler barindirir ve biz bunlari kutsal ya da mübarek veya benzeri kelimelerle adlandiririz. Bunlarin esas anlamlari " iste hakkinda kötü söz söyleme izninizin olmadigi bir fikir ya da bir kavram; kötü söz kesinlikle söyleyemezsiniz. Neden söyleyemezsiniz ? Cünkü söyleyemezsiniz " ( s. 29 )
Bunun herhangi bir aciklamasi yoktur söyleyemezsiniz iste.
Eger birisi sizin onaylamadiginiz bir partiye oy verirse, bu konuda onunla istediginiz kadar tartismakta serbestsiniz; herkes bir görüs bildirecek ama kimse kendini rencide edilmis hissetmeyecektir. eger birisi vergilerin artmasi ya da azalmasi gerektigini söylese, bu konuda elestiri yapmakta özgürsünüz. Ancak diger taraftan, birisi " Bir Cumartesi günü elektirik dügmesine bile dokunmamaliyim cünkü inanclarima aykiri " dese, ona söyle dersiniz " Buna saygi duyarim. " ( s. 29 )
Neden bazi seyleri desteklemek yada tartismak tamamen mesrudur da Kainat'in nasil meydana geldigiyle ve onu kimin yarattigiyla ilgili bir fikir beyan etmek yasaktir ? Kutsal konular oldugu icin mi ? genelde dinsel görüslere itiraz etmemeye aliskiniz ancak elestirdiginizde bu itirazlari biraz seslendirdiginizde ortaya cikan hiddetin boyutlari cok ilginctir. Ancak meseleyi mantiksal olarak düsündügümüzde, bu konulari diger konular gibi tartismaya acik olmasi icin hicbir sebeb yoktur ; .......... ( s. 29 ). Bu sorulari din taraftarlarina sorsaniz kanit göstermelerine gerek yoktur.
Ifade özgürlügü, " icinde nefret olan bir ifade " icermemeyi sart kosar. fakat nefretin yapmasi gereken tek sey, kendisinin dinsel oldugunu ispatlamaktir; ve ispatladiginda da artik nefret sayilmaz. Bir örnek, ABD'de 2004 yilinda oniki yasinda bir cocuk üzerinde " Escinsellik günahtir, Islam bir yalandir, kürtaj günahtir " yazan bir tisörtü okulda gimek istemistir. Bulundugu okul cocugun bu tisörtü giymesini yasaklamistir. Cocugun ailesi okulu mahkemeye veriri. Ailenin avukati savunmasinda ifade özgürlügü yerine anayasadaki din özgürlügü maddesine basvurmustur. Bu dava ailenin zaferiyle sonuclanmis cocuk tisörtü okulda giyme hakki kazanmistir.
ABD'de papaz Rick Scarborough söyle diyordu : " eger es cinsellere hakaret etmemi engellemeye calisirsaniz, bu benim ön yargi özgürlügüme tecavüz etmektir " diyerek siyrilamazsiniz. Ancak sunu diyerek kurtulabilirsiniz : " Bu benin din özgürlügüme tecavüz etmektir " Düsündügünüzde, bu iki ifade arasinda fark nedir ? Bir kez daha din koz olarak her seyin üstüne cikmistir ( s.32 ).
2006'da Danimarka gazetesi olan Iyllands - Posten, islam peygamberi olark bilinen Muhammedi tasvir eden on iki adet karikatür yayinladi. Danimarka hükümetinin özür dilemesi icin isterik taleplerde bulunuldu. ( Ne icin özür dilenecekti ? Karikatürleri onlar cizmedi ya da yayimlamadi. ( s. 33 ). Bir cok avrupali hükümet bi sekilde özürdiledi. Danimarka hükümeti cevaben, saygin liberal gazeteler araciligiyla siddeti kinadilar ve ifade özgürlügü hakkinda göstermelik beyablarda bulundular. Müslümanlarin " cektikleri aci " yasadiklari derin " incinme " ve " kalp kirikligi " icin "saygi" ve "duygudaslik " hislerini bildirdiler.
Eger insanlar bir 7'nci yüzyil vaizini kendi ailelerinden daha cok seviyorlarsa, bu onlara kalmis. Ancak onlardan baska kimse bunu ciddiye almak zorunda degil ( s. 35 ). Zorunda degillerdir tabi ama eger ciddiye almaz ve sayginizi tam olarak göstermezseniz fiziksel tehditle karsilasirsiniz ( s. 35 ). Yillar önce, seckin yazar Salman Rüstdi bir roman yazdi diye ölüme mahkum edildi. Danimarkalilar tam anlamiyla özgür basinin bulundugu bir ülkede yasarlar ki bu, cogu Islami ülkedeki halkin anlamakta zorluk cektigi bir seydir ( s. 33 ).
Durup dururken insanlari kirmayi veya incitmeyi desteklemiyorum. dine asiri ayricalik taninmasi beni hem sasirtiyor hem ilgimi cekiyor ve essiz bir küstahlikta saygi gösterilmesi beni rahatsiz ediyor. Aramizda cocukluk cagindan itibaren dinin yöntemleriyle yetistirilmis olanlar bu korkuncluklara karsi duyarsizlasmis olabilir.
Saf bir görüs acisina sahip toy bir insan daha berrak bir algiya sahip olacaktir. ( s. 39 )
·
18 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.