Gazetelerin Evrimi
1968 yılında yayın hayatına başlayan Günaydın gazetesi, günümüz Türk basının öncüsü, prototipi, temel kalıbıdır.
Neydi özgünlüğü Günaydın'ın? Bol resim, az yazı!... Türk basınını, haber denilen şeyi neredeyse salt görselliğe indirgemek zorunda bırakan şey, sanıldığı gibi televizyonun yaygınlaşıp renklenmesi değil, kırsal kesimin, daha açık bir ifadeyle köylülüğün kentlileşmeden kentleri egemenliği altına almasıdır... Esasen okuma kültürü olmayan insanlara, aslında okunarak tüketilen bir malı, gazeteyi satabilmenin, görselliği öne çıkarmaktan başkaca yolu yoktu elbette. Böylece, genelde tüm medya için geçerli olan, basın için haydi haydi geçerli olan bir denge, gazetelerimizde tümden ters yüz edildi: Yazı ile anlatılan haberi daha anlaşılır ya da daha vurucu kılmak amacıyla başvurulan görsel malzeme, başat malzeme oldu. Yazı alabildiğine kısaltılıp görüntünün açıklayıcısı olarak kullanılmaya başlandı.
Bir gazeteyi, her gün ve baştan sona çıplak kadın resimleriyle, kan revan içindeki kaza ya da cinayet fotoğraflarıyla doldurmazdınız. Ülkede olup bitenler hakkında da haber vermek gerekiyordu. Politik gelişmeleri, ekonomik güçlükleri, toplumsal sorunları yansıtmadan olmazdı. Kısacası, basın her şeye rağmen ''haber'' vermek zorundaydı. Ve bu tür haberler de, her zaman çarpıcı görsel malzemeyle revnakladırılmayabiliyordu (yukarıdaki Kenize Mourad örneği gibi gibi istisnalar kuralı bozamazlar!) Türk basını, işte o zaman yazıyı resimleştirmenin yöntemini icat etti: Manşetlerden, haber başlıklardan fiil kalktı, fiillerin yerini sıfatlar ve zamirler aldı.
Oysa ki, haber her zaman ve her yerde bir tür bilgilendirmedir. Bir dilin olanakları ve yapısı içinde de, bilgilendirmenin asıl taşıyıcısı olan sözcük türü fiildir. ''Başbakan istifa ediyor'' dediğim zaman, bir olayı haber veririm. Ve haberi taşıyan sözcük ''istifa etmek'' fiilidir. Bugün böyle bir olasılık gündeme gelse, gazetelerimizin, ''Tans Hanım yolcu!'' gibisinden bir manşeti yeğleyeceklerine emin olabiliriz...
Sayfa 63Kitabı okudu
1 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.