Sigara Türkiye'ye Nasıl Girdi?
İngilizlerle dostluk tam kıvamında idi. O tarihe gelinceye kadar Türkiyede tütünü bilen yoktu. Türkiyeye tütünü Kıralıça Elizabet soktu (1600). Peçevi İbrahim Efendi, İstanbul'a tütünün nasıl geldiğini şöyle anlatıyor:
"Fi sen tis'a ve elf (1009) (1600) hududunda İngiliz keferesi getürdiler. Ve bazı emrazı ratba şifa olmak namına satdılar. Ehli keyiften bazı yaran "Keyfe müsaadesi vardı" deyü mübtela oldular. Giderek ehli keyf olmayanlar dahi istimal eder oldular. Hatta kibarı ulemadan ve eshabı devletden niceleri ol ibtilaya uğradılar. Kahvelerde erazil ve ebaşın kesreti istimalinden kahveler gök tütün olub içinde olanlar biri birin görmemek mertebelerine vardı. Esvak ve bazarda dahi lüle ellerinden düşmaz oldu. Biri birin yüzine gözine: "Püf, püf!" deyü esvak ve mahallatı dahi kokuttılar. Ve hakkına nice yave eş'ar nazmidüb bimünasebet okutdılar. Bazı ahbab ile bir nice defa münakaşa vaki oldu. "Bunun rayihai kerihesi hemen ademin rüşü amamesin ve zahrındaki camesin, hususan içinde istimal itdiği hanesin bedbuy itdiğinden gayri halı ve kiçe makulesin ve firaş hanesin cabeca ihrak itdiği ve remadü fahmı ve serapa telvis olundığı ve badelnevm dimağa suud iden rayihai habisesi ve bundan kanaat gelmiyüb muttasıl istimal ile karü ksibden ve elleri amelden kaldığı ve bunun emsali nice mazarratı fahişe var ike safası ve nef'i nedir?" didikde "Bir eğlencedir. Bundan gayri safası zevke dairdir" dimekden gayri bir cevab iradına kadir olmamışlardır. Halbuki bundan ruhani bir safa ihtimali yokdur ki zevke dair ola. Bu cevab, cevab olmaz. Mahzı mükaberedir. Ve cümleden kat'i nazar, mahmiyei aliyyesi Kostantiniyyede kaç defa hariki azime bais olmuştur. Nice yüz bin adem ol ateşe yanmış yakılmışdır. Ancak zahiren forsa gemilerde vardayanlar istimal ile bir mikdar def'i hab itmekle forsa nigehanlığına nef'i var idiği inkar olunmaz. Ve rutubeti def idüp yübuset iras ider. Amma bu kadar intifaı kalil içün mazarratı kesire irtikabı aklen ve naklen caiz görülmez. Kırk beş tarihine gelince süyu ve şöhreti olmertebede idiki kabili tahrir ve tabir değildir.
Sayfa 13Kitabı okudu
·
15 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.