İngiliz yazar Ray Cooney'in Karmakarışık (Out of Order) adlı oyunu,İngiliz usulü sahne komedisinin 20. yüzyılda yazılmış en parlak örneklerinden biridir. Kaynağını Antik Yunan tiyatrosundan,Aristophanes ve Plautus gibi yazarlardan alan ve yaygın olarak "fars" adıyla anılan komedi türü, Shakespeare'in de etkisiyle İngiliz tiyatrosunda kendine özgü,farklı bir nitelik kazanmış,sözgelimi Moliere etkisi altındaki günümüz Fransız farsından belirgin biçimde farklı bir gelişme göstermiştir.
Öyküleri genellikle,yanlış anlamalara ve bunun sonucunda ortaya çıkan, içinden çıkılması güç,karışık durumlara dayanan bu tür,Ray Cooney'in oyunlarıyla birlikte,çağımız İngiliz toplumunun toplumsal ve siyasal düzenine ve yerleşik ahlak anlayışına temelinden sarsıcı olmayan,daha çok iğneleyici ve rahatsız edici bir eleştirel bakışı da içermeye başlamıştır.
Hemen hemen bütün oyunlarında benzer bir sosyal çevreden ve birbirine yakın durumlardan yola çıkan Cooney,"Karmakarışık"ta da öyküsünün temeline, 80'li yıllarda,Thatcher döneminin bir bakanını yerleştirmiştir. İşçi Partisi'nin sekreterlerinden biriyle bir gecelik bir kaçamak yapmak üzere,bir otel odası tutan bakan,bu odada bir cesetle karşılaşınca içinden çıkılmaz duruma gelecek olay örgüsü de işlemeye başlar. Bakan ve sekreter,kaçamaklarının ortaya çıkmaması için cesedi yetkililere bildirmezler. Bakan,en güvenilir adamı olan,özel kalem müdüründen yardım ister ve ikisi birlikte bu cesedi,kimseye görünmeden ortadan kaldırmaya çalışırlar. Zamanla bu cesedin,sekreterin kocası tarafından tutulmuş bir özel dedektif olduğu ortaya çıkar. Üstelik kadının kocası da otelde,onların peşindedir. Daha sonra bakanın karısının da otele gelmesiyle işler iyice karışır. Dahası ceset aslında ölmemiş,yalnızca bayılmıştır ve bir süre sonra ayılarak,o da oyun içindeki yerini alır.
Bakan ve özel kalem müdürü birdenbire kendilerini ortasında buldukları bu beladan kurtulmaya çalışırken,bir yandan da otelin müdürüne,meraklı bir garsona, sekreterin kocasına,bakanın karısına ve en sonunda da dirilen cesede türlü açıklamalar yapmak zorunda kalırlar ve bu sırada söylenen yalanlar,oyun ilerledikçe karışıklığın dozunu giderek arttırır ve Cooney izleyiciye,zor durumda kalmış insanın psikolojisinden yola çıkan ve özü klasik tragedyalarla koşutluk taşıyan bir eğlence duygusu yaşatır. Doğasının gereği peşine düştüğü birincil hazlar nedeniyle,toplumsal konumundan kaynaklanan ikincil istekleri arasında sıkışan bakan,tragedya kahramanlarından farklı olarak yüceltilmez,tersine gülünçleştirilir. Böylelikle temel amacı izleyiciye eğlenceli bir iki saat geçirtmek olan sahne güldürüsü,kahkahaların kaynağı olan temel sorunları yüksek sesle söylemek yerine, izleyiciye duyumsatmayı tercih etmiş olur.
GSÜTT