Home
Search
What to Read?
Sign In
Sign Up
Shopping
Explore
Books
Authors
Readers
1000Kitap Android ApplicationFREE – Download from Google Play
1000Kitap iOS ApplicationFREE – Get it from App Store
©2024 · 1000Kitap Web Application · 2.37.27
Gönderi
Türkiye'de Din ve Siyaset Makaleler-3
Şerif MARDİN Türkiye’de Din ve Siyaset Makaleler-3: İlk Baskı İletişim Yayıncılık A.Ş. 1991 İstanbul, 18. Baskı İletişim Yayıncılık A.Ş. 2013 İstanbul, Derleyenler Mümtaz’er TÜRKÖNE, Tuncay ÖNDER.
1927 İstanbul doğumlu Şerif MARDİN’in makaleler derlemesi olan Türkiye’de Din ve Siyaset Makaleler-3 ilk olarak 1991 yılında İletişim Yayıncılık A.Ş. tarafından İstanbul’da basılmıştır. Türkiye’de Din ve Siyaset’in 1991 ile 2012 arası 17 baskısı bulunmaktadır. 18. Baskı 2013 tarihinde yine İletişim Yayıncılık A.Ş. tarafından İstanbul’da basılmıştır. Kitabın ilgi çekici yönü yazar Prof. Dr. Şerif MARDİN’in toplum bilimci olarak Din’in özgün yanlarından biri, Din’in Türkiye’deki toplumsal-kültürel varlığını, tarihi ve güncel siyasi arka planıyla birlikte tarafsız ve kapsamlı biçimde tahlil eden çalışma tutumudur. Böyle bir tutumla hazırlanan kitap, Tanzimat Döneminden 2000’li yıllara kadar gelen dönemde, Türkiye’de toplumun kültürel ve siyasi yapısını oluşmasında önemli role sahip olan Dinin ve 1920’de başlayan, toplumun dinini kültürünü etkileyen siyasetin toplum üzerindeki evrimini tarafsız bir pencereden yorumlayarak, toplum din ve siyaset kavramlarıyla günümüze kadar gelen çatışmaları aktarmaktadır. Kitap, toplumun din ve siyaset kavramlarıyla kronolojik olarak anlatılan sürecin evrensel deliller ve anlaşılabilir bir dille anlatılmasının rolü büyüktür.
Kitap üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm “Osmanlı Modernleşmesinden Kemalizme Din” adını taşıyor. Kitabın birinci bölümünde İslamcılığı Tanzimat ve Cumhuriyet şeklinde iki dönemde incelemektedir. Tanzimat Döneminde, İslamcılığın fikir akımı olarak beslendiği kökten bahsedilmesinden ziyade İslamcılığın Osmanlı yönetimindeki rolünden, 19. Yüzyılın başlarındaki modernleşme çalışmalarındaki İslamcığın etkilerinden, Jön Türklerin batılılaşma alanında reformcu İslamcılık ve ideolojik işlevindeki hareketlilikler yer almaktadır. Cumhuriyet Dönenimde ise İslamcılığa yönetimdeki rolünden daha çok tarikatlar ve İslamcılığa felsefi bakış açısı ön plandadır. Cumhuriyet Döneminde İslamcılığın gelişmişliğin evrensel kaidelerin gerisinde kaldığı ve muasır medeniyetler zirvesine ulaşmadaki engellerinden ve bu engellerin giderilmesi için gerçekleştirilen kültürel çalışmaların olumlu olumsuz yönlerinden bahsedilmektedir. Birinci bölümün bir diğer başlığı Türkiye’de Din ve Laiklik, burada kaleme alınan konu devlet ile İslamcılık ilişkileri arasında yapılan yasalar ve diğer çalışmalardan ve bunların sonuçlarından bahsedilmektedir.
İkinci Bölüm Ulus-Devlet: Din ve Siyaset adını taşımaktadır. İkinci bölümde dinin modern Türkiye üzerindeki ve modern Türkiye’nin din üzerindeki müdahaleleri anlatılmaktadır. İkinci bölüm, kapitalizmin İslam’la alakasından ve kapitalizmin İslamcı Osmanlıyla karşı karşıya gelmesinden, İslamiyet’in sosyal adalet üzerindeki düzenleyici unsur oluşundan ve Türkiye Cumhuriyetinin sosyal adalete ilişkin çalışmaların dinden bağımsızlaştırılmasından, Türk Devriminin ideolojik olarak din açısından ele alınması ve Fransız Devrimi ile Türk Devrimi arasındaki farklılıklardan, Türk Devriminin tarihsel gelişiminden, Devrimin yöneticisi Atatürk’ün önderliğindeki radikal fraksiyondan söz edilmektedir. İkinci Bölüm Bediüzzaman Said Nursi’nin hayatı, karakteri ve dini faaliyetlerde 2. Abdülhamit ve Jön Türklerle olan işbirliğini ve Cumhuriyet dönemi Said Nursi siyasi perspektifini ele almıştır. Yine ikinci bölümde dini sembollerin değişim sürecini, 2000’lere gelindikçe dinin kültür üzerindeki etkileşim farklılıklarını yorumlayarak son bulmaktadır.
Kitabın üçüncü bölümü ise Aydınlar adını taşımaktadır. Kitap üçüncü bölümünde okuyucusuna Türkiye’nin toplumbilimi konularında tespit ve çözüm ekseriyetindeki şahısların “aydınların” gerek kavram kökü gerek tercümesi gerekse tarihçesinden ve aydın grupların niteliklerinden ve esinledikleri odak noktalardan, aydınların atılımlarından bahsederken, Osmanlı Tanzimat Dönemi aydınların esinlendikleri batı tarzı çalışmalarını, fikirlerini paylaştıkları iletişim araçlarından ve fikirlerinin esinlenme nedenlerinden bahsetmektedir. Yine bu bölümde Tanzimat Döneminde aydınların giriştikleri eğitim, eğitimin yan girişimciliği şeklindeki bilimsel çalışmalarından söz edilmektedir. Bu bölümde Şinasi’nin Tasvir-i Efkâr’da başlattığı “kritik söylem” tutumunun Namık KEMAL’in devam ettirdiği ve Namık KEMAL’in Heyecan tutumuyla Osmanlı Devleti’nin aydınlar faaliyeti politikaları ele alınmıştır. Bu bölümde demokrasi kavramından, demokrasi modelleri Almanya ve İngiliz aydınlarının demokrasi üzerindeki etkilerinden ve demokrasinin gafletten doğan vehim sonuçlarından ve bu sonuçlara rağmen hiçbir sistemin imkân sağlamadığı gelişmeler üzerinde aydınların faaliyetlerinden ve mesuliyetlerinden, demokrasinin müdafaasının, aydınlarımızın temel inanç değerlerinden, prensiplerinden caymadan mümkün olacağından, iki farklı geniş kümeye ayrılan aydınlarımızın (batı düşünce alemine yaklaşma ve batıyı, batının yaşama tarzı olarak anlamış olanlar) farklılarından ve bu iki küme arasında küprü kurulmasından ve son olarak Fransız aydın kültürünü, perspektifini ve yaşayış biçimini okuyucusuyla paylaşmıştır.
Son cümlelerimi yazarken hala hayatta olan hakkında sağlık ve sıhhat dileklerinde bulunduğum Türkiye’nin en önde gelen Sosyolog ve Toplumbilimcisi Prof. Dr. Şerif MARDİN’e biz okuyucularına, böylesi önem arz eden Türkiye’de Din ve Siyaset konusunu olaylara güncel, siyasi ve kültürel varlığa kapsamlı ayrıca tarafsız tutumuyla bizlerle paylaştığı için şahsına müteşekkirim.
Abdullah Emin KOÇ, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Kamu Yönetimi.
··
108 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.