Adil bir ceza yasası arayışındaki bir aydının çırpınışları. Aydınların bulundukları topluma yön vermesi gerektiği, tüm toplumlar tarafından kabul edilmiş bir kuraldır. Hatta aydınlar sadece kendi toplumlarının değil, tüm dünya toplumlarının karanlığına ışık tutmalıdırlar. Victor Hugo gibi. Zaten adalet gibi bir konuda bir şeyleri savunmak, evrensel olmayı gerektirir. Hukuk felsefesi hocam derslerde ısrarla savcıların ve hakimlerin stajlarının bir haftasını cezaevlerinde hükümlü statüsünde geçirmeleri gerektiğini savunurdu. Ben, bunun ceza hukukunun etkinliğini olumsuz etkileyeceğini düşünerek karşı çıkardım. Azılı bir katille neden empati yapılsın ki? Ya da iğrenç bir tecavüzcüyle. Asalım da kurtulalım bu mahluklardan. Ceza pratiklerini çözerken de, olaydaki cezayı arttırabilecek tüm nitelikli halleri didik didik eder, bilinçli taksir yerine çoğu zaman olası kastı tercih ederdim. Tabi bunlar, hukuk nosyonundan nasibini alamamış basit bir öğrencinin düşünceleri. Azıcık hukuk bilgimle (hiçbir şey bilmiyorum diyebilirim) olaylara böyle bakıyordum. Bu noktada hâlâ bakış açımı değiştirmiş olmasam da, en azından üzerine düşünmeye başladım. Yani bu kitap, hukuka ve adalete olan bakışınızı değiştirmese de hiç yoktan düşüncelerinizi sorgulamanızı sağlayabilir. Üzerine yazmak istediğim ikinci bir boyut idam cezası. Günümüzde dünyanın bir çok ülkesinde idam cezası diye bir yaptırım yok. Ülkemiz de bunlardan birisi. Ama peki ya yıllardır hayatı elinden alınan binlerce insan ne olacak? Onlara nefes alma hakkını tanımayıp, onlarla aynı suçu işleyen başka insanlara nefes alma hakkı tanımak nasıl bir haksızlık? Yok günümüz şartları, yok hukukun gelişimi falandı filandı. Fark yok. 1830lu yıllarda kalkması konuşulan idam cezası, Fransa'da 1981 yılında kaldırıldı. Hiç kaldırılmamış olsaydı insanlık ne kaybederdi yahut 1830lu yıllarda kaldırılsaydı ne kazanırdı insanlık? Bir de öteki yandan bakacak olursak olay bambaşka bir hal alabilir. Bir kadının ırzına geçerek, onun hayatını elinden alan afedersiniz şerefsiz, ne hakla nefes almaya devam edebilir? Bir çocuğun babasını ondan ayıran bbiri ne hakla çocuğuna cezaevinden mektup yazabilir? Daha bir çok şey konuşabilirim fakat dediğim gibi hukuk namına henüz neredeyse hiçbir şey bilmeyen birisi olarak daha fazla konuşmak istemiyorum. Victor Hugo'nün ünlü şiiriyle kapanışı yapayım: "sen her gece köşe başında, paramparça urban; kirli ellerinle, bir dilim ekmek için avuç açan sefil insan. inan ki farkımız yok birbirimizden, belki sen, hayat boyu dileneceksin; istedigin beş kuruşu biri vermez ise, başka bir diyardan bir ikincisini bekleyeceksin. lakin ben; hayatta bir defa dilendim. bir vefasızın aşkıydı, sevgisiydi derdim. öylesine açık, öylesine boş kaldı ki elim, yemin ettim bir daha dilenmeyeceğim."

Bir İdam Mahkûmunun Son GünüVictor Hugo · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2023121bin okunma

·

5 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Fatih